اگر بخواهیم زیباترین شهر‌های ایران را معرفی کنیم، قطعا یک از آن‌ها خرم‌آباد خواهد بود. در این شهرستان مهم نیست که شما به چه جاذبه گردشگری علاقه داشته باشید، چون جاهای دیدنی خرم آباد بسیار زیبا و متنوع هستند.
سفر به خرم‌آباد سفر به گذشته ایران است، سفری به طبیعت بکر زاگرس، سفری به دشت لاله‌های واژگون، سفری به آبشارها و چشمه‌ها و سفری به جنگل های انبوه بلوط و کوه‌های سر به فلک کشیده آن است. استان لرستان به سرزمین آبشارهای ایران معروف است، این استان با دارا بودن 60 آبشار دائمی و فصلی بیشترین آبشار را در ایران دارد. در این مقاله می‌خواهم شما را با دیدنی‌های خرم‌آباد، آشنا کنم.
1- قلعه فلک الافلاک
این قلعه در دوران ساسانیان با نام دژ شاپورخواست ساخته شد، در دوران قاجار نام آن را به قلعه فلک الافلاک تغییر می‌دهند، این قلعه در مرکز شهر خرم‌آباد قرار دارد که در گذشته دوازده برج درون این قلعه وجود داشته که با گذشت زمان تنها هشت برج آن سالم مانده، امروزه این قلعه تبدیل به نماد استان لرستان و شهرستان خرم‌آباد شده است.
نکته جالبی که اهالی محلی، درباره این قلعه به من گفتند، این بود که چشمه‌ای با نام گلستان در زیر آن وجود دارد، اما آب آشامیدنی از چاهی به عمق 40 متر که درون قلعه حفر شده تامین می‌شود. بلندترین دیوار قلعه 22.5 متر از سطح زمین ارتفاع دارد. داخل آن از چهار سالن بزرگ، چندین تالار کوچک، حیاط خلوت، و دروازه‌هایی ساخته شده است.
این قلعه در دوران سلطنت فتحعلی شاه یعنی زمان قاجار بازسازی شده، این قلعه در قدیم یک زندان نیز بوده است، که در دوره ساسانیان اسرای رومی را در آن زندانی کرده‌اند و یکی از زندان‌های مهم آن زمان بوده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
2- دریاچه کیو
دریاچه کیو در شمال غربی خرم‌آباد قرار دارد. دریاچه ای که بعد از قلعه فلک الافلاک، بیشترین میزان گردشگر را به خود اختصاص می‌دهد. کیو از مخملکوه و چشمه‌هایی که در کف همین دریاچه قرار دارند، سرچشمه می‌گیرد. کیو در پارکی به همین نام واقع شده و در زبان محلی به معنای تیره و کبود است، دلیل این نامگذاری این بوده که در مواقعی که کیو پرآب است گونه‌هایی گیاهی در کف دریاچه وجود دارند که باعث تیرگی رنگ آن می‌شود.
در سال‌های قبل این دریاچه تنها در فصل‌های پاییز و زمستان پرآب بود، اکنون با توجه به طغیان چشمه‌های مخملکوه و همچنین چشمه‌های کف کیو این دریاچه تبدیل به دریاچه‌ای چهار فصل شده است.
دریاچه کیو تنها دریاچه کشور است که در بافت شهری قرار دارد، به همین خاطر نیازی نیست که مسافتی طولانی را برای دیدن این دریاچه زیبا طی کنید، کیو در شلوغی شهر قرار دارد.
کیو با عمقی بین 3 تا 7 متر، هفت هکتار از فضای شهر را در اختیار خودش قرار داده، تفرجگاهی که با هوای مطلوب خودش و درختان سرسبزی که دور دریاچه را پوشانده‌اند و فواره‌هایی که در قسمتی از دریاچه برپا شده، آرامشی خاص را به من هدیه داد، قطعا شما هم از قرارگیری در این فضا آرامش می‌گیرید.
نشان دادن مکان روی نقشه
3- بام لرستان
بام لرستان در شرق خرم‌آباد و بر روی کوهی به نام مدبه قرار دارد، این کوه به دلیل موقعیت مناسبی که دارد نما و چشم‌اندازی تماشایی را از شهر نمایان می‌کند، همین دید کامل دلیلی شد که روی این کوه یک مکان تفریحی ساخته شود که به بام لرستان شهرت پیدا کرد.
این مکان که مجهزترین و بزرگ‌ترین مجتمع علمی و تفریحی غرب کشور است، در سال 89 ایجاد شده و با این که در ابتدا تنها یک کوه بدون درخت بود با کاشت نهال در آن زمان اکنون سرسبزی بی‌نظیری دارد و همچنین با احداث آبشاری مصنوعی بر بلندای این بام، زیبایی آن را دو چندان کرده، در بخشی از این مجتمع تفریحی باغ وحشی احداث شده، با تنوع حیوانات و پرندگانی که دارد، حیوان دوستان زیادی را به سمت خود کشانده است.
