اگر اهل سفر هم نباشید، به احتمال زیاد از زیبایی‌های چابهار شنیده‌اید یا تصاویری از آن دیده‌اید که شما را برای بازدید از این منطقه زیبا ترغیب کرده است. سفر برای من، علاوه‌بر لذت تجربه بازدید از مکان‌های جدید، دیدن و معاشرت با آدم‌های جدیدی است که به همان اندازه هیجان‌انگیز و لذت‌بخش است. سفر به بلوچستان و چابهار و روستاهای اطراف آن مانند روستای نوبندیان که یکی از پررونق‌ترین بازارهای این منطقه در آن قرار دارد، یکی از به یادماندنی و متفاوتترین سفرهایی است که می‌توانید تجربه کنید. اگر به بودن در مکان‌های جدید و داشتن تجربه‌ای متفاوت از سفر در ایران علاقه‌مند هستید، مطلب من را در نابرو درباره روستای نوبندیان تا انتها بخوانید تا کمی بیشتر با جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان آشنا شویم.
روستای نوبندیان کجاست؟
شاید تا به حال نام این روستا را نشنیده باشید. ولی به احتمال زیاد، نام شهر چابهار را زیاد شنیده‌اید. چابهار شهری است بندری در استان سیستان و بلوچستان که در جنوب‌شرقی‌ترین نقطه ایران واقع شده است. روستای نوبندیان، حدود 55 کیلومتر از چابهار فاصله دارد و در مسیر اصلی جاده چابهار- ایرانشهر قرار گرفته و روستایی در بخش دشتیاری است.
این روستا، حدود 1000 نفر جمعیت دارد و مردم روستا همگی بلوچ هستند. اگر از چابهار به این روستا می‌روید، می‌توانید از وسیله شخصی خود استفاده کنید. اگر وسیله شخصی ندارید، می‌توانید از تاکسی‌های خطی که هر روز از ساعت 6 صبح در این مسیر تردد می‌کنند، استفاده کنید. ایستگاه این تاکسی‌ها در خیابان امام خمینی(ره) شهر چابهار قرار دارد که با کمی پرس‌و‌جو می‌توانید این ایستگاه را به راحتی پیدا کنید.
بهترین زمان برای بازدید از روستای نوبندیان و بلوچستان
همان‌طور که قبلا اشاره شد، روستای نوبندیان در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. بدیهی است که آب‌و‌هوای این منطقه اقیانوسی و شرجی است. البته اگر به شهرهای دیگر جنوب ایران سفر کرده باشید، رطوبت این منطقه خیلی اذیت‌کننده نخواهد بود.
باتوجه به اقلیم گرم و مرطوب منطقه، بهتر است در فصل پاییز یا زمستان به این منطقه سفر کنید. در فصل بهار و ایام نوروز این منطقه، بیشترین حجم گردشگر خود را در طول سال دارد. بنابراین اگر ترجیح می‌دهید در زمان خلوت‌تری از منطقه بازدید کنید، فصول پاییز و زمستان مناسب‌تر است.
مردمان روستای نوبندیان
در روستای نوبندیان، مانند بیشتر روستاهای اطراف، شغل بیشتر مردم کشاورزی و دامداری است. البته در طی خشکسالی‌های اخیر، خیلی از مزارع این روستا، به دلیل نبود آب کافی، خشک و رها شده است. در فصل‌های مختلف محصولات مختلفی در این روستا کشت می‌شود که از آن‌ها می‌توان موز، انبه، تمبر هندی، خربزه درختی، لیمو و ماش را نام برد.
وارد روستا که می‌شوید، بیش از هر چیز، متفاوت بودن پوشش گیاهی منطقه جلب توجه می‌کند. تنوع گیاهان، بدیهی‌ترین چیزی است که در برخورد اول به چشم می‌آید. اگر برای اولین بار است که به این مناطق سفر می‌کنید، بهتر است تا می‌توانید چشم بگردانید و از این تفاوت لذت ببرید. البته این در حالی است که تفاوت پوشش و ظاهر مردم بومی را نادیده بگیریم.
مردم این منطقه همگی بلوچ هستند و بلوچستان در ایران یکی از مناطقی است که مردم و جوامع محلی، شکل سنتی، ظاهر و آداب و رسوم خود را تا حد زیادی حفظ کرده‌اند. پوشش مردان و زنان این منطقه نیز پوشش سنتی مردم بلوچ است. پوشش مردان بلوچ، یک پیراهن بلند و شلوار گشاد، اغلب به رنگ سفید است. هرچند لباس‌های قهوه‌ای و خاکستری هم وجود دارد.
وشش زنان بلوچ نیز پیراهن بلندی است که با شلوار و شال حریر پوشیده می‌شود. لباس‌های زنانه با سوزن‌دوزی زینت داده شده است، هنری که کمتر زنی در این منطقه از آن بی‌نصیب است. علاوه بر سوزن‌دوزی، از دیگر صنایع‌دستی مردم این منطقه می‌توان به آیینه‌دوزی، کریچیبافی، حصیربافی و… اشاره کرد.
