شاید کمتر کسی باشد که از وجود آبشاری به نام لوشان در استان گلستان باخبر باشد. اگر شما عبارت آبشار لوشان را در گوگل جستجو کنید، به مواردی در استان‌های گیلان و لرستان می‌رسید. علت این ناشناختگی شاید مسیر دسترسی سخت آن است. این آبشار از آن جاهایی است که نیاز به پیمایش چندین ساعته و آمادگی بدنی دارد. منطقه لوشان هنوز بکر است چون فقط عاشقان طبیعت و افرادی را که حاضر هستند رنج راه رسیدن به این منطقه را به جان بخرند، به خود راه می‌دهد. پس اگر اهل کوهنوردی هستید و دیگر از آبشارهای دم دستی به وجد نمی‌آیید، با من در نابرو همراه شوید تا شما را با یک منطقه هیجان‌انگیز به نام دره و آبشار لوشان آشنا کنم.
دره و آبشار لوشان با یک طبیعت‌گردی واقعی
جنگل توسکستان از جاهای دیدگی گرگان در گلستان را همه می‌شناسند. توسکستان در ابتدای راه گرگان به آزادشهر قرار دارد. از گرگان که حرکت کنید، بعد حدود 15 کیلومتر جاده‌ای سمت راست خود می‌بینید که به سمت جنگل توسکستان و دهنه باغ‌شاه و روستای چهارباغ می‌رود. برای رسیدن به منطقه دره لوشان باید به سمت جنگل توسکستان بروید تا به ابتدای دهنه باغ‌شاه برسید. پیمایش از اینجا شروع می‌شود. اینجاست که باید کوله‌ها را به پشت انداخته و آماده رفتن شوید. از همان ابتدای حرکت رودخانه بزرگ گرگانرود در جهت عکس شما حرکت می‌کند. بعد از کمی رفتن به سد کوچکی روی رودخانه می‌رسید. از کنار سد بالا بروید تا به یک بهشت واقعی برسید.
اگر در تابستان به اینجا بیایید، حتما تصویری از بهشت با آن جوی‌های روان که وصفش آمده، برایتان تداعی می‌شود. از بالا رفتن از سد ناگهان با یک دشت وسیع روبه‌رو می‌شوید که نه یک جوی آب بلکه ده‌ها جوی باریک و عریض دارد. در این جا رودخانه چندین شاخه شده و از مسیرهای مختلفی در حرکت است. این رودخانه‌ها در یک دشت عریض، بزرگ و کاملا صاف واقع شده که هیچ پستی و بلندی ندارد.
حیف که باید از این همه زیبایی دل کنده و مسیر را به سمت دیب‌دره ادامه دهید.
دیب‌دره، نامی که برازنده است
بعد از کمی پیمایش به دیب‌دره می‌رسید. دیب‌دره به معنای دره زیبا است. کلمه دیب همان زیب و مخفف کلمه زیبا است که در گویش و زبان مردم محلی به شکل دیب درآمده است. اینجا ترکیبی از دشت و ناهموای‌های کوتاه است. این یک کوهپیمایی است نه یک کوهنوردی. در کوهنوردی شما از شیب تند یک کوه بالا می‌روید، ولی در کوهپیمایی تپه‌های کوتاه و بلند را پشت سر می‌گذارید. گاهی کمی از یک شیب بالا می‌روید و دوباره در یک مکان دره مانند فرود می‌آیید.
کنار همه پستی، بلندی و زیبایی‌ها، اینجا پر از درختان آلو است. این آلوهای جنگلی در فصل تابستان کاملا می‌رسند. و چیدن و ریختن آنها در جیب در آن طبیعت محض لذتی وصف نشدنی دارد.
شاخه‌های درختان آلو از دو طرف به هم رسیده و گاهی جنگل چنان انبوه می‌شود که برای عبور از زیر درختان باید کمی سرتان را خم کنید. بعد از پیمایش این مسیر زیبا به آبشار دیب‌دره می‌رسید. یک آبشار باریک ولی بلند که بی‌توجه به هرچه که در دنیای بیرون اتفاق می‌افتد، ایستاده و کار خودش را انجام می‌دهد.
