
محبوبترین قله های ایران را برای کوهنوردی بشناسید
کوهنوردی نیاز به ارداه قوی دارد، نیاز به ماهیچههای ورزیده و بیشتر از همه ذهنی آرام. آرامش کوهستان، نور خورشید که در میان باد سرد صورت کوهنوردان را گرم میکند، مناظر اطراف که کوچک بودن انسان در برابر طبیعت را یادآورد میشود و سختی رسیدن به قله همان چیزی است که این ورزش را برای علاقهمندان آن به سبک زندگی تبدیل کرده است. قله های ایران از نظر مسیر، شرایطی عالی را برای پیشرفت ورزشکاران دارد.
شمال و جنوب و شرق و غرب کشور ما پر از کوهستانهایی است که هرساله علاقهمندان را به سمت خود میکشاند. به همین خاطر در این مطلب برایتان از محبوبترین قله های ایران گفتهام. از دماوند، سبلان و قلههایی که شاید تا به حال حتی نامشان را نشنیده باشید. با من همراه باشید.
1- قله دماوند
ای دیو سپید پای دربند، ای گنبد گیتی، ای دماوند. همه ما تصویر بلندترین کوه ایران را برای اولین بار یا پای این شعر کتاب درسی دیدهایم و یا در تلویزیون. عدهای نیز آنقدر خوششانس بودهاند که به قلهاش رسیدهاند. بعضی دیگر نیز از دشتهای لاله به قد تماشایش کردهاند. دماوند برای ما عزیز است و میراثی ملی.
کوه دماوند بلندترین قله آتشفشانی آسیا است که با ارتفاع ۵/۶۱۰ متر در جنوب دریای خزر قرار دارد. هرچند هزاران سال از آخرین فوران دماوند میگذرد اما امکان فوران کردن قله پوشیده از برف آن هنوز پابرجاست. آنطور که میگویند برای اولین بار فردی به نام ابودلف خزرجی در سال ۳۴۱ قمری از دماوند بالا رفته است هرچند که از اطلاعات نوشتههایش پیداست که تنها به بخشهایی از کوه رسیده است. جبهه جنوبی قدیمیترین مسیر برای صعود به قله دماوند و سادهترین راه است.
این مسیر از سمت جنوب شرقی کوه پلور، رینه، گوسفند سرا و بارگاه سوم عبور میکند. متاسفانه مسیر جبهه جنوبی به دلیل رفتوآمد زیاد کوهنوردان و حجم زیاد زبالهها و فضولات انسانی در حال تخریب است. جبهه شمال شرقی طولانیترین مسیر است و پناهگاه تخت فریدون در آن قرار دارد. جبهه غربی و جبهه شمالی نیز مسیرهای دیگرند. در مسیر رسیدن به قله نیز پنج پناهگاه وجود دارد که آخری جانپناهی فلزی در ارتفاع 4000 متر است. بهترین زمان برای صعود به دماوند نیز از اواسط خرداد تا اوایل شهریور است.
آدرس: استان مازندران، شهرستان آمل، لاریجان
نشان دادن مکان روی نقشه
2- قله سبلان
سبلان از مقدسترین قله های ایران است. آنطور که در افسانههای اساطیری گفته شده اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان، بر روی قله سبلان بر زرتشت پیامبر نازل شد. زرتشت سالها در دامنههای این کوه با اهورامزدا راز و نیاز میکرد و اهالی معتقدند تخته سنگ کنار دریاچه مزار زرتشت است. سبلان کوه آتشفشانی نیمه فعال است و4811 متر ارتفاع دارد. قله سبلان سومین قله بلند ایران پس از دماوند و علم کوه است.
دریاچه یخ زدهای که در عکسهای قله میبینید نیز دریاچه سبلان است. دریاچهای فیروزهای رنگ در دهانه آتشفشانی که این روزها آرام گرفته. این دریاچه حدود 40 متر عمق دارد و بجز تابستانها همیشه منجمد است. درنزدیکی جان پناه مسیر غربی نیز سنگی مقدس شبیه به عقاب وجود دارد که به قاراتال یا عقاب سبلان معروف و پاسبان مسیر کوهستان است.
