خیابان «سی تیر» یکی از معروف‌ترین و جذاب‌ترین خیابان‌های پایتخت است. در این خیابان علاوه‌بر پیاده‌گردی و شکم‌گردی مکان‌های جذابی هم برای بازدید وجود دارد. یکی از جاهای دیدنی تهران که در این خیابان واقع شده است، موزه علوم و فناوری است که امروز قصد دارم در این مطلب از نابرو گشتی در آن بزنم. اگر به علم و تاریخ علم علاقه‌مندید، دیدن این موزه و خواندن این مطلب حتماً برایتان جالب خواهد بود.
تاریخچه کوتاهی از این موزه
«موزه علوم و فناوری» در سال 1391 در خیابان «سی تیر» تهران و محل سابق کتابخانه ملی افتتاح شد. این مجموعه زیر نظر وزارت علوم فعالیت می‌کند. ساختمان این موزه در سال 1316 ساخته شد. اندره گدار، باستان‌شناس و معمار فرانسوی که نقشه موزه ایران باستان را طراحی کرده بود، نقشه این بنا را هم طراحی کرد. بعدها کتابخانه ملی به محل دیگری منتقل شد.
بخش‌های مختلف موزه علوم و فناوری
بعداز گذشتن از درِ اصلی موزه وارد بخش نگهبانی می‌شوید که باید در این قسمت بلیت بازدید تهیه کنید. قیمت بلیت موزه علوم و فناوری 10هزار تومان است. بعداز آن وارد حیاط اصلی موزه می‌شوید و ساختمان آجری موزه نمایان می‌شود. بعداز ورود به داخل ساختمان باید از پله‌های سمت راست بالا بروید تا به محل موزه برسید.
موزه علوم و فناوری هفت گالری مختلف دارد که در هر کدام بخشی از علم به نمایش گذاشته شده است. در این گالری‌ها تلاش شده است تا علم در زمان گذشته، مبانی و اصول اصلی علم روز و شخصیت‌های بزرگ علمی جهان به‌شکلی ساده و عملی و البته جذاب معرفی شوند.
به‌نظر می‌رسد بیشترین تلاش در طراحی این موزه در این بوده که این موضوعات را برای عامه مردم و به‌ویژه نوجوانان و علاقه‌مندان غیرمتخصص به‌شکلی ساده و به‌یادماندنی توضیح دهد. در بعضی قسمت‌ها برای این کار از روش‌های عملی هم استفاده شده است که جذابیت بیشتری به این موزه داده است.
گالری علوم و فناوری‌های بومی ایران
اولین قسمتی که در موزه علوم و فناوری می‌بینید، «گالری علوم و فناوری‌های بومی ایران» است. در این بخش از موزه فناوری‌های بومی ایران به‌شکل ماکت درست شده است. ایران در گذشته کشوری غنی ازلحاظ علمی بوده است و حتی علم آن زمان ایران پایه و اساس بسیاری از تکنولوژی‌های بعدی جهان بوده است.
دیدن و آشنایی با این منبع غنی علاوه‌بر جالب بودن، به نوعی حس افتخار و سربلندی را هم برای هر ایرانی به همراه دارد. ازجمله سازه‌های جالبی که در این قسمت موزه وجود دارد، «ساعت آبی طاووس» مربوط به دوره سلجوقیان است.
ز این ساعت آبی حدود 1000 سال پیش برای مشخص کردن زمان به‌شکل دقیق استفاده می‌شد و در ماکت سعی شده تا ایده آن پیاده شود. فناوری‌های جالب دیگر به‌نمایش‌درآمده در این بخش موزه، «عصارخانه» یا همان «کارخانه روغن‌کشی» مربوط به دوره صفوی، «بادگیر باغ دولت‌آباد یزد» مربوط به دوره زندیه، «یخچال» و… است.
گالری نجوم در موزه علوم و فناوری
بخش دیگر موزه علوم و فناوری «گالری نجوم» است. این قسمت خیلی جمع‌وجور درست شده، ولی تلاش شده است تا به طور خلاصه بزرگان علم نجوم جهان را معرفی کند. همچنین ابزارهای نجومی ساده که در گذشته استفاده می‌شده است، در این قسمت قرار داده شده است.
فضای این بخش به‌شکل گنبدی‌شکل طراحی شده که یادآور گنبد آسمان است و طراحی جالبی دارد. ماکتی از «رصدخانه مراغه» هم در این بخش موزه قرار داده شده است.
