اگر به‌دنبال گوشه‌ای دنج در شهری شلوغ مثل مشهد هستید که حین بازدید از آن ساعاتی خوش را به‌دور از هرج‌ومرج زندگی شهری سپری کنید، پیشنهاد من خانه‌های تاریخی هستند. خانه‌هایی که از گذشته‌های دور تاکنون درشان به روی هر مسافری باز بوده است. یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی در بافت قدیمی اطراف حرم امام رضا (ع)، خانه موسوی نژاد است که با آجرکاری و کاشی‌کاری‌های نفیس و جذاب فضایی دل‌نشین و دوست‌داشتنی برای شما ایجاد کرده است. با من در این مطلب از نابرو همراه شوید تا با شگفتی‌ها و ویژگی‌هایی متحیرکننده این خانه قدیمی از دیدنی های مشهد آشنا شوید.
شاید بعد از خواندن این مقاله پاتقتان از کافه‌های پر از سروصدا و دود سیگار، به خانه‌های دنجی تغییر کند که صمیمیت در فضایشان موج می‌زند. در این خانه‌ها می‌توانید از نماهایی بی‌نظیر و تکرارنشدنی عکس بگیرید که در هیچ‌کجای دیگر پیدا نمی‌کنیدشان؛ می‌توانید با تاریخ شهر خود و شیوه زندگی نیاکانتان آشنا شوید؛ لب حوض آبی این خانه‌ها بنشینید، زیر سایه درختان کهنشان کتابی بخوانید و با دوستانتان وقت بگذرانید. پس این مطلب را از دست ندهید.
معرفی خانه موسوی نژاد
خانه موسوی نژاد مشهد یکی از خانه‌های اصیل و قدیمی است که دوران پهلوی اول نزدیک حرم امام رضا (ع) ساخته شده است. با مراجعه به این خانه زیبا می‌توانید برای زیارت حرم و خرید از مغازه‌ها و پاساژهای اطراف هم بروید و خوش بگذرانید.
خانه موسوی نژاد از اکثر خانه‌های قدیمی اطرافش سالم‌تر باقی مانده است و با معماری هنرمندانه‌اش هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. نمای بیرونی این خانه آجری و ساده است و در نگاه اول ممکن است زیاد جذاب نباشد؛ اما با ورود به آن با دنیایی مملو از زیبایی و تاریخ روبه‌رو خواهید شد که شما را مات و مبهوت خود خواهد کرد و لبخند بر لبانتان خواهد نشاند.
تاریخچه خانه موسوی نژاد
خانه موسوی نژاد مشهد در عصر پهلوی اول و در ادامه سبک معماری دوران قاجار ساخته شده و در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این خانه یکی از آثار ماندگار و ارزشمند شهر تاریخی مشهد محسوب می‌شود.
در گذشته اسنادی در این خانه یافت شد که نشان می‌دادند این خانه حدود ۸۵ سال پیش بنا و در نهایت وقف شده است. مدتی پس از مسکونی‌بودن و زندگی‌کردن مالک بنا و ورثه در آن، به دفتر مرکزی حوزه علمیه مشهد واگذار و درنهایت به مکان اسکان طلبه‌های حوزه علمیه شهر مشهد تبدیل شد. درحال‌حاضر هم به خانه طلبه‌ها شهرت پیدا کرده است.
ویژگی‌های معماری خانه موسوی نژاد
خانه موسوی نژاد مشهد مانند سایر خانه‌هایی که در عصر قاجار و پهلوی در این شهر ساخته شده‌اند، دو بخش تابستان‌نشین و زمستان‌نشین دارد. در نمای این دو فضای زیبا تزیینات آجرکاری و کاشی‌کاری منحصربه‌فرد و چشم‌نواز به کار رفته که در قالب فرم‌های هندسی متناسب و منظم اجرا شده‌اند.
درِ ورودی خانه موسوی نژاد چوبی و قدیمی است. پس از عبور از آن وارد دالانی کوتاه و باریک می‌شوید. این دالان شما را به‌سوی حیاط خانه هدایت می‌کند. حیاط با درختان کهنسال و نماهایی چشم‌نواز، ایام قدیم را به خاطرتان می‌آورد و حسی نوستالژیک به شما می‌دهد.