بهترین و رایجترین مسیر برای صعود به قله سبلان، مسیر شرقی است که از شابیل یا قوتور سویی شروع میشود و با گذر از پناهگاه توسط یال شرقی به قله ختم میرسد. مسیر غربی هم از دریاچه قره گول شروع میشود و با گذر از یخچال عظیم هرم و جانپناه غربی به قله سبلان میرسد. سختترین مسیر اما مسیر جنوبی کوه است که پر از سنگهای بزرگ و پرتگاههای خطرناک است و هیچ جانپناهی ندارد. بهترین زمان برای صعود نیز ماههای تیر و مرداد است.
البته سبلان آنقدر سخاوتمند است که اگر کوهنورد هم نباشید، میتوانید از چشمههای آب گرم، دشتهای زیبا و جاذبههای تفریحی آن مانند پیست اسکی آلوارس لذت ببرید.
آدرس: استان اردبیل، ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل
نشان دادن مکان روی نقشه
3- قله علم کوه
علم کوه از قله های ایران کوهی سخت و متفاوت است که لقب آلپ ایران را دارد. قله علم کوه با ارتفاع 4850 متر دومین قله مرتع ایران است. دیوارههای علم کوه آنقدر سخت و فنیاند که از گذشته مورد توجه کوهنوردان جهان مانند آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و ایتالیاییها بود. سنگ سماور یکی از جذابترین قسمتهای علم کوه و یکی از عیجبترین سنگهای ایران است. تکه سنگی عظیم با حالت ایستاده که نقطه اتصالش با کوه بسیار کم است.
این سنگ در مسیر صعود به قله علم کوه از مسیر گرده آلمانها قرار دارد. یخچالهای علم کوه نیز بازماندگان عصر یخبندان در ایراناند، یخچالهایی مانند سرچال، علم چال، تخت سلیمان، هفت خوان، اسپیلت و… که حیات طبیعت منطقه وابسته به آنها است.
برای رسیدن به قله سبلان چندین مسیر متفاوت وجود دارد. مسیر گرده آلمانها از طرف شمال به قله علم کوه میرسد. مسیر جبهه شمالی یکی از سختترین مسیرهای کوهنوردی ایران است و مسیر جبهه جنوبی هم سادهترین راه رسیدن به قله.
آدرس: استان مازندران، کلاردشت، روستای رودبارک
نشان دادن مکان روی نقشه
4- رشته کوه سهند
به سهند لقب عروس قله های ایران را دادهاند. دامنههای سرسبز، دشتهای پر از شقایقهای صحرایی و چشمههای جوشان خاطرهای فراموشنشدنی را برای کوهنوران رقم میزند. رشته کوه آتشفشانی سهند، ۱۷ قله با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر دارد که بلندترین آنها قله جام با ۳۵۷۰ متر ارتفاع است.
کوهستان سهند ۱۳۰ هزار مرتع ییلاقی دارد، چشمههایی مانند قرخ بلاغ «گوموش بلاغی»، «پری» و «گوران بلاغی» و ۱۹ رودخانه دائمی و چهار رودخانه که دلیل رونق زندگی روستاییان وعشایر و حیات جانوران و گیاهاناند. علاوه بر کوهنوردانی که هرساله به سهند میآیند، عشایر نیز دامنههای این کوه را برای کوچ انتخاب میکنند و همه اینها نشانه سخاوتمندی این کوهستان است.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، مراغه
نشان دادن مکان روی نقشه
5- قله تفتان
قله آتشفشانی نیمهفعال تفتان با 4036 متر ارتفاع یکی از محبوبترین قله های ایران است و از سه دهانه آن هنوز هم بخار گوگرد خارج میشود. محلیها به کوه تفتان چهلتن نیز میگویند زیرا در گذشته چهلتن از راشدین مذهبی در این کوه ناپدید شدهاند. قله شمالی نیز در گذشته محل زیارت اهالی بوده و این روزها کوه زیارت نام دارد. قله تفتان علاوه بر اینکه با راه های سخت خود مکانی بینظیر برای کوهنوران را به وجود آورده تا استقامت و مهارتشان را رقم بزنند با طبیعتش نیز روحشان را جلا میدهد.
