از شاهکارها و جاذبه‌های معماری اسلامی در ایران مساجد تاریخی آن هستند که با تزئینات بی‌نظیرشان در دوره‌های مختلف همواره مخاطبان بسیار زیادی داشته‌اند و با فضاهای پر از آرامششان مقصد هر گردشگری به حساب می‌آیند. هریک از این بناهای ارزشمند ویژگی‌های خاص و جذاب خود را دارند که در سرتاسر ایران پراکنده شده‌اند و شما می‌توانید از آنها دیدن کنید. پس اگر قصد سفر دارید با من در نابرو همراه باشید تا با شگفتی‌های اسرارآمیز زیباترین مساجد ایران آشنا شوید.
1- مسجد صورتی یا مسجد نصیرالملک شیراز
از دیدنی‌ترین و زیباترین مساجد ایران مسجد صورتی یا مسجد نصیر الملک است. این مسجد جذاب که سالانه نه تنها از ایران بلکه از سراسر جهان از آن بازدید می‌کنند جزو مساجد قدیمی شیراز است که در ۱۴۷سال پیش ساخته شده است. مسجد نصیرالملک شیراز به علت داشتن کاشی‌های صورتی و گلی به مسجد صورتی معروف شده و از محبوبیت خاصی میان شیرازی‌های مهمان‌نواز برخوردار است.
اگر به دنبال فضایی رویایی و بی‌همتا برای عکاسی می‌گردید این محل تاریخی و ارزشمند یکی از بهترین‌ها در شیراز است زیرا تلألؤ نوری که از شیشه‌های خوش طرح و رنگ این مسجد می‌شود و از بین ستون‌های آن عبور می‌کند، فضا را جادویی و دلنشین می‌کند.
2- مسجد امام اصفهان
یکی از باشکوه‌ترین و زیباترین مساجد ایران و جهان، مسجد امام اصفهان که ثبت جهانی هم شده است. این مسجد که در گذشته با نام مسجد جامع عباسی شناخته می‌شده، 13 دوره تاریخ معماری ایران را در خود جای داده و با ویژگی‌های بی‌نظیر و هنرمندانه‌اش به موزه معماری ایران شهرت یافته است. این بنای بسیار زیبا دارای تزئینات نفیس، تناسبات شاهانه و طراحی‌های قرینه فوق‌العاده دیدنی در بخش‌های مختلفش است که بازدیدکنندگان را مدهوش خود می‌کند.
شما برای ورود به این مسجد تاریخی دیدنی باید از یک سردر عظیم و باشکوه که مزین به کاشی‌های فیروزهای رنگ است عبور کنید؛ حتی می‌توانید قبل از ورود به مسجد در جلوی سکوهای مقابل در ورودی چوبی بزرگ و مناره‌های بلندمرتبه‌ی آبی‌رنگ مسجد، عکس‌های به‌یادماندنی و رویایی از خود در این مکان سحرآمیز و مقدس ثبت کنید.
پس از عبور از ورودی مسجد امام وارد دهلیزی می‌شوید که شما را به سوی قبله‌گاه مسجد می‌برد و اگر در زیر گنبد جنوبی این بنای دل‌انگیز بایستید و صحبت کنید و یا آوراز بخوانید به علت ویژگی آکوستیکی و انعکاس صوتش، صدای شما در کل شبستان به گوش خواهد رسید که این تنها یکی از عجایب این مسجد حیرت‌انگیز بود و باید حتما به آن سر بزنید تا بتوانید از تمام شگفتی‌های مسجد امام لذت ببرید.
3- مسجد وکیل شیراز
از جاذبه‌های دیدنی شهر شیراز مسجد وکیل است که در غرب بازار وکیل قرار گرفته است. این مسجد از زیباترین مساجد ایران است که باشکوه و تماشایی که بسیار وسیع است و مساحتی در حدود 8 هزار متر مربع دارد، از دوران زندیان در شهر شیراز به یادگار مانده است. معماری این مسجد بسیار جالب است و برخلاف سایر مساجد دوران اسلامی که چهار ایوانه هستند، شما در این مسجد با دو ایوان مواجه می‌شوید که در شرق و جنوب این مسجد خاطره‌انگیز به زیبایی تمام قد علم کرده‌اند.
۴۸ ستون آجری زیبای این مسجد بر جذابیت‌های آن افزوده و شما با تماشای قدمت و تزئینات کهن آنها در دل تاریخ این شهر پر راز و آواز سفر مارپیچی خواهید کرد. همچنین شما می‌توانید از بازار وکیل که یکی از قدیمی‌ترین و متنوع‌ترین بازارهای ایران هست نیز به واسطه‌ی بازدید از این مسجد، خرید کنید و یادگاری‌های سنتی از این مکان بی‌نظیر تهیه کنید.
