وارد شهر که می‌شوید اولین نامی که به گوش می‌رسد «دانیال نبی» است. در ورودی حرم، با کاشی‌های فیروزه‌‌ای نوشته شده آستان متبرکه دانیال نبی (ع). شاید تزیین شهر با این نام جای سوال داشته باشد. شوش دانیال شهر بسیار کوچکی است و همه آن را می‌شناسند. از هر رهگذری بپرسید، آرامگاه این پیامبر را به‌خوبی نشانتان می‌دهد. با ما در نابرو همراه باشید تا این آستان متبرک از دیدنی های خوزستان را بیشتر بشناسید.
ساختمان آرامگاه دانیال نبی و زیبایی‌هایش
گنبد خرطومی‌شکل سفید که از ساروج ساخته شده، حتما نظر شما را به خود جلب خواهد کرد؛ زیرا یکی از خاص‌ترین گنبد‌ها به شمار می‌آید که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم. وسط حیاط حرم، حوضی گرد قرار دارد که فواره‌ها بر جلوه آن می‌افزایند. دورتادور حیاط چندین طاق به چشم می‌خورد که در آن‌ها غرفه‌ها، کفشداری و دفتر آستانه قرار گرفته است.
ضریح چهارگوشه، که تماما با آیینه‌کاری و گچ‌کاری و کاشی‌های مرمر تزیین شده، زیبایی این بنا را دوچندان کرده و حس عرفانی و آرام‌بخشی را برای زائران تداعی می‌کند. حرم سه در مخصوص ورود زائرین دارد. بعد از خروج از در شمالی، وارد بازارچه حرم می‌شوید که البسه سنتی عربی و دیگر صنایع‌دستی خوزستان را می‌توان در آنجا پیدا کرد.
در کوچه‌‌پس‌کوچه‌های بازارچه، کتابخانه دانیال نبی (ع)، یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های عمومی شهر را نیز می‌توان دید، که شامل دو بخش خواهران و برادران است. این کتابخانه در دهه هفتاد بسیار پررفت‌وآمد بود که بعد از احداث چندین کتابخانه دیگر در شهر از محبوبیت آن کم شد.
حرم دانیال نبی دو عباسیه برای نمازگزاران دارد. دو پارکینگ خصوصی و عمومی که در ضلع جنوبی حرم واقع شده و 24ساعت قابل‌استفاده هستند. خوب است که بدانید این بنا شهریورماه 1310 خورشیدی با شماره 51 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هرساله گردشگران زیادی را با مذهب و عقیده‌های متفاوت به‌سوی خود می‌کشاند.
اما دانیال نبی (ع) کیست؟
دانیال، در باور ادیان ابراهیمی، یکی از پیامبران بنی‌اسراییل در قرن هفتم پیش از میلاد به شمار می‌رود. وی از قبیله یهودا و پسر یوحنا است و تبارش به پسر چهارم از همسر اول یعقوب نبی بازمی‌گردد و به‌واسطه پیشگویی‌هایش در مورد حوادث آینده و بعثت حضرت محمد (ص) شهرت بسیاری دارد. سپاهیان بخت النصر، یکی از پادشاهان بابل، در جریان حمله به بیت‌المقدس، او را که تنها 12 سال داشت اسیر کردند و با گروهی از قومش به بابل فرستادند.
بعد از فتح بابل به‌دست پارسیان، این پیامبر به شوش کوچ و مدت‌ها در آنجا زندگی کرد. او یکی از اشخاص موردتوجه پادشاه هخامنشی بود و در زمان داریوش نقش وزیر را داشت. درباریان به دانیال نبی (ع) حسادت می‌ورزیدند و به‌قصد ضربه‌زدن و برکناری او از اعتقاداتش استفاده کردند.
. ویدئو از سید رسول موسوی
آن‌ها حکمی از پادشاه گرفتند که اگر کسی در مدت 30 روز خواسته‌های خود را از کسی به‌جز پادشاه بخواهد و به عبادت خدا بپردازد، در چاه شیران افکنده شود. دانیال نبی (ع) برطبق اعتقادات خود، هر روز به سمت اورشلیم می‌ایستاد و نماز‌های روزانه یهودی را به جا می‌آورد. همین بهانه‌ای شد تا او را به‌خاطر آوردن نام خدای یکتا و طلب حاجت از او به چاه شیران بیندازند. فردای آن روز به‌سراغ چاه رفتند و در کمال تعجب دیدند که هیچ آسیبی به دانیال نبی (ع) نرسیده است.
