یکی از دیدنی‌های معروف اصفهان، میدان امام یا همان میدان نقش جهان است که هر روز پذیرای گردشگران بسیار است؛ کمتر کسی هست که نام و آوازه‌اش را نشنیده باشد یا هنگام سفر به اصفهان اشتیاق کالسکه‌سواری در این مکان بزرگ تاریخی را نداشته باشد. این میدان وسیع چندین ورودی دارد. بعضی از ورودی‌ها خیابان‌های اصلی هستند و بعضی از کوچه‌پس‌کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی به آن راه دارند. یکی از این خیابان‌های اصلی و زبانزد، خیابان سپاه است، خیابانی دیدنی و زیبا و پررفت‌وآمد که بسیاری از رهگذرانش ایران‌گردانی از آن‌سوی مرزها هستند و برای دیدن میدان نقش جهان به اصفهان سفر کرده‌اند. در این مقاله از نابرو در این خیابان کوتاه اما پرهویت و تاریخی قدم می‌زنیم و اندکی از تاریخش را بازگو می‌کنیم. پس با ما همراه شوید تا بیشتر با دیدنی های اصفهان آشنا شویم.
موقعیت خیابان سپاه
خیابان سپاه خیابانی کوتاه و شرق‌به‌غرب است که از میدان امام حسین علیه‌السلام (دروازه دولت) آغاز می‌شود و در نهایت به میدان امام خمینی (نقش جهان) می‌رسد. در میانه‌های این خیابان، تقاطعی شمالی‌جنوبی قرار گرفته است که خیابان شمالی تقاطع، خیابان حکیم نام دارد و خیابان جنوبی، خیابان استانداری است.
پیشینه و وجه تسمیه خیابان سپاه
این خیابان در زمان رضاخان تاسیس شد و خیابان سپه نام داشت. به این علت سپه نامیده می‌شد که محل تجمع سپاه بود و از طرفی بانک سپه نیز در آن واقع شده بود. بعد از انقلاب، نام خیابان را به «سپاه» تغییر دادند که صورت کامل لشکر و سپاه است.
بناهای تاریخی خیابان سپاه
بناهای منحصربه‌فرد بسیاری در این خیابان هستند، مانند بانک تاریخی سپه، بانک ملی ایران، بانک شاهنشاهی (بانک تجارت)، تالار تیموری و کاخ پرشکوه چهل ستون و موزه تاریخ طبیعی اصفهان با بنایی بسیار زیبا و قدیمی و تالار تیموری.
اهمیت خیابان سپاه از گذشته تا امروز
این خیابان به‌خاطر نزدیکی و راه‌داشتن به میدان نقش جهان، از گذشته اهمیتی ویژه داشته است. نخستین تلفنخانه و نخستین کارگاه برق و نخستین پمپ‌بنزین اصفهان در این خیابان ساخته شدند، بناهایی که امروزه از آن‌ها خبری نیست و در گذر زمان به فراموشی سپرده شده‌اند.
تنها اثر باقی‌مانده، ساختمانی مخروبه از بنای تلفنخانه و نام خیابانی فرعی است که بر تابلویی کوچک در میانه‌های خیابان سپاه به‌نام «کوچه تلفنخانه» درج شده است.
پیاده‌روی در خیابان سپاه اصفهان
هنگامی که از میدان امام حسین علیه‌السلام به‌سمت میدان نقش جهان گام برمی‌داریم، پس از دیدن تابلوی بزرگ خیابان سپاه، درست در جایی قرار گرفته‌ایم که چه از سمت راست خیابان شروع به قدم‌زدن کنیم و چه از سمت چپش، بناهای تاریخی زیادی در کنار ساختمان‌های جدید قرار گرفته‌اند.
چنانچه قدم‌زدن را از سمت راست خیابان سپاه آغاز کنیم، عمارت ارزشمند چهل‌ستون پس از ساختمان بزرگ شهرداری، اولین بنای تاریخی و زیبایی است که به چشم می‌آید. چهل‌ستون بنایی است که در عصر صفوی در اصفهان ساخته شده است و امروزه تعداد زیادی از اهالی فرهنگ و تمدن را به‌سمت خود جذب می‌کند.