مسجد وکیل شیراز سه طاق منحصربه‌فرد و ارزشمند دارد که در قسمت سردر ورودی، طاق زیبای مروارید و طاق واقع شده در بخش ورودی شبستان قرار گرفته‌اند و با تزئینات بی‌همتایشان هنر و شکوه معماری دوره‌ی اسلامی را به بازدیدکنندگان نشان می‌دهند. از تزئینات خیره‌کننده و جذاب مسجد وکیل می‌توان به خطاطی‌خای خوش نقش، حجاری‌های باصلابت، کاشیکاریهای رنگارنگ، معرق و مقرنس‌کاری‌های تماشایی و نقاشی‌های منحصربه‌فرد اشاره کرد که تمامی بازدیدکنندگان را به وجد خواهند آورد.
4- مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد از دیدنی‌ترین و زیباترین مساجد ایران است. این مسجد که از جاذبه‌های گردشگری شهر تاریخی یزد به حساب می‌آید، دارای بلندترین مناره‌ها در بین تمام مساجد ایران است، که همین ویژگی سبب شده این مسجد زیبا و خاص سالانه بازدیدکنندگان فراوانی داشته باشد. ارتفاع مناره‌های مسجد جامع یزد به ۵۲ متر می‌رسد.
ساخت این مسجد از دوره ساسانیان شروع شده، اما 100 سال بعد طول کشیده است به همین دلیل از تاریخ پرفراز و نشیبی برخوردار است و از قسمت‌های بسیار کهن آن بخشی به جای نمانده اما سایر دوره‌هایش به خوبی حفظ شده است. پس اگر به شهر یزد سفر کردید حتما از مسجد جامع آن هم بازدید کنید، اوقات شما در این مکان جادویی، خوش‌تر و خاطره‌انگیزتر خواهد شد.
5- مسجد آقا بزرگ کاشان
مسجد آقا بزرگ کاشان یکی از منحصربه‌فردترین و زیباترین مساجد ایران است. این مسجد آجری با گودال باغچه‌ی وسیعش، فضایی پر از آرامش و باشکوه پدید آورده که تا مدت‌ها در یاد و خاطره تمامی بازدیدکنندگانش می‌ماند. درجای جای این مسجد تماشایی و دوست‌داشتنی، نورپردازی‌های دلچسب، آیینه‌کاری‌هایی قدیمی و حکاکی‌های چوبی خوش طرح و نقشی به چشم می‌خورد که سبب شده به هر طرف که نگاه می‌کنید از ذوق این همه زیبایی مدهوش شوید و عکس‌هایی رویایی از خود و این بنای فوق‌العاده به ثبت برسانید.
در این مسجد از رنگ و تزیینات کاشیکاری پر نقش کمتر از سایر مساجد دوره صفوی استفاده شده و بیشتر رنگ‌های گرم آجری در آن به چشم می‌خورد که همین امر فضای مسجد را با سکوت و سادگی خاصی همراه کرده است. این خلوص و معنویتی که در این مسجد تاریخی جریان دارد به دل هر رهگذری می‌نشیند و گنبد بزرگ و ساده‌ی آن هر فردی را به خود جذب می‌کند و آنها در زیر این گنبد زیبا با معماری جذاب دیگری روبرو می‌شوند که تا پیش از این و با دیدن نمای بنا از آن انتظار نداشتند، منظره‌ای شگفت‌انگیز از تزیینات شامل کاشیکاریهای خوش رنگ و لعاب که همگان را متحیر خواهد کرد.
در این مدرسه حیاطی به شکل گودال باغچه وجود دارد که به عنوان مدرسه علمیه از آن استفاده می‌شده است و اتاق‌های دور تادور آن به عنوان کلاس‌های طلبه‌ها بوده است. درنهایت می‌توان گفت که این بنا مسجد مدرسه است و تلفیقی متناسب از این کاربری را در یک جا پدید آورده که برای شما بسیار جالب و دیدنی خواهد بود.
6- مسجد گوهرشاد مشهد
مسجد گوهرشاد مشهد یکی از قدیمی‌ترین و نفیس‌ترین بناهای تاریخی خراسان رضوی به حساب می‌آید که به دلیل واقع شدن در مجموعه حرم امام رضا (ع) بسیار پرمخاطب است. این مسجد تماشایی که در دوران تیموریان و توسط شاهرخ تیموری برای همسرش گوهرشاد، ساخته شده تزئینات بسیار زیبایی دارد، که اگر به زیارت حرم امام‌رضا (ع) می‌روید، بازدید از آن هم برایتان خالی از لطف نخواهد بود.