در ارتفاعات تفتان سه دریاچه به نام دریاسر با آب های شور و شیرین قرار دارد، رودخانههایی به نام لادیز و گزد که از چشمههایش جاری شدهاند و پوشش گیاهی و جانوری با ارزش. به همین دلیل مراقب از طبیعت منطقه اهمیت بالایی دارد. برای صعود از این کوه چهار مسیر اصلی وجود دارد که رایجترین آنها مسیر جبهه غربی است.
آدرس: استان سیستان و بلوچستان، خاش، کیلومتر ۲۰ جادهی خاش به زاهدان
نشان دادن مکان روی نقشه
6- قله تخت سلیمان
قله تخت سلیمان ۴۶43 متر ارتفاع دارد و یکی از محبوبترین قله های ایران است. کوههای منطقه تخت سلیمان بزرگترین مجموعه از یخچالهای کوهستانی در ایران را دارند و رودخانههایی مانند سردآبرود، پراچان، ناریان، الموت رود، گرمارود و … که از چشمههایش جاری شدهاند. علاوه بر طبیعت باارزش اما این منطقه به خایطر داشتن قلههایی با ارتفاع بالای 4000 متر در بین کوهنوردان شناخته شده است.
برای رسیدن به قله تخت سلیمان چندین مسیر وجود دارد. مسیر جبهه جنوبی رایجترین مسیربرای صعود به قله تخت سلیمان است که از منطقه علمچال و گردنه شانهکوه عبور میکند. جبهه غربی یا دره سههزار و مسیر دندان اژدها از جبهه شمالی نیز مسیرهای دیگر رسیدن به قلهاند.
آدرس: استان مازندران، کلاردشت
نشان دادن مکان روی نقشه
7- قله آزادکوه
آزاد کوه 4395 متر ارتفاع دارد و مخروطی است. از آنجایی که از ارتفاعات اطراف نیز مسیر دسترسی ندارد، نام آزاد را برایش انتخاب کردهاند. صعود از آزاد کوه نیاز به کار فنی زیادی ندارد و از چهار مسیر میتوان به قلهاش صعود کرد. مسیر شمال شرق رایجترین و نزدیکترین مسیر صعود به قله است که از روستای کلاک بالا آغاز میشود.
مسیر جنوب غربی نیز طولانیترین مسیر است و از روستای وارنگه رود آغاز میشود. مسیر شمالی نیز از روستای نسن و مسیر شرقی نیز از روستای «ناحیه» آغاز میشود. این کوهستان در زمستان بهمن گیر و خطرناک است و صعود از آن دشوار.
آدرس: استان مازندران، شهرستان بلده
نشان دادن مکان روی نقشه
8- رشته کوه دنا
دنا، بلندترین و بزرگترین چینخوردگی رشتهکوه زاگرس است که به آن بام زاگرس میگویند. دنا در امتداد سه استان اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری ادامه یافته و از مهمترین قله های ایران است.
رشته کوه دنا ۲۸ قله با ارتفاع بالای ۴۰۰۰ متر دارد. قلههای «قاش مستان» یا بیژن سه با ارتفاع ۴۴۳۵ متر «قزل قله» با ارتفاع ۴۳۷۸ متر و «برج آسمانی» یا بیژن دو با ارتفاع ۴۳۵۰ متر بلندترین قلل این رشته کوهاند. منطقه حفاظت شده دنا که از شمال شهر سیسخت مرکز شهرستان دنا شروع میشود نیز در این رشته کوه قرار دارد.
آدرس: استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان دنا
نشان دادن مکان روی نقشه
9- شیرکوه
شیرکوه یکی از قله های ایران با 4075 متر ارتفاع است. طبیعت این منطقه آنقدر زیباست که با هر قدم انگار به آسمان نزدیکتر میشوید. رسیدن به قله این کوه با توجه به توان جسمانی و مهارت شما نیز بین یک تا دو روز زمان میبرد. دره سوسن، دره شمس، لابیدشیر، بیدکبکان، لابیدسرخ، لایخچال، لاگرد و آبریز مسیرهای دسترسی به قلهاند. درضمن شیرکوه سه جان پناه دارد.
