محله عودلاجان یکی از محله‌های قدیمی تهران است که در محدوده بازار بزرگ واقع شده و از اطراف با مراکز خرید و بازارهای اصلی تهران احاطه شده است. این محله در روزگاران قدیم (اواسط دوره پهلوی) یکی از محله‌های اصلی و دیدنی تهران به شمار می‌آمد. خاندان برخی از مشاهیر مانند قوام‌الدوله، خاندان مستوفی و سیدحسن مدرس در این محله سکونت داشته‌اند. اما امروزه تنها خانه‌های قدیمی و گاهی خالی از سکنه و بازار عودلاجان از آن به یادگار مانده است. جالب است بدانید مردم عودلاجان در زمان‌های قدیم زبانی بومی به نام «تاتی» داشته‌اند که ظاهرا هنوز هم برخی از کهن‌سالان آن محدوده به این زبان آشنایی دارند. نام قدیم این محله به‌زبان تاتی، «آو-دراجین» بوده که به‌معنای جای تقسیم آب است.
در متن پیش رو در نابرو، گشت‌وگذاری در بازارچه سنتی این محله قدیمی خواهیم داشت و با هم به قدم‌زدن در گوشه‌ای از تاریخ تهران قدیم می پردازیم.
محل بازار، نحوه دسترسی و ساعات بازدید
ورودی اصلی بازار عودلاجان در خیابان 15 خرداد تهران، حد فاصل خیابان پامنار تا خیابان مصطفی خمینی است. از بهترین راه‌های دسترسی به این بازار می‌توان به ایستگاه متروی 15 خرداد اشاره کرد که با چند دقیقه پیاده‌روی از گذرگاه‌های بازار تهران به ورودی آن خواهید رسید. مسیر این پیاده‌روی به‌دلیل قرارداشتن در قلب بازار تهران خالی از لطف نیست؛ اینجا زندگی در جریان است و در طول روز همیشه شلوغ و پرهیاهو است.
ساعات کاری بازار از شنبه تا پنجشنبه از ساعت 9 تا 19 است. اگر قصد بازدید در روزهای تعطیل را دارید، باید به این نکته توجه کنید که این بازارچه تنها در اولین جمعه هر ماه و روزهای تعطیل رسمی که عزاداری نیستند، باز است.
گشت‌وگذار بین فروشگاه‌ها و غرفه‌ها
در ورودی بازار عودلاجان، با استقبال چرخ‌دستی بستنی‌فروشی رضامشتی روبه‌رو می‌شوید. پیشنهاد می‌کنم قبل از شروع این گشت‌وگذار هیجان‌انگیز، حتما یک کاسه بستنی سنتی و فالوده نوش جان کنید و باانرژی قدم به تهران قدیم بگذارید.
بافت سنتی معماری این بازارچه که به‌تازگی مرمت و بازسازی شده است، به‌حدی دل‌انگیز است که گاه و بی‌گاه شما را از توجه به محصولاتی که داخل فروشگاه‌ها عرضه می‌شوند، غافل کرده و محو تماشای حجره‌های قدیمی با درهای چوبی و همچنین طاق زیبا و سنتی آن می‌کند. از ویژگی‌های بارز این بازارچه، آرامشی است که در آن نهفته است. باتوجه به فاصله این بازارچه از شلوغی بخش اصلی بازار تهران، هیاهوی کمتری در آن وجود دارد و شما می‌توانید دقایق آرام و جذابی را در بخشی از تاریخ تهران قدیم سپری کنید.
اصلی‌ترین محصولاتی که در بازار عودلاجان عرضه می‌شوند، صنایع‌دستی شهرهای مختلف هستند. محصولات قلم‌کاری، منبت‌کاری، خاتم، سوزن‌دوزی، انواع سفال، محصولات نمدی، قالیچه‌های دستی و… در اینجا عرضه می‌شوند. اگر دنبال خرید صنایع‌دستی شهرهای اصفهان، شیراز، کرمان، همدان، کاشان و… هستید، می‌توانید به‌راحتی از زیباترین آن‌ها با قیمت‌های نسبتا مناسب بهره‌مند شوید.
علاوه‌بر صنایع‌دستی دکوری، اگر علاقه به خرید پوشاک و کیف و کفش‌های سنتی داشته باشید، این بازارچه محل مناسبی برای یافتن لباس‌های زیبای طراحی‌شده توسط طراحان داخلی است. همه لباس‌ها، برگرفته از فرهنگ و صنایع‌دستی مردم شهرهای مختلف‌اند.
همچنین کفش‌های گیوه و کیف‌های حصیری دستی و کوله‌پشتی‌هایی که همگی کار دست هنرمندان ایرانی‌اند، به فروش می رسند.
از بخش‌های قابل توجه این مکان می‌توان به حضور هنرمندانی اشاره کرد که با دراختیارگرفتن میزهایی کوچک در میان حجره‌ها به فروش هنرهای دستی خودشان می‌پردازند.
دیوار یادگاری‌ها در بازار عودلاجان
در حین پیاده‌روی، وقتی به اواسط بازارچه می‌رسید، دیوار یادگاری‌ها توجه شما را به خودش جلب می‌کند. روی این دیوار پر از تکه‌های سفالی است که روی هرکدام توسط افراد مختلف یادگاری نوشته شده است. اگر دوست داشتید، شما هم می‌توانید از حجره مدیریت بازار که در کوچه حاجی‌ها قرار گرفته است تکه‌ای سفال بگیرید و روی دیوار بازار عودلاجان یادگاری از خودتان به جا بگذارید.
این دیوار از بخش‌های جالبی است که گردشگران مختلف حتما چند دقیقه از وقتشان را برای نگاه‌کردن به آن و خواندن یادگاری‌هایش اختصاص می‌دهند.
ایستگاه رفع خستگی
اگر خسته راه شدید و نیاز به رفع خستگی داشتید، می‌توانید برای دررفتن خستگی‌تان به غرفه مشت‌ومال بروید و از این شیوه سنتی ماساژ استفاده کنید و به این ترتیب روح خستگی‌هایتان را تقدیم جسم خسته این بازار قدیمی کرده و تن و بدنی تازه کنید. البته این توصیه تنها برای آقایان است.
کافه‌ها و رستوران‌ها
در ایستگاه آخر و بعد از گشت‌وگذار در این مکان زیبا، اگر دوست داشته باشید، می‌توانید یک وعده غذایی یا میان‌وعده‌ای را به‌صورت کاملا سنتی در این مکان تجربه کنید. همه کافه‌ها و رستوران‌های بازار عودلاجان فضای قدیمی و روش ارایه سنتی را حفظ کرده‌اند و با انتقال حس خاطره‌انگیزی، وعده غذایی جذابی را برای شما به ارمغان می‌آورند. رستوران سرآشپز، کافه گالری صراحی، اغذیه طهرون، چای دیشلمه و کباب تهران قدیم ازجمله محل‌هایی هستند که برای نوش‌جان‌کردن غذا و میان‌وعده می‌توانید به آن‌ها سر بزنید و اوقات زیبایی را در آن‌ها سپری کنید.
در آخر پیشنهاد من به شما این است که اگر هم نیازی به خرید صنایع‌دستی و سنتی ندارید، فرصت بازدید از این مکان زیبا را از دست ندهید و با قدم‌زدن در این فضای تاریخی لحظاتی را با خاطرات تهران قدیم سپری کنید.