وی در دامنه تپه‌ای در کنار رود شاوور درگذشت و پس از مومیایی‌شدن در شرق رودخانه دفن شد. سن دقیق او به هنگام مرگ مشخص نیست.
گفته می‌شود مردم شرق و غرب رودخانه نتوانستند بر سر جانمایی قبر دانیال نبی (ع) به توافق برسند و جسد وی را مدتی در غرب و مدتی در شرق نگهداری می‌کردند. تا این که توافق کردند آرامگاه دانیال نبی (ع) در میان رودخانه قرار گیرد. البته محل دقیق دفن دانیال نبی (ع) مشخص نیست، اما بیشترین احتمال این است که مقبره او در شوش قرار دارد.
آرامگاه دانیال نبی (ع) در کشورهای دیگر
یکی از نکات جالب‌توجه در مورد دانیال نبی (ع) این است که مقامات بعضی از کشورها مثل ترکیه، مصر، عراق و شهر سمرقند در ازبکستان نیز مدعی هستند که این پیامبر در خاک آن کشورها دفن شده است. مقبره‌ای به‌طول ۱۸ متر در سمرقند قرار دارد که منتسب به دانیال نبی (ع) است. اهالی سمرقند معتقدند که تیمور، به‌هنگام بازگشت از شوش، قسمتی از پیکره دانیال را به این مکان آورده تا مردمان سمرقند را از بلایای طبیعی حفظ کند.
طویل‌بودن این مقبره چنان عجیب است که باعث شده بازار شایعه‌ها و خرافه‌ها در میان اهالی سمرقند داغ شود؛ مثلا آن‌ها می‌گویند در این مقبره یک پا دفن شده که هر سال مقداری رشد می‌کند!
کشف مقبره دانیال نبی (ع) توسط مسلمانان
در آخرین جنگ بین سپاه اسلام و ایرانیان در سال ۱۶ قمری، فرمانده سپاهیان اسلام بعد از پایان جنگ (جنگ شوشتر یا جنگ هرمزان) اتاقکی با مهروموم حکومتی را در شوش یافت و جسد مومیایی‌شده‌ای در آن دید. پس از پرس‌وجو مردم بومی گفتند: این جسد را هروقت ما احتیاج به باران داشته باشیم بیرون می‌آوریم و به حکم خداوند باران می‌بارد و هروقت آن را داخل می‌بریم باران تمام می‌شود. همچنین گفته می‌شود که بالای سر جسد مزبور جعبه‌ای پر از پول وجود داشته و محتاجان می‌توانستند از آن بردارند. آن‌ها هروقت مشکلشان برطرف می‌شد پول را برمی‌گرداندند تا دیگری از آن استفاده کند.
در آن زمان، صدها سال از مرگ دانیال گذشته و مقام و مرتبه او فراموش شده بود. فرمانده سپاه به خلیفه وقت، عمر، نامه‌ای نوشت و از پیداشدن جسدی مومیایی‌شده در یک محفظه شیشه‌ای خبر داد. خلیفه از فهم ماجرا و شناسایی جسد عاجز مانده بود. پس نزد حضرت علی (ع) رفت و ماجرا را شرح داد.
براساس گفته‌های مورخان، حضرت علی (ع) در آن زمان چنین دستوری می‌دهند: این جسد دانیال نبی (ع) بردار من است. ایشان را پس از غسل و کفن، رو به قبله دفن کنید و آب رودخانه را از روی قبر عبور دهید تا نگهبانی باشد برای غارت نااهلان (منظور این که آب از جسد محافظت کند).
این حضرت در مورد اهمیت زیارت حضرت دانیال نبی (ع) می‌فرمایند: هرکس به دیدار بردارم دانیال برود، گویی به دیدار من آمده است. هرکس قادر به زیارت من نیست، قبر برادرم دانیال را زیارت کند. هرکس مردم را دلالت بدهد به زیارت دانیال، به او بشارت بهشت را می‌دهم.