یکی از ویژگیهای خوب این کوهستان نیز آنتندهی مناسب گوشی همراه است. طبیعت شیرکوه میزبان حیواناتی مانند کل، بز وحشی و پایکا است و در تامین آب قنات ها مهریز و روستای پشتکوه هم نقش مهمی دارد.
آدرس: استان یزد، شهرستان تفت، روستای ده بالا
نشان دادن مکان روی نقشه
10- قله هزار
کوه هراز با 4501 متر ارتفاع بلندترین قله استان کرمان است. کوهی که نامش را از هزار گونه گیاهی که دارد گرفته و در نزدیکی قلهاش زیارتگاهی شبیه به زیارتگاه الهه آناهیتا ساخته شده. مرتفعترین منطقه مسکونی ایران یعنی روستای باب زنگی با ارتفاع 3309 متر نیز در این کوه قرار دارد. آبشار راین نیز یکی دیگر از جاذبههای مسیر است.
رایجترین مسیر برای رسیدن به قله هزار نیز جبهه شمالی است که از آبشار راین و پناهگاه هزار عبور میکند. دره میرشادی (دره امید)، دره باب زنگی و دره اردیکان نیز مسیرهای دیگر صعود به قلهاند.
آدرس: استان کرمان، شهرستان راین
11- رشته کوه اشترانکوه
رشته کوه اشترانکوه یکی از بلندترین قله های ایران است. علت انتخاب نام اشترانکوه برای این رشته کوه این است که قلههای هشتگانه آن شبیه به کاروانی از شتر کنار هم ردیف شدهاند. اشترانکوه طبیعتی بکر و دیدنی دارد، دریاچههایی مانند گهر، چشمه، رودخانه و پوشش گیاهی و جانوری بکر.
این رشته کوه از غرب به شهرستان دورود، از شمال به شهرستان ازنا و از شرق و جنوب به شهرستان الیگودرز میرسد. بلندترین قله استرانکوه و مرتفعترین نقطه استان لرستان نیز سنبران با ۴۱۵۰ متر ارتفاع است.
آدرس: استان لرستان، شهرستان دورود
نشان دادن مکان روی نقشه
12- رشته کوه زردکوه
این رشته کوه زیبا و باشکوه میان دو رودخانه کوهرنگ و بازفت در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و به آن زرده یا زردکوه بختیاری نیز میگویند. قله کلونچین با ۴۲۲۱ متر ارتفاع بلندترین قله آن است و کینو، هفت تنان، شاه شهیدان، سردان، زرده و چری سایر قلههای مهم و فنی. جاذبههای طبیعی مانند دریاچه های کوهرنگ و نازی و یخچال های ایلوک، پورسونان و خرسان نیز در این منطقه قرار دارند.
آدرس: استان چهارمحال و بختیاری، شهرستان کوهرنگ
نشان دادن مکان روی نقشه
13- قله سیالان
قله سیالان یکی از محبوبترین قله های ایران است. این کوه 4175 متر ارتفاع دارد و قله آن در مرز استانهای مازندران و قزوین قرار گرفته. شما میتوانید نمایی از منطقه رودبار الموت استان قزوین را از جنوب این قله و دره دوهزار مازندران را از سمت شمال تماشا کنید. برای رسیدن به قله سیالان چندین مسیر وجود دارد.
مسیر شمالی طولانیترین و البته زیباترین مسیر است که از روستای عسل محله آغاز میشود و به گردنه بین قلههای سیالان و کندیگان و درنهایت قله میرسد. مسیر جنوبی از روستای هنیز آغاز میشود. مسیر خطالراسی نیز با صعود به قلههای کندیگان یا خشچال یا سیاهکر و پیمایش خط الراس به قله سیالان میرسد.
درضمن از کنار رودخانه تارولات و صعود به سمت راست یال نیز میتوان به قله رسید.
آدرس: استان مازندران، شهرستان تنکابن، درههای دو هزار
نشان دادن مکان روی نقشه
14- قله سیچال
قله سیچال با 3720 متر ارتفاع یکی از پیش برنامههای صعود به دماوند است. این قله نام خود را از سی چاله کوچک و بزرگی است که در اطرافش قرار دارد و در آنها آب جمع میشود. قله سیچال از سمت شمال به گردنه دیزین و خط الراس کلون بستک-سرکچال میرسد، از سمت جنوبشرق به قله آهنگرک و از سمت جنوبغرب به قله صندوق چال (اله بند). مسیرهای صعود به قله نیز از روستای دربندسر، روستای آهار، روستای میگون و گردنه دیزین است.
