یکی از جاهای دیدنی اصفهان که در همان ابتدای ورود به اصفهان می‌توانید از آن سراغ بگیرید و برای تماشای آن دیار رهسپار شوید، سرزمین وسیع تخت فولاد است. تخت فولاد فقط یک قبرستان مثل تمامی قبرستان‌هایی که دیده‌اید نیست؛ تخت فولاد اصفهان، هم تاریخ و تمدن است و هم زیارت اهل قبور و دیار عارفان و دانشمندان و هم شاهکار معماری پدرانمان در گذشته‌های نه‌چندان‌دور. با من در نابرو همراهی کنید تا به این سرزمین مقدس و پر از هویت و فرهنگ سر بزنیم و یکی از تکایای معروف آن به نام تکیه آغاباشی از جاذبه های گردشگری اصفهان را بشناسیم.
تکیه آغاباشی کجای اصفهان واقع شده است؟
وقتی به خیابان واله اصفهان وارد شوید و تکیه‌های میرفندرسکی و سیدالعراقین و قبرستان عمومی تخت فولاد (از قبرستان‌های معروف و تاریخی اصفهان) را پشت سر گذارید و قدم‌زنان به اواسط این خیابان برسید، در جوار تکیه خاتون‌آبادی، با تکیه آغاباشی روبه‌رو می‌شوید که در عین سادگی، زیبایی منحصربه‌فردی دارد.
ورودی تکیه
برای ورود به این تکیه باید از دری چوبی و کوچک گذر کنید که البته این درِ کوچک تاریخی، مدت‌های زیادی است که بسته شده‌است و برای وارد شدن به تکیه تاریخی آغاباشی باید از تکیه خاتون‌آبادی بگذرید.
این دو تکیه مهم تخت فولاد، به‌وسیله دالانی طویل و تاریک به هم راه پیدا کرده‌است. گفته می‌شود میرزا سلیمان آغاباشی، به‌خاطر ارادتی که به آیت‌الله خاتون‌آبادی داشت، این تکیه را در این محل بنا کرد.
پیشینه تکیه آغاباشی
تکیه آغاباشی از تکایای به‌جامانده از دوران قاجار در قبرستان تخت فولاد است. این تکیه منسوب به میرزا سلیمان آغاباشی از بستگان ظل‌السلطان قاجار، حاکم اصفهان در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار است. میرزا سلیمان از خواجه‌سرایان دربار و از سرسپردگان عرفای نعمت اللهی بوده‌است.
این خاندان از معروف‌ترین سلسله‌های تصوف در ایران بودند که به‌واسطه شاه سید نورالدین نعمت الله ولی به نام صوفیان نعمت اللهی خوانده می‌شوند. آن‌ها در اواخر حکومت کریم‌خان زند برای تجدید حیات این سلسله به ایران آمدند.
میرزا سلیمان این تکیه را برای خلوت عارفان و صوفیان و درویشان نعمت اللهی بنا کرد و پس‌از مرگ نیز در این مکان به خاک سپرده‌شد.
معماری بنای تکیه
این تکیه از بنایی چهارگوش، سرداب، حیاطی بزرگ، اتاقک‌های دورتادور ایوان تکیه، سنگابی زیبا و بالاخانه تشکیل شده‌است. ساختمان وسط تکیه، سرداب و بالاخانه را میرزا عبدالحسین میرپنجه، یکی از فرماندهان قشون ظل‌السلطان، ساخته و خود او بعداز مرگ در سرداب دفن شده‌است.
بعداز خروج از دالان جالب و هیجان‌انگیز تکیه، به حیاطی بزرگ می‌رسید که با اتاقک‌های زیاد شکل گرفته و با پنجره‌های هلالی‌شکل تزیین شده است.
حیاط تکیه به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده و اکنون در حال تعمیر و مرمت است. مقبره میرزا سلیمان آغاباشی در تکیه شمالی قرار گرفته است. اتاق‌ها در دو طبقه بنا شده و دو طرف حیاط قرار گرفته است.
درمجموع، بنای این تکیه به‌شیوه «کاخ‌سازی» است و دورتادور آن محصور است.
سایر دفن‌شدگان در تکیه آغاباشی
از پله‌های ایوان جنوبی پایین بروید تا به حیاط برسید. با عبور از حیاط با ایوان شمالی و اتاق‌های روبه‌رو مواجه می‌شوید.
در یکی از این اتاق‌ها مقبره میرزا سلیمان آغاباشی، محمدرضا شکیب (شاعر)، شکرالله صنیع‌زاده (میناکار مشهور عصر قاجار)، حسین شجره (نویسنده)، استاد محمدابراهیم نعمت اللهی (نقاش) و عباسعلی موزون قرار گرفته‌است.
در قسمت جنوبی تکیه مقبره میرز اعباس صابرعلی‌شاه نعمت اللهی، میرمحمداسماعیل نعمت اللهی، ابراهیم نعمت اللهی، میرزا ابوطالب نعمت اللهی و… قرار گرفته است.
پسوند نعمت اللهی در قسمت آخر نام این دفن‌شدگان نشان از وابستگی این افراد به سلسله درویشان نعمت اللهی است.
همان‌طورکه گفته شد، آرامستان تخت فولاد اصفهان فقط مکانی برای زیارت اهل قبور و علمای قرون گذشته نیست، بلکه مکانی تاریخی با انواع سبک‌های معماری و ویژگی‌های هنری و فرهنگی منحصربه‌فردی است که کمتر در آرامستان‌های دیگر مشاهده می‌شود.
تنوع معماری، به‌کارگیری سبک‌های مختلف برای ساخت تکیه‌ها، نمایاندن دوره‌های مختلف تاریخی، نمایش دادن بسیاری از رخدادهای ناگفته گذشته مردم اصفهان و زیبایی این مکان آرامش‌بخش، بخشی از لذت‌هایی است که بیننده را با دیدن آن شگفت‌زده می‌کند.