این روستا بسیار به مرز پاکستان نزدیک است و بیشتر مردم این منطقه در بلوچستان پاکستان، آشنا و فامیل دارند. در این منطقه، روابط با کشور پاکستان بسیار رواج دارد و حتی ظاهر کوچه و خیابان‌ها، مخصوصا در بازارهای محلی، خیلی شبیه به پاکستان است. در حقیقت بلوچ‌های ایران یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های محصولات پاکستانی هستند، از لباس و پارچه گرفته تا ادویه و خوراکی‌های دیگر.
بازار روستای نوبندیان: پر رونق‌ترین روستای بخش دشتیاری
وارد روستای نویندیان که می‌شوید، ابتدای ورودتان از بازار و شلوغی آن عبور می‌کنید. بازار محلی نوبندیان که به بازار «دشتیاری» هم معروف است، یکی از پررونق‌ترین بازارهای منطقه است. بعد از خشکسالی‌های پیاپی در منطقه و تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال شد، فروشندگی در بازار به اصلی‌ترین کسب‌و‌کار محلی منطقه تبدیل شده است.
بازار نوبندیان از ساعت 6 صبح دایر است و فروشندگانی که در این بازار فعالیت می‌کنند، اکثرا بومی روستا نیستند و از روستاهای اطراف نوبندیان برای کسب درآمد به این بازار می‌آیند. بازار بی‌نهایت زنده و پویاست. تقریبا نیمی از فروشندگان در پیاده‌رو بساط دارند. در این بازار می‌توانید ادویه‌های مخصوص و معروفی را که بلوچ‌ها در غذاهایشان استفاده می‌کنند و عودهای خوشبویی را که «سوچکی» نام دارد، پیدا کنید.
برای داشتن تجربه‌ای بهتر پیشنهاد می‌کنم که از ابتدا تا انتهای روستا را پیاده بروید و نظاره کنید. این بازار شاید علاوه بر کاربری اصلی‌اش که خرید و فروش است، فرصت مناسبی باشد برای تماشا کردن. در واقع، برای کسی چون من که عکاسی خیابانی می‌کنم، ساعت‌ها قدم زدن در این بازار باز هم کافی نباشد. بازار نوبندیان بازاری است که هر لحظه‌اش برای گردشگران کنجکاو، متفاوت و جذاب است.
شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روستای نوبندیان
اگر از آن دسته گردشگرانی باشید که شهر را فقط در تهران و مشهد و اصفهان خلاصه می‌کنید و گشت‌و‌گذار زیادی در سایر شهرها و روستاهای ایران نداشته‌اید، با سفر به منطقه محرومی مانند سیستان و بلوچستان خیلی از پیش‌زمینه‌های ذهنیتان تغییر می‌کند. متاسفانه اکثر روستاهای ایران، مخصوصا روستاهای مرزی، فقط از حداقل‌های زندگی برخوردارند.
روستای نوبندیان هم با وجود اهمیت اقتصادی که در منطقه دارد، شرایط چندان مطلوبی از این نظر ندارد. بیشتر مسیرهای روستا خاکی است و روستاییان از مشکل کم آبی شدید رنج می‌برند. مرکز بهداشت روستا، بیشتر مواقع شلوغ است و حتی از روستاهای دیگر هم برای اهداف درمانی به این روستا می‌آیند. در روستا که قدم بزنید، سبک معماری خانه‌ها نیز توجه‌تان را جلب می‌کند.
مردم بلوچ معمولا به صورت فامیلی و در حیاطی که چند ساختمان دارد، زندگی می‌کنند. در روستا، زن‌ها خیلی کم بیرون می‌آیند و بیشتر با پوشش چادر و نقاب دیده می‌شوند. روستای نوبندیان یک مسجد جامع قدیم و یک مسجد جامع جدید دارد که در حال ساخت است. در مسجد جامع جدید، کلاس‌های حوزه علمیه برای اهل تسنن نیز برگزار می‌شود و طلبه‌های زیادی برای یادگیری علوم دینی به این روستا می‌آیند.
درضمن، این روستا کتابخانه‌ای هم دارد که به صورت مردم‌نهاد و با تلاش‌های مردم منطقه ایجاد شده است. این کتابخانه در تابستان سال 1397 تشکیل شد و در حال حاضر، تنها مرکز فرهنگی روستا است که در آن کلاس‌های آموزشی برای بچه‌ها برگزار می‌شود. کتاب‌های این کتابخانه، اکثرا از شهرهای دیگر اهدا شده است.
احداث کتابخانه در این روستا، قدمی بزرگ در پیشرفت مردم منطقه به شمار می‌آید. اگر به اهدای کتاب به این کتابخانه علاقمند هستید، می‌توانید از طریق شماره تلفن 09159946374 با آقای عبدالحکیم پاده‌بان که این کتابخانه را راه انداخته است، تماس بگیرید تا سهمی در پیشرفت و ارتقای یادگیری این منطقه داشته باشید.