بام لرستان با مساحتی تقریبا 800 هکتار تنها محلی گردشگری نیست، با احداث رصد خانه‌ای که مدرن‌ترین رصد خانه خاورمیانه لقب گرفته و مرکز تحقیقاتی گیاهان دارویی این مکان به یک مجتمع تحقیقاتی نیز تبدیل شده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
4- مخملکوه
مخملکوه یکی از رشته کوه‌های لرستان است که ارتفاع آن بیش از 2900 متر است و در شمال شرقی خرم‌آباد قرار دارد. مخملکوه بخشی از دره تاریخی خایدآلو است، در دو سمت آن به تنگه‌هایی منتهی می‌شود که زمان های دور محل جنگ های بسیاری بوده، این کوه در جنوب به جاده خرم‌آباد به بروجرد و در انتهای شمالی آن به جاده خرم‌آباد به الشتر منتهی می‌شود، که به تنگه شبیخون معروف است. آن گونه من تحقیق کردم، مخملکوه با داشتن ساختاری رسوبی و پوشیده از گل‌سنگ، با آغاز فصل بارش، گل‌سنگ‌های آفتاب سوخته سبز شده و پوششی سرسبز را از این کوه به نمایش می‌گذارد و منظره‌ای دیدنی را خلق می‌کنند.این طبیعت بکر با اولین بارش جمعیت زیادی از علاقه‌مندان به طبیعت را به سمت خود می‌کشاند.
این پارک جنگلی با وسعت 500 هکتار در چند کیلومتری خرم‌آباد قرار دارد، شاید بهترین زمان برای بازدید از این طبیعت بکر، روزهای بارانی باشد که این کوه جامه‌ای سبز به خود می‌پوشاند. لرستان سرزمین آبشارها و مخملکوه یکی از مکان‌هایی است که با شروع بارش‌ها آبشارهای فصلی آن نیز نمایان می‌شوند و بر زیبایی آن می‌افزایند.
نشان دادن مکان روی نقشه
5- آبشار نوژیان
نوژیان بلندترین آبشار استان لرستان و از جاهای دیدنی خرم آباد است که در 40 کیلومتری این شهر قرار دارد. نوژیان در دل جنگل‌های کوه تاف قرار دارد، آبشار‌هایی که بلندای آن‌ها بیش از 80 متر باشد در بین آبشارهای مرتفع قرار می‌گیرند.
نوژیان با 95 متر ارتفاع مرتفع ترین آبشار لرستان است و در بین آبشارهای کشور نیز خودنمایی می‌کند، نوژیان به دلیل وجود چشمه‌های فراوانی که نزدیک آن وجود دارد، در فصل‌های پر بارش بیشترین پهنا را دارد و در حالی که در فصل‌های خشک و گرم هم آبشار به کمترین عرض خود می‌رسد.
وجود صخره‌ای بلند باعث شده، نوژیان به دو قسمت تبدیل شود که آب جاری از آبشار اول به آبشار دوم آمده و بعد به حوضی که در پای آبشار وجود دارد، ریخته‌شود. پوشش گیاهی که در اطراف این آبشار قرار دارد، منابع شناخته شده‌ای برای رشد گیاهان دارویی است. گردشگرانی که به این مکان سفر می‌کنند از این گیاهان دارویی نهایت استفاده را می‌برند.
اگر با یک آشنا یا با یکی از اهالی به منطقه بروید، می‌توانید کمی گیاه دارویی جمع‌آوری کنید. این آبشار در بین دو کوه تاف و هشتاد پهلو قرار گرفته است.
نشان دادن مکان روی نقشه
6- گرداب سنگی
گرداب سنگی از جاهای دیدنی خرم آباد است که دور چشمه‌ای فصلی در مرکز شهر خرم‌آباد ساخته شده تا آب چشمه را نگهداری کند. این اثر در فهرست آثار ملی نیز قرار گرفته، قدمت آن به دوره ساسانیان برمی‌گردد.این بنای تاریخی در گویش محلی «گرداو بردینه» نامیده می‌شود. این بنای دایره ای شکل که از سنگ و ساروج ساخته شده، همانند یک چاه عظیم به نظر می‌رسد که یک بنای دایره‌ای شکل از جنس سنگ و ساروج دور آن را پوشانده است.
