
مدرسه خان شیراز؛ شبهدانشگاهی در سالهای دور
شیراز مرکز استان فارس، از شهرهای پرجمعیت ایران محسوب میشود. بهمحض اینکه اسم این شهر شنیده میشود، زیباییهایش در ذهن تداعی میشود. شهر شیراز تاریخ و فرهنگ و تمدن دیرینه دارد و از مقاصد گردشگری پربازدید ایران محسوب میشود و همهساله در فصول مختلف میزبان مردمان زیادی است و مسافران و گردشگران بسیار از داخل و خارج کشور به این شهر سفر میکنند. یکی از مکانهای دیدنی بیشمار این شهر زیبا بنایی قدیمی بهاسم مدرسه خان است. از شما عزیزان دعوت میکنم که تا آخر این بازدید همراه من و نابرو باشید تا بیشتر با دیدنی های شیراز آشنا شویم.
معرفی مدرسه خان
برای رسیدن به این مدرسه باید به محله اسحاقبیگ واقع در خیابان لطفعلیخانزند بروید و سپس از سهراه احمدی بگذرید. در این خیابان مغازههای زیادی برای فروش لباس و سوغات و انواع خوراکی وجود دارد.
مدرسه خان بنایی تاریخی است که در دوران شاه عباس صفوی و در سال ۱۰۲۲ هجری قمری بهدستور «اللهوردیخان گرجی» و فرزندش «امامقلیخان» ساخته شده که در آن دوران از والیان شهر شیراز بودند. بعد از اینکه احداث این مدرسه به پایان رسید، از «ملاصدرا» و چند تن از علمای دیگر دعوت شد که برای تدریس علوم مختلف و آموزشدادن به طالبان علم و دانش، راهی شیراز شوند.
مدرسه خان در آن زمان مانند دانشگاههای امروزی بوده است و طلاب زیادی را پرورش داده است. علوم مختلفی در این مدرسه تدریس میشدهاند، مانند حکمت، فقه، ادب، نجوم، علم حساب، هندسه، زمینشناسی، جانورشناسی، گیاهشناسی و شیمی.
معماری مدرسه خان
این مدرسه در ابتدا دوطبقه و با ۱۰۰ حجره ساخته شده بود که متاسفانه امروزه تنها ۷۰ حجره از آن باقی مانده است، زیرا در طول سالیان متمادی این ساختمان تاریخی دستخوش بلاهای طبیعی همچون زلزله شده است.
البته مدرسه در سالهای بعد بهدستور اشخاصی دیگر همچون «قوامالملک شیرازی» مرمت و بازسازی شده است و هماکنون نیز بخشهایی از این عمارت در دست تعمیر است.
مدرسه خان طاق و رواقهایی زیبا دارد که به طاق ضربی مشهورند و مزین هستند به کاشیکاریهای رنگین و معرقکاریهای چشمنواز و ایوانهایی با سقفهای مقرنس و کتیبههایی که آیات قرآن کریم بر آنها حکاکی شده است.
طرحها و نقشونگارهایی از گلها، درختان، پرندگان، خطوط اسلیمی و بتهجقههای رنگارنگ شکوه و اعتبار معماری ایرانیاسلامی را به نمایش گذاشتهاند.
یک حوض بزرگ هشتضلعی هم وسط حیاط این عمارت بنا شده است که از ساختارهای ثابت معماری آن دوران به حساب میآید. اطراف حیاط باصفای مدرسه خان با هنر درختکاری وگلکاری تزیین شده است.
این بنا پنج مدرس (محل تدریس) و ۱۲ راهرو و یک مسجد دارد و همچنین چندین اتاق مخصوص اشخاص مختلف، مانند چراغدار و خادم و موذن.
فصل سفر به مدرسه خان
شهر شیراز شهری چهارفصل است و در هرزمان زیبایی خاص خودش را دارد، اما اگر در فصل بهار به شیراز سفرکنید، علاوه بر زیباییهای چشمنواز و هنر معماری ایرانی و دقت و ظرافت بهکاررفته در رنگآمیزیها و کاشیکاریها، از سرسبزی و خنکای درختان بزرگ و قدیمی و نخلهای سرفراز حیاط مدرسه خان نیز بهرهمند خواهید شد که برای استراحت و تفریح طلاب فراهم شده بودند و عطر بهارنارنج را استشمام خواهید کرد که در همه فضای حیاط میپیچد.
ساعت کار مجموعه مدرسه خان
بهای بلیت ورودی مدرسه خان برای گردشگران ایرانی ۳۰۰۰ تومان است و شما میتوانید همهروزه از ساعت ۸ صبح تا ۷ شب از این مکان دیدن کنید. در آخر ضمن تشکر از وقتی که برای مطالعه این مطلب گذاشتید، امیدوارم روزی مهمان این مدرسه شوید و اوقات خوشی رادر این مکان بگذرانید.