این مسجد مانند سایر مساجد هم دوره‌اش دارای چهار ایوان است که اگر شما وارد صحن مربع شکل این بنا شوید و به هر طرف محوطه نگاهی کنید، یکی از ایوان‌های عظیم مسجد را مشاهده خواهید کرد که در میان آنها هم شبستان‌ها قرار گرفته‌اند و شما با ورود به هر کدام می‌توانید از فضای معنوی داخل بنا هم بهره‌مند شوید.
گنبد فیروزهای رنگ مسجد گوهرشاد در کنار گنبد طلایی حرم امام رضا (ع) منظره‌ای بی‌نظیر را به وجود آورده‌اند که نگاه هر زائر و مسافری را به خود خیره خواهد کرد. از تزییناتی که در این مسجد خیال‌انگیز با آنها روبه‌رو می‌شوید می‌توان به خطاطی کتیبه‌ها، کاشیکاریهای بی‌نظیر، گچ‌کاری‌های خوش نقش و معرق و مقرنس‌کاری‌های هنرمندانه اشاره نمود.
7- مسجد کبود تبریز
مسجد کبود تبریز یا مسجد جهانشاه یکی از خارق‌العاده‌ترین و زیباترین مساجد ایران است که با کاشی‌های آبی‌رنگش همچون نگین فیروزهای رنگ شهر تبریز از دوره تیموریان تاکنون درحال درخشش است. این مسجد تاریخی با تمام زیبایی‌هایی که دارد در گذر زمان و به دلایل مختلف مثل زلزله دچار آسیب‌های فراوانی شده که نشانه‌های این آسیب‌ها را بر بدنه‌ی تنومند و عظیم این مسجد باشکوه مشاهده خواهید کرد اما این موضوعات از ارزش‌های این بنا کم نمی‌کند و همچنان هر بازدیدکننده‌ای در برابر صلابت و عظمت این بنا متحیر می‌شود.
معماری کهن این مسجد اعجاب‌انگیز با نقوش بی‌همتای اسلیمی و هندسی در کنار کاشیکاریهای فیروزهای و لاجوردی رنگ حسی پر از آرامش به شما می‌بخشد و هنرمندی معماران ایرانی را به رخ می‌کشد. در برخی از کتیبه‌های این مسجد خطوط هنرمندانه‌ای با روکش طلا حک شده که زیبایی‌های این مسجد متحیرکننده را دوچندان کرده است.
شما با ورود به مسجد کبود تبریز با یک صحن مربعی شکل و حوضی بزرگی و زیبا مواجه می‌شوید و پس از آن می‌توانید به شبستان‌هایی که در طرفین صحن قرار گرفته‌اند وارد شوید و از فضای تاریخی و معنوی آنها احساس خوشایندی دریافت کنید.
8- مسجد شیخ لطف الله اصفهان
یکی از شاهکارهای بی‌نظیر و زیبای معماری عهد صفوی مسجد زیبای شیخ لطف‌الله اصفهان است. این مسجد که در میدان نقش جهان اصفهان واقع شده یکی از جاذبه‌های گردشگری و گوشه‌‌های دنج این شهر به حساب می‌آید و طرفداران زیادی از سراسر جهان دارد. شاید برایتان عجیب باشد اما در لحظه‌ی اولی که این مسجد را می‌بینید علاوه بر این که نظرتان به گنبد فیروزهای رنگ زیبایش جلب می‌شود، از اینکه این مسجد هیچ مناره، شبستان و صحنی ندارد هم قرار است تعجب کنید.
همین موضوع بر خاص بودن و متفاوت بود این جواهر بی‌همتا در معماری ایرانی- اسلامی تأثیرگذار است. هنگام وارد شدن به این مسجد ارزشمند باید با عبور از دالانی لاجوردی و باریک به گنبدخانه‌ی مسجد شیخ‌لطف‌الله برسید و با دنیایی پر از شگفتی و اعجاب از نزدیک آشنا شوید. فضایی که سرتاسر آن با تزئینات ظریف، نقوش خوش رنگ زرد و آبی و طرح‌های اسلیمی نفیسی به شما خوش‌آمد می‌گویند و شما را به خود جذب می‌کنند. نورهایی که از پنجره‌های این فضای رویایی رقص‌کنان به آن وارد می‌شوند، فضایی خاص و بی‌مانند را برای عکاسی پدید می‌آورند که شما می‌توانید نهایت لذت را از آن ببرید.