دو طرف حیاط تابستان‌نشین و زمستان‌نشین دوطبقه خانه در ضلع‌های مقابل هم قرار گرفته‌اند. در جبهه جنوبی این ساختمان شگفت‌انگیز، با آجرکاری خفته و راسته‌ای مواجه می‌شوید که بالای سنتوری‌های مثلثی‌شکل پنجره‌ها قرار گرفته‌اند. همچنین روی پنجره‌ها، آجرهای دندان‌موشی دیده می‌شود که زیبایی‌های این خانه را دوچندان کرده‌اند.
فضای داخلی طبقه دوم خانه
طبقه دوم بخش میانی خانه اهمیت بیشتری در معماری این بنا دارد و به همین سبب از سایر قسمت‌ها بیشتر تزیین شده است. اگر به نمای این طبقه نگاهی بیندازید، خواهید دید تزییناتش درون قابی قرار گرفته‌اند که اطرافش آجرهایی با طرح‌های قاشقی و دندان‌موشی به کار رفته‌اند.
این تزیینات باشکوه و تماشایی که با آجر و کاشی‌های فیروزه‌ای‌رنگ اجرا شده‌اند، همراه کتیبه دایره‌ای شکل به نماد اصالت و زیبایی این خانه قدیمی تبدیل شده‌اند که هر بازدیدکننده‌ای از دیدنشان لذت خواهد برد.
رنگ‌های به‌کاررفته برای تزیین خانه بسیار چشم‌نواز و دل‌انگیز هستند. برای مثال در قسمت سنتوری‌های مثلثی‌شکل بالای پنجره‌های طبقه دوم، کاشی‌های معرق نفیس به‌رنگ‌های فیروزه‌ای، سفید، زرد، قهوه‌ای و سیاه به کار رفته که در کمتر خانه‌ای می‌توانید نظیرش را پیدا کنید.
آجرکاری این بخش با طرح خفته و راسته شکل گرفته که در هماهنگی و تناسب کامل با سایر تزیینات خانه است. بخش شمالی خانه هم دو طبقه است که برای رسیدن به طبقه دوم باید از راه‌پله‌ای استفاده کنید که میانه بنا قرار گرفته است. در و پنجره‌های این خانه چوبی هستند که از سال‌ها پیش تعویض نشده و احساس قدمت زیاد خانه را به‌خوبی به شما منتقل می‌کنند.
اتاق‌های ضلع شمالی هم مانند ضلع دیگر بنا ساده هستند و تزییناتی در آن‌ها به جای نمانده؛ اما همچنان هویت قدیم خود را حفظ کرده‌اند.
کلام آخر
خانه موسوی نژاد مشهد خانه‌ای تماشایی و متحیرکننده است که در بافت تاریخی شهر زیبای مشهد قرار گرفته و یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر محسوب می‌شود؛ اما کمتر کسی از وجودش اطلاع دارد.
شما هم می‌توانید پس از هماهنگی با اداره‌کننده خانه، به این خانه قدیمی و دوست‌داشتنی سربزنید و از گنجینه‌های به‌جای‌مانده از تاریخ و اصالت مشهد قدیم لذت ببرید. بخش‌هایی از این خانه در گذر زمان دچار فرسودگی شده و نیاز به حفاظت و نگهداری بیشتری دارد؛ اما همچنان قرار است تا سال‌های سال در این مکان پابرجا بماند و به زندگی خود ادامه دهد تا نشانه‌ای از نبوغ و خلاقیت معماران قدیمی شهر مشهد و ارزش‌های آن باشد. اگر از بودن در این مکان تجربه‌ای دارید، آن را با نابرو به اشتراک بگذارید.
آدرس خانه تاریخی موسوی نژاد: مشهد، میدان شهدا، کوچه حاج آقا جان، جنب هتل غدیر، میدان تپل المحله کوچه گل‌فروش‌ها، پلاک ٨۴