آدرس: استان تهران، تهران، منطقه کوهستانی دیزین
نشان دادن مکان روی نقشه
15- قله خلنو
خلنو با 4375 متر ارتفاع یکی از مرتفعترین قله های ایران است. رودخانه وارنگرود که منبع اصلی آب سد کرج است از این قله سرچشمه گرفته و طبیعت و سنگهای خشن آن، هر کوهنوردی را شیفته خود میکند. کوه خلنو از شمال به دره رودخانه وارنگرود منتهی میشود، از جنوب به شمشک و رودبار قصران، از غرب به وسیله خطالراس هرزهکوه به دره رودخانه کرج و از شرق به دشت لار.
رایجترین مسیر برای رسیدن به قله نیز از روستای لالون واقع در منطقه اوشان، شروع میشود. مسیر دیگر نیز از طریق دره وارنگه رود و دریاچه خلنو است اما مسیر زمستانی از روی خط الراس سرکچال-برج است. اگر مسیرتان از سمت قله برج باشد باید از تیغه ژاندارک،یکی از سختترین و خطرناکترین مسیرهای کوهستانی، عبور کنید.
آدرس: استان تهران، شمیرانات، بخش رودبار قصران
نشان دادن مکان روی نقشه
۱۶- قله پلوار
قله پلوار استان کرمان ۴۲۳۳ متر ارتفاع دارد و سومین کوه دشوار و فنی کشور است. منطقه پلوار نزدیک به ۱۵۰ کیلومتر طول دارد و بین ماهان و شهداد قرار دارد. این کوه با طبیعت زیبا و مسیر سخت و دشوارش هرساله کوهنوردان بسیاری را به کرمان میکشاند.
گلچین شمالی، گلچین جنوبی، تل زرد، تل شورد، جفتان و میانکوه دیگر کوههای این منطقهاند که پلوار مرتفعترین آنهاست. برای صعود به این قله آشنایی با سنگنوردی یکی از واجبات است. رایجترین مسیر برای صعود نیز از روستای دره بر است.
آدرس: استان کرمان، ماهان، روستا دره بر
17- قله سه شاخ جوپار
سه تیغها و دیوارههای این قله 4135 متری چشماندازی زیبا از یخچالهای منطقه را برای کوهنوردان کنار گذاشته و از زیباترین قله های ایران است. چشماندازی که برای تماشای آن باید از مسیری دشوار گذشت. قله جوپار به لک غار و سه شاخ بزرگ نیز معروف است و در جنوب آن غار یخنیا قرار دارد.
این کوه به جز طبیعت زیبا و دشت های سرسبز، دیوارههای بلند و دهلیزهای ترسناک نیز دارند. بههمینخاطر صعود از آن در زمستان خطرناک و دشوار است. خط الراس بلند جوپار یکی از سختترین و فنیترین خط الراس ایران است که حدود 22 کیلومتر طول دارد.
آدرس: استان کرمان، شهرستان ماهان
18- قله کلکچال
یکی از قلههای ایران مسیرهای کوهنوردی اطراف تهران کلکچال است. ارتفاع این قله ۳۳۵۰ متر است. ایستگاه اول (کافه اول)، ایستگاه دوم (کافه دوم)، ایستگاه سوم (کافه سوم)، و پس از آن مقبره نورالشهدا و سپس پناهگاه کلکچال ایستگاههاییاند که در مسیر صعود به قله قرار دارند.
قله کلکچال برای افرادی که هنوز مسیرهای کوهنوردیی دشوار را تجربه نکردهاند مناسب است. رایجترین مسیر برای صعود به قله نیز پارک جمشیدیه تهران است.
آدرس: استان تهران، تهران، خیابان نیاوران، پارک جمشیدیه
نشان دادن مکان روی نقشه
اگر از علاقهمندان به کوهنوردی هستید لیست بالا را با دیگر قله های ایران کامل کنید.