موزه تاریخ طبیعی اصفهان
موزه تاریخ طبیعی اصفهان با دایناسورهای تزیینی در میانه‌های حیاط زیبایش کنار تالار تیموری، دومین بنای ارزشمندی است که در این سمت خیابان با آن مواجه می‌شویم و پس از گذرکردن از آن و پشت‌سرگذاشتن خیابان کم‌عرض استانداری، ساختمان قدیمی بانک ملی ایران قرار گرفته است. از اینجا به‌بعد مغازه‌های جدیدکیف و کفش و صنایع دستی و هنری اصفهان و انواع خوردنی‌های خوشمزه، از آبمیوه و بستنی گرفته تا فست‌فودها، واقع شده‌اند.
فروشگاه‌ها و پاساژهای خیابان سپاه
سمت چپ خیابان بیشتر، پاساژها و مغازه‌ها و رستوران‌های امروزی قرار گرفته‌اند؛ اما در کنار آن‌ها بناهایی به‌جامانده از گذشته نیز هنوز دیده می‌شوند. پاساژ چهل‌ستون، بانک رفاه، بانک قدیمی سپه، اداره کل امور مالیاتی استان اصفهان و بانک تجارت که در گذشته بانک شاهنشاهی نامیده می‌شد، از نخستین بناهای ساخته‌شده در این خیابان هستند که خوشبختانه هنوز وجود دارند.
در میانه‌های راه به کوچه‌هایی فرعی هم می‌رسیم که از شکل و ظاهرشان می‌توان قدمتشان را حدس زد. کوچه کاخ که در گذشته «کوچه باغبونا» نامیده می‌شد، یکی از این مسیرهاست. کوچه تلفنخانه و کوچه کازرونی هم در گذشته چندین بنای تاریخی را در خود جای داده بودند ولی متاسفانه اکنون اثری از آن‌ها نیست.
کازرونی‌ها از خانواده‌های ثروتمند اصفهان بودند که چندین مسجد در چند ناحیه شهر بنا کردند و یکی از این مساجد به‌نام مسجد کازرونی در خیابان سپاه قرار گرفته است. این بناها سمت چپ خیابان سپاه هستند و ما را به میدان نقش جهان می‌رسانند.
بورس کیف و کفش
گفتنی است بسیاری از افراد مشغول گشت‌وگذار در این خیابان، خریداران کیف و کفش هستند. بسیاری از اهالی شهر، کیف و کفش مناسبشان را از این خیابان می‌خرند که در واقع بورس بزرگ کیف و کفش در کنار کارگاه‌های تولیدی آن‌هاست. این کیف‌ها و کفش‌ها از چرم طبیعی و مصنوعی تولید شده‌اند و هرکدام طرف‌داران خاص خود را دارند.
از آنجا که این خیابان محل تردد بسیاری از مسافران و گردشگران است، هتل‌های بسیاری نیز در نزدیکی‌اش ساخته شده است، مانند هتل زیبا و سنتی اصفهان در خیابان حکیم، هتل جام فیروزه در خیابان سعدی، هتل آزادی در ابتدای خیابان مسجد سید.
این خیابان علاوه بر رستوران‌های سنتی و قدیمی، رستوران‌های فست‌فودی امروزی نیز دارد.
در انتهای این مسیر، در سمت راست خیابان، بازارچه کوچک و زیبای نقش جهان با سردر زیبا و نمایی از کاشی‌های فیروزه‌ای در مقابل چشمانمان می‌درخشد و دو دهانه از بازار بزرگ اصفهان در بدو ورود به میدان امام، از راست و چپ این خیابان آغاز می‌شود. از اینجا پا به میدان نقش جهان می‌گذاریم که خود حرف‌های بسیار و دیدنی‌های بی‌شمار دارد.
حرف آخر
خیابان سپاه اصفهان به‌تنهایی موزه‌ای است از انواع و اقسام دیدنی‌ها؛ از موزه تاریخ طبیعی و کاخ دیدنی چهل‌ستون گرفته تا بانک‌های پرهویت و تاریخی و طبیعت زیبا و درخت‌های سربه‌فلک‌کشیده‌ای که هرکدام گوشه‌ای از هویت این مرز و بوم هستند و در نهایت اتصال به میدان امام خمینی.
در روزهای انتهایی پاییز و در میان ریزش برگ‌های پاییزی زرد و نارنجی، لذت قدم‌زدن و همگام‌شدن با طبیعت زیبا و تاریخ پرشکوه اصفهان در این خیابان را از دست ندهید.
