یزد یکی از شهرهای تاریخی ایران است که در جای‌جای آن دیدنی‌ها و بناهای تاریخی متعددی جا خوش کرده‌اند؛ اما جاذبه‌های گردشگری یزد فقط در دل خود این شهر نیستند، بلکه اغلب شهرستان‌ها و توابع آن هم دیدنی‌های چشم‌نوازی مخصوص به خود را دارند. عقدا از دیدنی‌ترین شهرهای یزد است که با اقامتگاه‌های بوم‌گردی و بناهای قدیمی مختلف اصالت و قدمت خود را به رخ گردشگران می‌کشد. یکی از جاهای دیدنی عقدا زیارتگاه پیر پارس بانو از زیارتگاه‌های زرتشتیان است. اگر می‌خواهید بیشتر با این زیارتگاه و بخش‌های مختلف آن آشنا شوید، با من در نابرو همراه باشید.
معرفی زیارتگاه پیر پارس بانو
نیایشگاه یا زیارتگاه پیر پارس بانو نزدیک عقدا در روستای زرجو یا زرجوع قرار دارد. این زیارتگاه بنابر روایتی منتسب به پارس بانو، دختر یزدگرد سوم است.
پس‌از گشایش تیسفون به‌دست اعراب مسلمانان، یزدگرد خانواده خود را به یزد کوچ داد و خود برای گردآوری سپاه به خراسان رفت. در آنجا به‌دست آسیابانی به نام ماهوی سوری کشته شد.
پس‌از کشته شدن یزدگرد، دختران و پسران او به کوه‌های اطراف یزد می‌گریزند و بعضی به‌دست سپاهیان اسیر می‌شوند و برخی در کوه‌ها جان می‌دهند.
روستای زرجوع که به باور زرتشتیان، پارس بانو در کوه‌های اطراف آن پناه گرفته و حالا زیارتگاه پیر پارس بانو آنجاست، روستایی است پلکانی و خوش‌آب‌وهوا که کوه‌های اطراف آن پوشیده از درختان بادام و انجیر کوهی است.
پارس بانو به همراه مهربانو به‌سمت عقدا می‌گریزند و در نقطه‌ای به نام «ارجنان» از هم جدا می‌شوند. پارس بانو به‌سمت روستای زرجوع حرکت می‌کند و در شکاف کوه ناپدید می‌شود. بعدها با ظاهر شدن بر چوپانی در خواب، محل درگذشتش به زیارتگاه پیر پارس بانو تبدیل می‌شود.
از دیدگاهی دیگر نیایشگاه‌ها یا زیارتگاه‌های زرتشتی درواقع نیایشگاه‌های آیین مهرپرستی بوده‌اند. چون واژه «پیر» یادآور گام آخر پدیده عرفان در آیین مهر بوده و چنین نیایشگاه‌هایی به نام پیر در شهرهای دیگر نیز یافت می‌شود. علاوه‌بر این، تمام این نیایشگاه‌ها مانند زیارتگاه پیر پارس بانو در دامنه کوه و کنار چشمه آب برپا شده‌اند که یادآور زایندگی آناهیتا، ایزدبانوی پاک‌اند.
اوستاخوانی در خیله
خیرین زرتشتی در دامنه کوه اتاق‌هایی به نام خیله بنا کرده‌اند تا زیارت‌کنندگان زرتشتی بتوانند برای زیارت در آنها ساکن شوند. هرکدام از خیله‌ها در گذشته متعلق به اهالی محله یا شهر خاصی بوده و وسایل و تجهیزات اقامت و پخت‌وپز را در آنجا نگهداری می‌کردند.
رنگ به‌کار رفته روی در و پنجره‌های زیارتگاه پیر پارس بانو سبز است که در هماهنگی با طبیعت و درختان و گیاهان است و یکی از رنگ‌های مهم و تاثیرگذار در معماری، لباس‌ها و مراسم ایرانیان از گذشته تاکنون بوده است، گنبد بنا اکنون به رنگ سفید است ولی در گذشته به رنگ سبز و دارای نقوشی از درخت «سرو» بوده است.
زیارتگاه پیر پارس بانو همه‌ساله از 13 تا 17 تیرماه پذیرای زرتشتیان است که به مدت پنج روز به زیارت و در آتشکده پیر به اوستاخوانی و برپایی آیین‌ها و مراسم سنتی و دینی خود می‌پردازند، عود روشن می‌کنند، روغن و شیرینی با خود می‌آورند و آنها را نذر می‌کنند.
بازدید از فضای داخلی زیارتگاه پیر پارس بانو درحال‌حاضر تنها برای زرتشتیان امکان‌پذیر است؛ ولی برای بازدید از فضای داخلی نیایشگاه‌های زرتشتی، پیر چک چک (بازدید برای عموم آزاد است) و پیر هریشت (بازدید با هماهنگی قبلی با خانه سلامت اردکان، شماره تلفن: 03532229144 ) این امکان را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهند.
