برای دیدن کال جنی باید به طبس سفر کرد. شهری در استان خراسان جنوبی با آب و هوای بیابانی و گرم. منطقه‌ای که در آن نخلستان، بیابان و کشت زعفران را در کنار هم خواهیم دید. از نخلستان‌هایش تا جایی که زعفران کشت می‌شود فاصله زیادی نیست. کافی است سری به روستای اصفهک بزنید تا همه این مناظر را در کنار هم ببینید. شهری قدیمی با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی که هر کدام از آن‌ها ساعت‌ها بیننده را درگیر خود می‌کند.
برای سفر به هر نقطه از ایران و جهان، جاذبه‌ای ما را به سمت آن فرا می‌خواند. این کشش ممکن است از طرف آداب و رسوم آن منطقه، بکر بودن یا همانند کال جنی سرشار از داستان و افسانه بودنش، باشد. این نام وهم‌انگیز هر کسی را به سمت خود صدا می‌زند. داستان‌های ترسناکی که از کال جنی می‌گویند، مانعی برای سفر به آنجا نمی‌شود. بلکه همین داستان‌ها انگیزه سفر بسیاری از ماجراجویان به این منطقه است. اگر می‌خواهید با این مکان از دیدنی های خراسان جنوبی بیشتر آشنا شوید، با من در نابرو همراه باشید.
مسیر دسترسی به این دره وهم‌انگیز
این دره در 35 کیلومتری شمال شهر طبس، قرار گرفته است که طولی حدود 16 کیلومتر دارد. برای رسیدن به این نقطه پس از خارج شدن از مسیر آسفالت، وارد یک جاده خاکی خواهید شد. برای رسیدن به کال جنی، این مسیر خاکی را حدود پنج کیلومتر باید ادامه داد. جایی که دیگر می‌بایست ماشین را پارک کرد و با پای پیاده در دل داستان‌های این دره قدم گذاشت.
سفر از افسانه‌های کال جنی تا واقعیت
کال به معنای مسیر ایجاد شده توسط سیلاب و جریان‌های آب یا دره است. دره‌ای که به اعتقاد گذشتگان، جن‌ها در آن ساکن هستند. بررسی‌های زمین‌شناسی در این منطقه نشان داده است که شکل ظاهری‌ای که این دره به خود گرفته، بر اثر فرسایش‌های آبی و بادی است. طی هزاران سال فرصت داشته‌اند تا هنر خود را در این جا به نمایش بگذارند.
فرسایش آبی عمدتا، حاصل رودخانه خروشانی است که سال‌ها در این دره جریان داشته است. در طول مسیر اشکال زمین شناسی را می‌بینید که در جای جای ایران به آن‌ها، تنور جن و دودکش جن می‌گویند و تشکیل آن‌ها را به قدرت‌های فراطبیعی نسبت می‌دهند. باوری که هنوز علم نتوانسته است که تغییری در آن ایجاد کند و افسانه‌ها را از ذهن مردم پاک کند.
دودکش‌ها همان ستون‌هایی هستند که به دلیل فرسایش آبی و بادی در دیواره رودخانه در حال جریان طی سالیان قبل به وجود آمده‌اند. تنورها، همان استوانه توخالی ایجاد شده از فرسایش شدید داخل رسوبات آبرفتی دیواره شکل گرفته است (چیزی شبیه یک چاه عمیق در دل زمین).
در مسیر پر پیچ و خم دره، گاهی صدای باد در سکوت و میان سنگ‌ها می‌پیچد و دلیل نام‌گذاری این دره را به نام جنی، در گوش مسافران می‌خواند.
در طول مسیر که راه می‌روید، نگاه کنجاوانه شما جذب دیواره‌های رازآلود می‌شود. جاهایی که دو دیواره به هم نزدیک می‌شوند و شما کمی از آسمان را می‌بینید و در بعضی جاها از یکدیگر بیشتر فاصله می‌گیرند و این تغییر مسیر U و V در طول مسیر، یکنواختی را بی‌معنی می‌کند.
کال جنی از یک کال اصلی و چندین کال فرعی تشکیل شده است. کال اصلی از نخلستان‌ها تا روستای ازمیغان ادامه دارد. چشمه ازمیغان آبی که در کال اصلی است را تامین می‌کند و همین باعث شده که در این مسیر پوشش گیاهی نسبتا زیادی دیده شود.
این پوشش طراوات و تازگی را در این منطقه بیابانی به کسانی که شاید از خشکی مسیر احساس خستگی کنند، ببخشد و پایان مسیر آب به یک قنات ختم می‌شود. مسیری که شگفتی دیگری را مقابل چشمان گردشگران به تصویر می‌کشد. داستان کال جنی هنوز تمام نشده است.
تونل و حفره‌هایی که با دست کنده شده و بسیاری از آن‌ها به دلیل فرسایش بسته شده‌اند. در گذشته‌های دور محلی برای اختفای اهالی منطقه از دست اشرار و راهزنان بوده. حتی گفته می‌شود که در دوره‌هایی، یکتاپرستان و زرتشتیان در این تونل‌ها مخفیانه زندگی می‌کردند. آیا همه این نشانه‌ها برای خاص بودن یک منطقه کافی نیست؟
در طول مسیر آبشارهای کوچکی دیده می‌شود که به آن شُلَن می‌گویند. طبس با همه مناطق بیابانی فرق دارد و آن هم به دلیل وجود آب فراوان و کشت و زراعت در دل بیابان است. شاید به همین خاطر است که اینجا برای اهالی سفر بسیار خواستنی و بکر است.
روایت کال جنی به همین سادگی تمام نمی‌شود. اینجا را باید مانند بسیاری از نقاط ایران، از نزدیک دید. زیرا شنیده‌ها و توصیف زبان قلم نمی‌تواند واقعیت اعجاب‌انگیز آن را به خوبی به تصویر بکشد.
بهترین زمان سفر و بازدید از این منطقه
یکی از عواملی که در لذت بردن بیشتر، هنگام بازدید تاثیرگذار است، بازدید از هر منطقه‌ای در فصل مناسب آن است. باتوجه به قرارگیری کال جنی در ناحیه گرم و بیابانی، بهترین زمان سفر به اینجا، فصل پاییز و بهار است که می‌تواند تجربه‌ای خاطره‌انگیز و ماندگار را برای شما فراهم کند.
سلام شهر طبس در استان یزد واقع شده
دریای عزیز سلام وقت بخیر
این شهر پیش‌تر جزیی از استان یزد بود که در سال ۱۳۹۱ به استان خراسان جنوبی ملحق شد.