قبرستان تاریخی دره لوشان، نشانی از تاریخ در دل طبیعت
برای رسیدن به آبشار لوشان بعد از دیب‌دره باید به پیمایش ادامه دهید. برای پیمایش این منطقه بهتر است حتما با یک لیدر محلی و آشنا به منطقه همراه شوید. چون هرقدر هم اهل ماجراجویی باشید، باز هم تنها رفتن در این مسیرهای جنگلی احتمال گم کردن راه را به همراه دارد.
اگر لیدر شما کمی اهل تاریخ هم باشد، حتما قبرستان تاریخی این منطقه با هفتصد سال قدمت را به شما نشان خواهد داد. بعد حدود دو ساعت پیمایش با شیب ملایم به قبرستان تاریخی خاک عمر یا خاک مرگ می رسید. از این قبرستان قدیمی چیزی باقی نمانده است؛ اما با همان نگاه اول متوجه وجود یک قبرستان در آن شوید.
معلوم است که سنگ قبرها مدل ایستاده بوده‌اند، اما حالا بیشتر آنها شکسته یا افتاده‌اند و فقط چند سنگ قبر سرپاست. اگر از نزدیک عبارت‌های نوشته شده روی آنها را بخوانید، شاید اسم شخص متوفی را تشخیص دهید. بیشتر کلمات به زبان عربی نوشته شده‌اند.
روی این سنگ قبرها اشکالی کنده‌کاری شده که شغل افراد را نشان می‌دهد. مثلا شکل داس برای کشاورزان و قیچی احتمالا برای آرایشگران بوده است.
وجود این قبرستان نشان از وجود زندگی دارد. در قدیم کاروان‌هایی که از توسکستان یا استرآباد قدیم به سمت منطقه میقان، ابرسج و… می‌رفتند، در اینجا اتراق می‌کردند. کاروان‌دارها روستای کوچکی با پنجاه خانه سنگی در اینجا ساخته بودند تا بتوانند گاهی در آن استراحت و اقامت کنند. از این روستا در حال حاضر چیزی باقی نمانده؛ اما کمی از بقایای یک حمام خزینه‌ای و سنگی هنوز هم است که متاسفانه آن هم در سال‌های اخیر با کنکاش گنج‌یاب‌هایی که برای یافتن گنج تمام منطقه را تخریب کرده‌اند، از بین رفته است.
به سمت آبشار لوشان و دره، اسرارآمیز و خروشان
اما باز هم باید ادامه دهید. بعد از کمی پمایش به منطقه‌ای به اسم تخت شاپور می‌رسید. اینجا دروازه ورود به دره لوشان است و بعد از آن منطقه‌ای دره مانند به نام لوشان شروع می‌شود. رودخانه که طی پیمایش تا رسیدن به قبرستان از آن دور شده بودید، در اینجا دوباره شروع می‌شود.
گاهی مسیر رودخانه به کناره‌های کوه‌های سنگی می‌رسد و شما مجبور می‌شوید بارها از عرض رودخانه بگذرید. اینجا هیچ تنه درخت یا تکه سنگی در آب نیست که پایتان را رویش بگذارید تا خیس نشوید. بنابراین از اول باید با پذیرش زدن به دل آب و خیس شدن پیش بیایید، چون چاره‌ای به جز عبور از عرض این رودخانه‌های خروشان ندارید.
در امتداد رودخانه کم‌کم آبشار را می‌بینید. آبشار کوتاه است، اما به شدت پر آب و خروشان. هیجانش اینجاست که قصه به همینجا ختم نمی‌شود و این دره شامل زنجیره‌ای از آبشارهاست. باید انقدر بروید تا به آبشار اصلی دره لوشان که از بقیه بلندتر است، برسید. این آبشارها درست وسط دره قرار گرفته‌اند و برای رسیدن به آنها باید از کوه‌های اطراف بالا بروید.
تمام این کوه‌ها سنگی هستند و مسیر کاملا دست به سنگ است. از یک مسیر سنگی بالا می‌روید و به آبشار بعدی، پشت این سنگ‌ها، می رسید. بعد آبشار بعدی و باز هم بعدی. همین‌طور باید بروید تا به آبشار اصلی و اول دره لوشان برسید که ارتفاعش از بقیه بلندتر است. اینجا زیبا، هیجان‌انگیز و کمی وحشی است. ولی به تجربه‌اش می‌ارزد.