موقعیت زیارتگاه پیر پارس بانو
زیارتگاه بالای کوهی کم ارتفاع واقع شده که با گذر از چندین پله می‌توانید به قسمت اصلی زیارتگاه برسید. نمای بالایی روستا مشرف بر قسمتی از روستا است و تماشای روستا از این زاویه با توجه به گنبد سفید رنگ پارس بانو که از نمای بالایی زیارتگاه در موازات با گنبد مسجد روستا در دور دست‌ها قرار دارد، منظره ای زیبا که یادآور زیست مسالمت‌آمیز نیاکان ما در گذشته است؛ پیوندی ناگسستنی که بر زیبایی پارس بانو و روایت‌ها و قصه‌های نهفته در دل آن می‌افزاید.
زیارت‌کنندگان پیش‌از ورود به زیارتگاه پیر پارس بانو دست و روی خود را با آب می‌شویند و با پوشش کلاه و روسری برای حفظ احترام وارد می‌شوند.در ورودی نیایشگاه به این ابیات زیبا مزین شده است :
ای پیر با مهر و صفا، الگوی پاکی و وفا، رنجیده از جور و جفا، در جستجویت آمدم
ای پارس بانو خسته‌ام، غمگین و دل شکسته‌ام، بر لطف تو دل بسته‌ام، من در حضورت آمدم
ای بانوی ایران زمین، ای خفته در این سرزمین، بر حلقه‌اش همچون نگین، در زرع جویت آمدم
خاتون بانوها تویی، آواره ام مأوا تویی، درمان و داروها تویی، اینک به کویت آمدم
اندر دل این کوه‌ها، ماندی غریب ای آشنا، هستی غریبان را پناه، زین رو به‌سویت آمدم.
همنشینی فرهنگ، تاریخ، ادیان و طبیعت کنار یکدیگر است. ظاهر پلکانی روستا، قرار گیری روستا میان کوه‌های بلند هرکدام می‌توانند به خودی خود و به تنهایی بازدید از روستای زرجوع را ارزشمند کنند.
قدم زدن در روستا و تماشای مناظر آن، همنشینی با طبیعت و کوهستان و دیدن معماری روستا و زیارتگاه پیر پارس بانو می‌توانند اندکی شما را از زندگی و هیاهوی شهری جدا کنند. پیشنهاد می‌کنم در دامنه کوه‌ها استراحت کنید، به صحن بیرونی مسجد روستا بروید و از آب قنات روستا که فصلی جریان دارد، بنوشید.
محل قرارگیری روستای عقدا
روستا در 54 کیلومتری اردکان و در حدود 5 کیلومتری شهر عقدا واقع شده که مسیر تا روستا آسفالت و ماشین رو است. در مسیر بازدید از زیارتگاه پیر پارس بانو بازدید و اقامت در روستای عقدا نیز می‌تواند تجربه خاص و منحصربه‌فردی باشد.برای اقامت دو اقامتگاه در عقدا وجود دارد ، هتل بوم‌گردی انار عقدا و دیگری هتل سنتی خالو میرزای عقدا.
نشانی: اردکان، عقدا، روستای زرجوع
سلام متاسفانه باید گفت که در مورد تمامی د خترانی که قوی بودی و در جنگها یا می جنگیدن یا دستور می دادند اما تاریخ درستی در باره آنها نوشته نشده است اگر هم هست دروغ است . بی بی شهبانو که امپراتور جنوب می شود و سه خواهر دیگر دارد در آن زمان شاه سلطان حسین است لشکر بی بی شهبانو از زرتشتیان و یهودیان و مسلمانان و هندو و … بوده است و اکثر آن زرتشتی و بلوچ بوده و چون قرار بود بی بی شهبانو شناخته نشود و امپراتور سالم باشد بدین جهت سرداران لشکر بی بی شخبانو سلطان محمود که سندش بیست دو ساله بود به کرمان دعوت کردند و سلطان محمود که بی خبر بود و خام بود فرماده سپاهی شد که پانزده هزار باخود آورده و پنجاه و پنج هزار نفر نیز از لشکرهای سرداران اگر درست کتابهای تاریخ را پیدا کنید و بخوانید می بینید در آن نوشته شده که سلطان محمود بار خواسته از محاصره اصفهان کنار گیری کند و سازش نماید ولی ایشان در دست خواسته های سرداران اسیر شده و خود سلطان محمود بیان کرده است …. در ضمن بی بی شهبانو وقتی تاج شاهی را بر سر می گذارد تمامی لشکر از زرتشتی و مسلمان و هندو و یهودی .. در مقابل ایشان سجده می کنند ایشان دختر پیر مراد است که قطب عالم یا همان ستون جهان هستند در این مورد کتابی نوشته ام … که توسط ارشاد مجوز داده نشده است