تهران بازارهای مختلفی دارد که در گوشه‌گوشه شهر قرار دارند. یکی از بازارهای مرکزی تهران، بازار بزرگ تهران است که موردتوجه عموم مردم و گردشگران است. در نابرو همراهمان باشید تا بیشتر با این بازار از جاذبه های گردشگری تهران آشنا شویم.
مقدمه و تاریخچه
بسیاری از مردم این بازار را به‌نام بازار پانزده خرداد نیز می‌شناسند. این بازار بزرگ از لحاظ تاریخی و معماری حایز اهمیت است. بازار بزرگ بین سال‌های ۹۰۷ تا ۱۱۳۵ شمسی و در دوران حکومت صفویان ساخته شد. اولین بناهای بازار در دوره شاه طهماسب اول صفوی ساخته شدند.
چهار سوی دیگر بازار در دوران فتحعلی شاه قاجار بنا شدند و در دوران ناصرالدین شاه ورودی اصلی ساخته شد که به بازار بزرگ شهرت یافت. در زمان ناصرالدین شاه بناهای زیادی ساخته شدند و همین امر باعث شد دوران مهم بازار تهران را دوران ناصرالدین شاه بدانند، چراکه راسته‌های مختلف بازار بزرگ تهران در همین دوران ساخته شدند و بعد از این دوران بناهای مختلف دیگری اضافه شدند.
یکی از شگفتی‌های بازار بزرگ تهران این است که نه‌تنها از لحاظ ساختمان و معماری تاریخی حائز اهمیت است، بلکه قسمت مهمی از تاریخ تهران و ایران در این مکان رقم خورده است. تاریخ دوره مشروطه گواه خوبی بر این موضوع است.
بخش‌های مختلف بازار
برخی اسناد تاریخی حاکی از آن هستند که بازار بزرگ بخش‌های قدیمی بسیار داشته است، نظیر راسته کرجی‌دوزها، راسته نعل‌چی‌ها، راسته سراج‌ها، بازار کفش‌ها، بازار فرش‌فروش‌ها، بازار آهنگران، بازار مسگران و بازار چهل تن.
مسجد امام و مسجد جامع نیز به‌سبب قدمتشان از قسمت‌های بزرگ تاریخی این بازار به حساب می‌آیند. بازار بین‌الحرمین از ساخته‌های دوران محمد شاه قاجار و سرای امیر و بازار امیر و بازار کفش‌ها از ساخته‌های دوران ناصرالدین شاه است.
به‌سبب نوسازی و با گذشت زمان، متاسفانه این بازار دچار تغییراتی شده است و حتی بعضی از بخش‌های قدیمی آن دیگر وجود ندارند و بازسازی شده‌اند و بافت قدیمی آن کم‌رنگ شده است. بخش‌هایی قدیمی که هنوز باقی مانده‌اند شامل بازار امیر، سردر سبزه‌میدان، چهارسوق بزرگ (فضایی هشت‌ضلعی با گچ‌کاری و گنبد کوتاه دایره‌ای شکل و قدیمی‌ترین بخش بازار) و بخش‌هایی از مسجد جامع است. مساحت بازار بزرگ به ۱۰۵ هکتار می‌رسد و قسمت‌هایی مختلف دارد همچون تیمچه، بازار، راسته، مغازه، پاساژ و مسجد.
نمایی کلی از ابتدای خیابان پانزده خرداد تا بازار بزرگ تهران
از ابتدای خیابان پانزده خرداد تعداد زیادی غرفه را می‌بینیم که هرکدام به‌شکل سنتی یا امروزی برای بازدید و استفاده عموم مردم در دو طرف پیاده‌رو قرار گرفته‌اند. غرفه‌های عکاسی سنتی، سوغات، پوشاک، فست‌فود و غذاهای خانگی و فرنگی به‌زیبایی در کنار هم قرار گرفته‌اند.
ترکیب رنگ این غرفه‌ها و جمعیتی که از بین این غرفه‌ها می‌گذرند، این خیابان را همیشه زنده نگه می‌دارد. نکته مثبت غرفه‌های غذافروشی این است که میز و صندلی دارند و حتی در روز‌های سرد تهران آلاچیق‌هایی برای نشستن درست می‌کنند تا از غذای خود در گرما لذت ببرید.