این سازه 18 متر قطر، سه متر پهنا و هجده متر ارتفاع دارد. در 12 کیلومتری این گرداب سنگی دره‌ای به اسم باباعباس وجود دارد، که بقایایی از یک آسیاب را نشان می‌دهد که در گذشته این آسیاب آب مورد نیاز خود را از گرداب سنگی تهیه کرده است.
این چشمه فصلی در نیمه دوم بهمن طغیان کرده و سرریز می‌شود و از طریق دریچه‌های آن آب را به سایر نقاط شهر منتقل می‌کنند.
نشان دادن مکان روی نقشه
7- مناره آجری
از دیگر آثار باستانی ارزشمند خرم‌آباد مناره آجری 900 ساله آن است. از این سازه که در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شده، در گذشته برای دیده‌بانی و هدایت کاروان‌ها استفاده می‌کردند. البته باید بدانید که ارتفاع این مناره‌ها در طول سال‌ها به وسیله عوامل طبیعی کاهش پیدا کرده است. این برج امروزه 99 پله و 30 متر ارتفاع دارد.
مناره آجری در جنوب شهر و در پارک شقایق قرار دارد و از جاهای دیدنی خرم آباد است. این مناره قدمت آن به قرن چهارم هجری قمری برمی‌گردد، عده زیادی بر این باور هستند که این مناره مربوط به دوران دیلمیان است. ساختار مناره، استوانه‌ای شکل است. در داخل آن، پله‌هایی برای بالا رفتن از آن تعبیه شده تا دیدبان بتواند از آن استفاده کند.
ارتفاع این مناره در گذشته بسیار بلندتر بوده که با گذشت زمان و بر اثر عوامل طبیعی کوتاه‌تر شده و به این حد رسیده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
8- سنگ نوشته (برد نوشته)
در مرکز شهر خرم‌آباد (ضلع شرقی خیابان شریعتی) و در مسیر قدیمی شاپور خواست به خوزستان، سنگ نوشته‌ای به شکل مکعب که به صورت یکپارچه متصل به صخره‌ای طبیعی بوده است، قراردارد. کتیبه با بسم‌الله شروع شده و موضوع آن مربوط به حکم امیر سپهسالار کبیر ظهیرالدین، درباره بخشش علفچر و ممنوعیت برخی سنت‌هایی ناپسند در عهد سلطنت ملکشاه سلجوقی به تاریخ ۵۱۳ هجری قمری است که به دوره سلجوقی می‌رسد.
این اثر در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
9- پل شکسته
این پل به دو نام شهرت دارد، پل شکسته و پل شاپوری که در زبان محلی آن را «طاق پیل اِشکِسه» می‌نامند، در قسمت جنوبی شهر قرار دارد و از جاهای دیدنی خرم آباد است. این پل در دوره ساسانیان راه ارتباطی بین غرب استان با شرق آن و از طرفی راه ارتباطی بین لرستان به خوزستان و تیسفون(که پاییتخت ایران در دوره ساسانیان است) بوده، از این پل برای توزیع آب نیز استفاده شده است.
طول این پل 312 متر و ارتفاع آن تقریبا 11 متر است، از 28 چشمه طاق و 27 پایه تشکیل شده. اکنون با گذشت زمان به دلیل عوامل طبیعی و بی‌توجهی هایی که به این اثر تاریخی شده، تنها پنج چشمه طاق پل باقی مانده است.
پل شاپوری بدون شک می توان نه تنها آن را یکی از شاهکارهای معماری لرستان، بلکه شاهکار معماری کشور نامید، عمر این پل به دوره ساسانیان و شاپور اول ساسانی می‌رسد، این پل از لحاظ قدمت با قلعه فلک الافلاک در یک زمان ساخته شده‌اند.
نشان دادن مکان روی نقشه
10- آبشار گریت
از آبشار گریت که از جاهای دیدنی خرم آباد است با نام هفت چشمه هم یاد می‌شود، این آبشار در 50 کیلومتری شهرستان خرم‌آباد و در جاده منتهی به شهر سپید دشت، قرار دارد. مکانی فوق‌العاده برای دوستداران طبیعت، جایی که می‌توان ساعت ها با گوش دادن به صدای ریزش آب آبشار لذت برد و هوایی تازه و سالم را استشمام کرد. این آبشار با ارتفاع 15 متر و عرض 17 متری تصویری دیگر از زیبایی‌های لرستان را به من نشان داد.
در کنار این آبشار جنگلی از بلوط و زالزالک وحشی دیده می‌شود. این آبشار نشات گرفته از رودخانه ترس گریت، از روی ناهمواری‌ها عبور کرده و به طرف رودخانه سزار سرازیر می‌شود.
برای رسیدن به این آبشار، باید یک ساعت هم پیاده‌روی در دل کوه و در بین جنگل‌های بلوط را تجربه کنید.
نشان دادن مکان روی نقشه
