شهر جهانی یزد بافت تاریخی زیبا و جذابی دارد. از دید من یکی از جذاب‌ترین مکان‌هایی که می‌توان در شهر یزد از آن بازدید کرد، خانه تاریخی رفیعیان یا همان کتابخانه گردشگر است. در این مطلب قصد دارم ازطریق سایت نابرو شما را تاحدودی با این مکان شگفت‌انگیز که یکی از جاهای دیدنی یزد است آشنا کنم.
تاریخچه و موقعیت کنونی کتابخانه گردشگر
خانه تاریخی رفیعیان به‌شماره 31285 در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده و اولین و تنها کتابخانه ثابت گردشگری محسوب می‌شود. یک نمونه دیگر از این کتابخانه‌ها در کشور ژاپن ساخته شده که در قطار استقرار دارد. این خانه یازدهمین جاذبه گردشگری یزد روی سایت TripAdvisor است.
از سال 1393 مرمت این بنا آغاز شده که قبل از آن مسکونی بوده است. در آخرین سکونت مالک وضعیت فیزیکی و کاربردی بنا مناسب نبود؛ البته خانه رفیعیان بعد از مرمت وضعیت خوبی پیدا کرد. این مکان از مسکونی به فرهنگی تغییر کاربری داده است و اکنون تحت عنوان کتابخانه گردشگر یا tourist library مورداستفاده قرار می‌گیرد.
نمایی کلی از خانه تاریخی رفیعیان
در قسمت ورودی خانه یک دالان وجود دارد که در آن صنایع‌دستی مختلف و بسیار زیبایی از شهرهای مختلف ایران به‌فروش می‌رسد. حیاط در مرکز خانه و اتاق‌ها یکی پس‌از دیگری و پشت‌سرهم دورتادور حیاط قرار دارند. وسط حیاط یک حوض بزرگ ساخته شده که علاوه‌بر زیبایی خاصی که به خانه می‌بخشد، رطوبت و خنکی خانه را نیز تامین می‌کند. این سبک معماری در همه خانه‌های قدیمی یزد رعایت شده که حیاط در مرکز و اتاق‌ها در اطراف آن باشد.
این خانه سه حیاط دارد؛ حیاط اندرونی، حیاط بیرونی و نارنجستان. درحال‌حاضر حیاط بیرونی مرمت شده و بازدیدکنندگان می‌توانند از آن دیدن کنند.
کتابخانه گردشگر چیست؟
اگر گردشگرهایی که به ایران می‌آیند در مورد هرچیزی سوال داشته باشند، سوال هایشان به زبان خودشان و در قالب کتاب، اسناد و نقشه در این مکان پاسخ داده می‌شود.
خانه تاریخی رفیعیان چه قسمت هایی دارد؟
در اینجا اتاقی با پرچم‌های زیادی از کشورهای مختلف وجود دارد که زیر پرچم هر کشوری کتاب‌های مختلف به زبان همان کشور موجود است. تالار این خانه را به‌نام تالار نقشه نام‌گذاری کرده‌اند؛ زیرا در قالب 15 نقشه 2500 سال تاریخ، فرهنگ و هنر ایران از زمان هخامنشیان تا زندیه و تغییرات مرزهای ایران در آن مرور می‌شود. این تالار یکی از دیدنی‌های یزد است که بسیار موردعلاقه بازدیدکنندگان و توریست‌ها قرار می‌گیرد.
همچنین یک اتاق به نام اتاق امام حسین(ع) نام‌گذاری شده است. در آن انواع کتاب، اسناد، عکس و… به زبان‌های خارجی در مورد دین اسلام وجود دارد. همچنین 14 بوم نقاشی از واقعه کربلا در آن دیده می‌شود؛ چراکه توریست‌ها نخل و نماد دست حضرت عباس(ع) را در جاهای مختلف استان یزد می‌بینند و برایشان سوال می‌شود که نماد چیست. همه این‌ها در اتاق امام‌حسین(ع) در قالب کتاب‌ها و نقاشی‌هایی از استاد عبدالحمید قدیریان (طراح صحنه فیلم ملک سلیمان و فیلم حضرت مریم(س)) نشان داده شده است.
در زیرزمین اسناد تاریخی نگه‌داری می‌شود تا بازدیدکنندگان با نمونه‌هایی از اسناد تاریخی در حوزه‌های مختلف آشنا شوند. ازجمله این حوزه‌ها می‌توان به آموزشی، اداری و حتی حوزه‌های شخصی مثل نامه‌نگاری‌هایی که بین اشخاصی در ایران و اشخاصی دیگر در خارج از کشور صورت می‌گرفته، اشاره کرد.
