اگر به شهرهای دیگر ایران سری زده و از مساجد جامع آن شهرها دیدن کرده باشید، متوجه تمایز معماری مسجد جامع ارومیه و شهرهای دیگر می‌شوید. با من در نابرو همراه باشید تا با هم در مورد این مسجد خارق‌العاده، اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
معماری مسجد
به طورکلی مساجد سنتی ایران با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای و زردرنگ تزیین شده‌اند. اگر کسی اندکی با معماری و هنر ایرانی و اسلامی مساجد آشنایی داشته باشد، بلافاصله بعد از دیدن تصاویر مربوط به مساجدی با این شکل از معماری، متوجه تعلق آن تصاویر به ایران می‌شود؛ اما در ارومیه وضعیت کمی متفاوت است و مسجد جامع ارومیه، اگرچه از نظر نمای‌بیرونی و عظمت و ارتفاع بنا تا حدودی شبیه به مسجد جامع شهر تبریز است؛ ولی داخل آن معماری کاملا متفاوتی دارد و در آن خبری از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ نیست. بنای این مسجد با سنگ و ساروج ساخته شده است.
قدمت این بنا
بنای این مسجد مربوط به نیمه دوم قرن هفتم هجری است و یکی از کهن‌ترین مساجد ایران به‌شمار می‌رود. باستان‌شناسان با توجه به سبک معماری این بنا، آن‌را متعلق به دوره سلجوقیان می‌دانند، ولی ظاهرا در برخی از متون تاریخی، مربوط به گذشتگان در مورد این مسجد صحبت شده و برخی از باستان‌شناسان این بنا را به قبل از دوره سلجوقیان هم نسبت می‌دهند.
حدس می‌زنند در گذشته از این بنا به عنوان آتشکده استفاده می‌شد و بعدها مسلمانان آن را به مسجد تبدیل کرده‌اند. براساس این نظریه و برای اثبات آن درحال‌حاضر، طبقه زیرین مسجد که زیر محراب آن واقع شده در دست بررسی‌های باستان‌شناسانه قرار گرفته است. آن‌ها دنبال یافتن اثراتی از آتشکده در طبقه زیرهمکف ساختمان هستند.
مرمت این بنا
با توجه به تاریخچه کهن این بنا، در دوره‌های مختلف تاریخی مرمت‌هایی روی بنا انجام شده است. در هردوره بخش‌هایی از آن تغییرات مختصری کرده و تزییناتی به آن اضافه شده است. مهم‌ترین مرمت‌های این بنا در دوره‌های صفوی، زندیه، قاجار، پهلوی و معاصر بوده است. صحبت در مورد تاریخچه مرمت این بنا هم صحبت از دوره‌های تاریخی متفاوت این سرزمین است. حدس بزنید خود بنا با این قدمت چه روزها و دوران‌هایی را پشت‌‌سر گذاشته است.
نمای مسجد جامع ارومیه
نمای این مسجد با آجر ساخته شده است. گنبد آن برخلاف بسیاری از مساجد دیگر که نیم دایره کامل نیستند، به شکل نیم دایره‌ای کامل طراحی و ساخته شده است و ارتفاع آن از سطح‌زمین 19 متر است. این ارتفاع موجب شده که از مرتفع‌ترین‌ها در نوع خود به‌شمار بیاید.
فضای داخلی مسجد جامع
وقتی از درب کوچک چوبی ورودی مسجد، وارد فضای آن می‌شوید، اولین نکته‌ای که توجه شما را به خودش جلب می‌کند، معماری سنگی فضای داخلی است. وجود طاق‌های سنگی تودرتو و ستون‌های متوالی، خبر از تاریخی کهن می‌دهد. هنوز هم نور روز مسجد از سوراخ‌های روی طاق و پنجره‌های چوبی روی دیوار تامین می‌شوند و فضایی با میزان نور متوسط در طول روز حال‌وهوای روحانی مسجد را دو چندان می‌کند.
از دیوارهای این بنا انرژی خاصی جاری است، گویی با وارد شدن به آن پا به ماشین زمان گذاشته‌اید و در دل تاریخ قدم می‌زنید. دیوارهایی که در دوره‌های تاریخی مختلف شاهد رازونیاز و نیایش‌های مردمان این سرزمین بوده‌اند.
فضای داخلی مسجد به دو بخش تقسیم شده است. بخش اول که جلوی درب ورودی مسجد قرار گرفته، فضای اصلی مسجد است که کف آن کاملا فرش شده و سجاده‌های آماده‌ای برای نمازگزاران روی آن پهن کرده‌اند. با عبور از بخش اصلی وارد محراب مسجد می‌شوید.
محراب مسجد جامع ارومیه بزرگ‌ترین محراب باقی‌مانده از دوران ایلخالیان است. محراب دقیقا زیر گنبد 19متری مسجد واقع شده و ارتفاع گچ‌بری‌های آن بسیار زیاد است. دورتادور محراب گچ‌بری‌هایی دارد که آیات قرآن روی آن نوشته شده است. گچ‌بری محراب این مسجد بسیار خاص بوده و در عین حال در نوع خود منحصربه‌فرد است.
تورهای گردشگری
درحال‌حاضر تورهای گردشگری رایگانی در شهر ارومیه وجود دارد که 2 بار در طول روز به سوی مقاصدگردشگری این شهر حرکت می‌کنند. نوبت اول این تورها ساعت 10 صبح و نوبت دوم آن ساعت 17 است. محل شروع حرکت گردشگران از داخل مسجد جامع ارومیه است.
درصورتی‌که تمایل داشته باشید به‌صورت گروهی از مکان‌های دیدنی شهر ارومیه بازدید کنید، می‌توانید در ساعات مشخص به این تورها ملحق شوید. از ویژگی‌های بسیار باارزش این تورها، حضور لیدری با اطلاعات بالا در مورد تاریخچه جاهای دیدنی ارومیه است. می‌توانید با توضیحات کامل آن‌ها درمورد بناهای تاریخی این شهر، ارزش بازدید خود را دوچندان کنید و به اطلاعات خودتان بیافزایید.
ساعت بازدید
درحال‌حاضر از ساعت 9 صبح تا 7 بعدازظهر می‌توانید برای بازدید به این مکان زیبا مراجعه کنید.
ورودی مسجد جامع ارومیه داخل بافت بازارسنتی شهر ارومیه است، بنابراین با واردشدن به بازارسنتی شهر ارومیه از خیابان امام خمینی، خیابان اقبال یا خیابان باکری می‌توانید سر از ورودی مسجد جامع در بیاورید. وقتی در داخل بازار سنتی در حال قدم زدن هستید از هرکسی سراغ ورودی مسجد را بگیرید، شما را راهنمایی خواهد کرد.
❤ ارومیه قلب آذربایجان ❤
به دیار آذربایجان ، اورمیه شهر والیبالی و والیبال خیز خطه آذربایجان خوش آمدید 💕
آذربایجان دیارنا ، گوزل اورمیه شهرینه چوخ خوش گلیبسیز 💕
ما آذربایجانی ها بخصوص اورمیه ای ها به ترکی ( اورمولوها ) خونگرمو مهمان نوازیم 💕
یاشاسین اورمیه ❤
یاشاسین آذربایجان ❤