امروزه در کاشی‌کاری‌های مقابل آرامگاه حضرت دانیال چنین عبارتی از حضرت علی (ع) نقش بسته است: هرکس برادرم دانیال را زیارت کند، مرا زیارت کرده است.
قبر اصلی
قبر اصلی در زیر ضریح قرار دارد که برای عموم باز نیست و فقط روز‌های خاصی از سال باز می‌شود. زیرزمین دو ورودی دارد که اولی از در پارکینگ خصوصی و دومی از پشت ساختمان است. سردابی در آنجا وجود دارد که با چند پله به اتاقکی به طول و عرض هفت متر و ارتفاع ۱۸۰ سانتی‌متر می‌رسد. این اتاقک سقف ضربی کوهان‌شتری دارد و دقیقا زیر ضریح قرار گرفته است.
کف اتاق با بلوک سیمانی پوشیده شده و سنگ قبری در وسط آن وجود دارد که متعلق به دانیال نبی (ع) است. جالب است بدانید که این بلوک‌های سیمانی قابلیت جابه‌جایی دارند و به‌هنگام برداشتن آن‌ها رودخانه شاوور هویدا می‌شود که در زیر بنا جریان دارد. در فصل زمستان که بارندگی زیاد می‌شود نیمی از مقبره را آب فرامی‌گیرد. ازآنجاکه جنس بنا از ساروج است آب به استحکام آن می‌افزاید. این آب برای بسیاری، از قداست خاصی برخوردار است.
مراسم‌ها در حرم دانیال نبی (ع)
قابل‌ذکر است که برگزاری مراسم در زیارتگاه دانیال نبی (ع) فقط مختص مسلمانان نیست و پیروان دیگر ادیان به‌ویژه یهودیان نیز احترام ویژه‌ای برای این پیامبر قائل هستند. هرساله یهودیان ایران گرد هم می‌آیند و طی مراسم خاصی به پیامبرشان ادای احترام می‌کنند. یکی از باشکوه‌ترین مراسم‌هایی که هر سال برگزار می‌شود همایش و پیاده‌روی روز اربعین حسینی است.
در این روز مردم از جای‌جای استان خوزستان پیاده به سمت شوش و حرم دانیال نبی (ع) راهی می‌شوند و مانند پیاده‌روی اربعین در کشور عراق در تمام طول مسیر موکب‌ها و حسینیه‌های در حال خدمت به زایران هستند. این شور و اشتیاق مردمی که پیاده و با پای برهنه دارند، از جمله معروف امام علی (ع) نشات گرفته که می‌فرماید: هرکس برادرم دانیال را زیارت کند، مرا زیارت کرده. که در ادامه مفصل به این جمله می‌پردازیم.
چند نکته درباره آرامگاه دانیال نبی (ع)
- ورودی آرامگاه دانیال نبی (ع) از سمت شرق است؛ مانند تمام کنیسه‌ها (محل عبادت یهودیان) در ایران؛
- دانیال نبی (ع) پیامبری از قوم یهود است؛
- پس از پیامبر اسلام، تنها پیامبر دفن‌شده رو به کعبه دانیال نبی (ع) است؛
- ساختمان و گنبد موزه آبادان، با کپی‌برداری از ساختار آرامگاه دانیال نبی (ع) ساخته شده است؛
- از منطقه شوش، محل دفن این پیامبر بزرگوار، در کتاب مقدس یهودیان (تورات) با نام شوشان یاد و لقب سرزمین پاک و مقدس به آن داده شده است.
از آداب زیارت
مثل تمام زیارتگاه‌ها هنگام ورود و خروج نباید پشت به ضریح بود و خواهران نیز باید حجاب اسلامی را برای ورود به حرم رعایت کنند. در هر سه ورودی حرم چادر‌های سفید برای استفاده قرار دارد. زیارت‌نامه دانیال نبی (ع) در حیاط حرم روی بنر بزرگی نصب شده است. این زیارت‌نامه در داخل ضریح روی سنگ مرمر هم حکاکی شده است که خواندن آن خالی از لطف نیست.
توصیه‌های من
شهرستان شوش در جنوب ایران قرار دارد و همان‌طورکه می‌دانید درجه حرارت این نقطه از کشور بسیار بالا است، پس بهتر است اوایل برج دوازده و اواخر برج دو به آنجا سفر کنید.