قسمت ابزارهای جراحی
یکی دیگر از بخش‌های جالب موزه علوم و فناوری قسمت ابزارهای جراحی است. شاید برایتان جالب باشد که در گذشته که تکنولوژی و ابزارهای مدرن به‌شکل امروزی نبودند، ابزارهای جراحی به چه شکل بوده است. ابوالقاسم خلف‌بن عباس زهراوی در کتاب مشهور خود درباره جراحی جواب این سؤال را داده است. او ابزارهای جراحی را به‌طور کامل در کتاب خود معرفی کرده است.
در این قسمت موزه بعضی از این ابزارها بازسازی شده و به نمایش در آمده‌اند. ابزارهای جراحی دهان و دندان، چشم و… ازجمله ادواتی هستند که در این بخش نمایش داده شده‌اند.
گالری نور
در «گالری نور» موزه علوم و فناوری سعی شده است تا به استفاده از ابزارهای ساده و کاربردی مفاهیم مربوط به نور و اپتیک برای مخاطبان توضیح داده شود. شما می‌توانید با کمک دستورالعمل‌های هر ابزار، یک آزمایش علمی را خودتان انجام دهید و به یک اصل علمی برسید.
همچنین دانشمندان بزرگ حوزه نور و اپتیک در این بخش معرفی شده‌اند. این گالری هم ازنظر بصری جذاب است و هم اینکه فرصتی را به شما می‌دهد تا مفاهیم ساده‌ای را که احتمالا در درس فیزیک خوانده‌اید، خودتان امتحان کنید.
گالری علم در موزه علوم و فناوری
«گالری علم» احتمالا پرهیجان‌ترین بخش موزه مخصوصا برای نوجوانان باشد. در این بخش می‌توانید قوانین فیزیکی را با کمک ابزارهای مکانیکی امتحان کنید و از آن لذت ببرید. ابزارها هم بازی و سرگرمی هستند و برایتان اوقات خوش و خاطره‌انگیزی ایجاد می‌کنند و هم به‌طور هم‌زمان جنبه آموزشی دارند.
ازجمله وسایل جالبی که در این بخش وجود دارد، «دوچرخه تبدیل انرژی» است که تبدیل‌کننده انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی است. کافی است روی دوچرخه بنشینید و رکاب بزنید و نور تولید کنید.
قطعا نوجوانی که با این وسیله مفاهیم مرتبط فیزیکی آن را یاد بگیرد، به همین راحتی‌ها آن را فراموش نمی‌کند. چاله گرانش، آونگ تعادلی، ریل شیب‌دار و سطوح شیب‌دار از دیگر ابزارهای موجود در این بخش هستند.
فرق موزه علوم و فناوری با موزه‌های دیگر
پیشنهاد می‌کنم برای یک بار هم که شده به موزه علوم و فناوری سر بزنید. این موزه کمی با موزه‌های دیگری که رفته‌اید فرق دارد. در این موزه فرصت این را پیدا می‌کنید که خیلی از موضوعات و اصول علمی را که قبلاً به‌طور تئوری خوانده‌اید، عملا انجام دهید و خودتان تجربه کنید.
به‌علاوه طراحی هر گالری با دقت و سلیقه خوبی انجام شده است که ارزش دیدن دارد. بازدید از این موزه به‌خصوص برای کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود. اگر می‌خواهید یک روز جذاب علمی با فرزند خود بگذرانید، موزه علوم و فناوری می‌تواند گزینه خوبی برایتان باشد. در بازدیدهای گروهی می‌توانید از توضیحات راهنمایان استفاده کنید که بازدید مفیدتری داشته باشید.
بعداز بازدید از موزه می‌توانید از قدم زدن در خیابان سی تیر لذت ببرید و روز علمی خود را با خوردن یک غذای خیابانی خوشمزه در این خیابان تکمیل کنید. از دیگر موزه‌هایی که در خیابان سی تیر واقع شده‌اند، «موزه ایران باستان» و «موزه آبگینه» است.
اطلاعات تکمیلی موزه علوم و فناوری
نشانی: تهران، میدان امام خمینی، خیابان سی تیر، بالاتر از موزه ملی ایران باستان
تلفن: 02166724694
ساعت کاری: همه‌روزه از ساعت 9 تا 16