این خیابان سنگ‌فرش شده است. بعد از گذر از این غرفه‌ها به مغازه‌های پوشاک مردانه می‌رسیم که در دو طرف خیابان قرار دارند. در انتهای خیابان ایستگاه ماشین‌های برقی دیده می‌شود و بدون منتظرماندن می‌توانید بلیت بگیرید و به دل بازار بروید. در طول مسیر به مسجد امام می‌رسید که در دو طرفش پاساژ‌ها و مغازه‌های مختلفی دیده می‌شوند.
راسته آجیل‌ها، قهوه‌فروش‌ها، پوشاک و رستوران‌ها در دو طرف بازار و در امتداد خیابان ادامه دارند. اگر عاشق قهوه هستید، حتما سری به این راسته بزنید تا از عطر این قهوه‌ها لذت ببرید!
در بازار بزرگ چه چیزی می‌توان خرید؟
همان‌طور که گفتیم، بازار بزرگ تهران راسته‌های متعددی دارد. این بازار موردتوجه اصناف مختلف مثل خیاط‌ها و آرایشگران نیز هست، چراکه اجناس و لوازم هر صنف را هم کلی و هم جزیی می‌فروشند.
رستوران‌ها، لوازم‌تحریری‌ها، پوشاک، طلا و جواهرفروشی و لوازم خانگی موردتوجه اکثریت مردم هستند و همگی در امتداد خیابان پانزده خرداد و دو بازار اطراف مسجد امام خمینی و کوچه‌های بازار بزرگ تهران دیده می‌شوند.
بخش‌های مختلف و معروف بازار بزرگ تهران
بازار مشیر خلوت
اگر دنبال کیف می‌گردید، بازار مشیر خلوت بهترین گزینه است که از چرم اصل و مصنوعی گرفته تا کوله‌پشتی و کیف‌های اداری و انواع چمدان‌های چرخ‌دار در آن پیدا می‌شود. با گذر از این بازار، متوجه قیمت خوب اجناس می‌شوید.
بازار بین‌الحرمین
این بازار به بازار لوازم‌التحریر نیز معروف است و همان‌طور که از نامش پیداست، بهترین جا برای خرید وسایل مدرسه است. محصلان رشته‌های مختلفی که نیاز به وسایل هنر و معماری دارند، می‌توانند برای تهیه وسایل موردنیاز خود با بهترین قیمت، از این بازار دیدن کنند.
چهارسوق بزرگ
چهارسوق بزرگ بازار در نزدیکی مسجد جامع قرار گرفته است و سقف کوتاه و گچ‌کاری‌شده دارد و از بخش‌های زیبا و پررفت‌وآمد بازار است و در سال ۱۱۸۵ شمسی ساخته شده است. این بازار قدیمی سقف‌های کوتاه گنبدی‌شکل دارد.
مسجد امام خمینی
مسجد امام را در زمان قدیم به‌نام مسجد شاه می‌شناختند و بیش از دو قرن قدمت دارد. معماری بیرونی این مسجد همانند دیگر مسجد‌ها از داخل بازار بزرگ تهران نیز دیده می‌شود و برای بازاریان و افرادی مشغول خرید، محلی برای اقامه نماز است.
آدرس و مسیر‌های بازار بزرگ تهران
مترو یکی از راه‌های دسترسی به بازار بزرگ تهران است. می‌توانید با استفاده از خط تجریش به کهریزک (خط یک) مترو، به ایستگاه پانزده خرداد و به‌آسانی به ابتدای بازار برسید. با کمی پیاده‌روی به ماشین‌های برقی می‌رسید که به‌آسانی شما را به هرکجا از بازار که بخواهید می‌برند و می‌توانید از مسیر خود لذت ببرید.
این ماشین‌ها از کنار مسجد امام می‌گذرند و ایستگاه آخرشان کلی‌فروش‌های بازار است. در طول مسیر متوجه سردر مغازه‌ها خواهید شد که بیشترشان با کاشی‌های آبی و فیروزه‌ای با نوشته‌های سفید و مشکی، بالای مغازه‌ها به چشم می‌خورند.
هزینه‌های دسترسی به بازار
اگر از مترو استفاده می‌کنید، با هزینه بلیت ۱۲۰۰تومانی می‌توانید از هر کجا با خط یک مترو تجریش به کهریزک به بازار بزرگ تهران برسید. هزینه ماشین‌های برقی نیز برای هر نفر ۱۵۰۰ تومان است.