معماری و تزیینات کاشیکاری چشم نواز و دل‌انگیز این مسجد بی‌همتا در کنار استفاده از نور طبیعی در گوشه و کنار بخش‌های مختلف آن سبب شده بازی رنگ و نور در کل مسجد در گردش باشد و آن را به یکی از زیباترین مساجد ایران تبدیل کند. پس در سفر به اصفهان بازدید از این مسجد جادویی را از دست ندهید.
9- مسجد جامع تبریز
مسجد جامع تبریز از زیباترین مساجد ایران است که در دوران سلجوقیان بنا شده و با آجرکاری‌های منحصربه‌فردش همواره مورد توجه مردم این شهر و مسافران تبریز بوده است. این مسجد دارای تاریخ و قدمت زیادی است به گونه‌ای که بافت تاریخی شهر تبریز و بازار اصلی شهر پیرامون آن شکل گرفته است. ستون‌های قطور آجری این مسجد با طاق‌هایی که به احتمال زیاد در دوران قاجار به بنا اضافه شده‌اند حس کهن بودن فضا را به شما منتقل می‌کنند.
این بنا در سال‌های متوالی و به علت‌های مختلفی همچون زلزله دچار آسیب‌های فراوانی شده اما مورد مرمت قرار گرفته و همچنان گچ‌کاری‌های هنرمندانه و ظریف آن در بخش شبستان و محراب مارپیچی مسجد برای شما جذاب خواهد بود. زیرا این تزیینات دیدنی که اکثر آنها ساده ولی جذاب هستند، از دوران سلجوقیان و ایلخانیان در این مسجد به جای مانده‌اند و حتی بر اثر گذر زمان هم تخریب نشده‌اند و شما می‌توانید از آنها بازدید کنید و اگر به تاریخ و بناهای تاریخی علاقه‌مند هستید، با هنر معماری آن دوره بیشتر آشنا شوید.
10- مسجد جامع بروجرد
مسجد جامع بروجرد از دیگر مساجد تاریخی زیبای ایران است که قدمت آن به قرن دوم یا سوم هجری بازمی‌گردد و نشانه‌هایی از دوران ساسانی در معماری این بنای ارزشمند یافت شده به گونه‌ای که برخی متعقدند که این مسجد در ابتدا یک آتشکده ساسانی بوده و به مرور زمان به مسجد تبدیل شده است.
شما با ورود به این مسجد کهن با یک ایوان بلند روبه‌رو خواهید شد و پس از عبور از آن می‌توانید به صحن اصلی مسجد بروید و در آن‌جا شکوهی از تمدن و اصالت را به تماشا بنشینید. اگر به سمت جنوب این صحن زیبا و آرامش‌بخش بروید می‌توانید از کهن‌ترین بخش‌های مسجد که شامل گنبد و ایوان اصلی می‌شوند، بازدید کنید و لذت ببرید. این مسجد تزئینات فراوانی دارد که بیشتر آنها از آجرکاری ایجاد شده‌اند اما در جای جای آن کاشی‌کاری‌ها و گچ‌کاری‌های خوش نقش و نگاری هم به چشم می‌خورند که بر زیبایی آن افزوده‌اند.
11- مسجد امیرچخماق یزد
مسجد امیرچخماق یزد یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر و از زیباترین مساجد ایران است که از معماری دوران تیموریان در این میدان امیرچخماق به جای مانده است و به عنوان نمادی از شهر یزد شناخته می‌شود. این مسجد دوست‌داشتنی و زیبا مناره ندارد اما گنبدی با کاشیکاریهای نفیس به رنگ‌های سبز و آبی دارد که تماشای آن به شما آرامش خواهد بخشید.
خطوط کوفی چشم‌نوازی هم این گنبد را مزین کرده‌اند که بسیار تماشایی و جذاب به چشم می‌آیند. همچنین شما در این بنا با دو شبستان زمستانی و تابستانی مواجه می‌شوید که بسیار دیدنی هستند و سادگی آنها برایتان دلنشین خواهد بود و به گونه‌ای که اگر بار دیگر به شهر کهن یزد سفر کنید، حتما از این مسجد آرامش‌بخش که در شب و با نورپردازی‌های خیره‌کننده‌اش هم حال دلتان را خوب می‌کند، دیدن خواهید کرد.
اگر علاقه‌مند به سفر و بازدید از بناهای تاریخی در هر شهری هستید به شما توصیه می‌کنیم که حتما از مساجد کهن و بی‌نظیر آنها که چند نمونه از زیباترین‌های آنها را در این مطلب به شما معرفی کردیم، دیدن کنید و خاطرات به‌یادماندنی را برای خود در این فضاهای معنوی و قدیمی به ثبت برسانید. اگر تجربه‌ای از بودن در هر کدام از این مکان‌ها دارید، آن را با نابرو به اشتراک بگذارید.