یک قسمت هم به ادیان مختلف و کتاب‌هایی درباره آن ادیان مثل دین زرتشت و آیین‌های مربوط به آن اختصاص دارد که برای بازدیدکنندگان بسیار جالب است. یکی از اتاق‌های این خانه به کودکان مربوط می‌شود که در آن می‌توانید کتاب‌ها و عروسک‌های مختلف را بازدید کرده و بخرید. این مکان همچنین فضایی دلنشین و دنج برای کافه در حیاط و اطراف حوض و همچنین پشت‌بام دارد. این کافه با منویی متنوع از انواع نوشیدنی‌های سرد و گرم، کیک و… پذیرای بازدیدکنندگان محترم است.
رویکرد کتابخانه گردشگر چیست؟
رویکرد این کتابخانه یا خانه تاریخی رفیعیان این‌است‌که هرچیز موردسوال که توریست دوست دارد در موردش اطلاعات بگیرد، نمونه‌اش هم موجود باشد. مثلا کسی می‌خواهد در مورد کاشی ایرانی اطلاعاتی بگیرد، نمونه‌های کاشی همراه با کتاب‌هایی درباره آن در این مکان در دسترس است. اگر توریست‌ها بخواهند در مورد انواع فرش اطلاعات بگیرند، یک تالار فرش با نمونه‌هایی از انواع فرش و کتاب‌هایی در مورد آن در اینجا وجود دارد. موسس این کتابخانه آقای محسن رفیعیان با مدرک دکترای شهرسازی است. او می‌گوید باتوجه به احساس نیاز خود در مورد وجود یک مکان فرهنگی در سطح بافت تاریخی یزد این مکان را احداث کرد. مکانی که گردشگران ایرانی و خارجی بتوانند پاسخ همه سوال‌های خود را به‌صورت علمی دریافت کنند و همچنین نمونه‌هایی از آن‌ها را ببینند. او همه آثار و کتاب‌های موجود در این کتابخانه را از سراسر دنیا و از کلکسیون‌های شخصی خریداری و جمع‌آوری کرده است.
بام یزد
یکی از جاذبه‌های خوب خانه رفیعیان بام آن محسوب می‌شود که به بام یزد معروف شده است. از بام این مکان می‌توان غروب خورشید را به‌صورت کامل مشاهده کرد که فضایی فوق‌العاده زیبا را به‌وجود می‌آورد. همچنین می‌توانید کویر و کل بافت تاریخی یزد را مثل مسجد جامع، بادگیر باغ دولت آباد، گنبد سید رکن‌الدین و… از بام ببینید.
خانه تاریخی رفیعیان کجاست؟
برای رفتن به کتابخانه گردشگر سه راه وجود دارد:
برای مسیر اول از خیابان سیدگلسرخ وارد کوچه لردکیوان می‌شوید. انتهای کوچه جنب بوستان شاه‌ابوالقاسم یک پارکینگ وجود دارد که می‌توانید خودروی خود را آن‌جا پارک کنید. از کوچه‌های آشتی‌کنان بگذرید و به‌کمک تابلوها به کتابخانه برسید.
مسیر دوم از انتهای خیابان مسجد جامع است که باید سمت راست از بازار عبور کرده و تابلوها را دنبال کنید تا به کتابخانه برسید.
در مسیر سوم از خیابان فهادان، انتهای کوچه حسینیه فهادان به بوستان شاه‌ابواقاسم می‌رسید. خودرو خود را پارک کرده و از کوچه‌های آشتی‌کنان عبور کنید تا به خانه رفیعیان برسید.
برای بازدید از این مکان می‌توان از ساعت 9 صبح تا 9 شب مراجعه کرد. همچنین هزینه بلیت ورودی نفری 2000 تومان است که درصورت استفاده از منوی کافه هزینه ورودی دریافت نمی‌شود. کنار این مکان یک پارک کوچک قرار دارد که کودکان می‌توانند به‌راحتی در آن‌جا بازی کنند.
بهترین زمان بازدید
پیشنهاد من برای بهترین زمان بازدید از این مکان هنگام غروب خورشید است که فضای فوق‌العاده زیبایی را می‌توانید از پشت بام تماشا کنید.
اگر تجربه گشت‌وگذار در کتابخانه گردشگر را دارید، نظراتتان را با نابرو به‌اشتراک بگذارید.
