عروسک‌ها فقط به‌عنوان اسباب‌بازی شناخته نمی‌شوند، بلکه آن‌ها امکان انتقال فرهنگ‌های ما از گذشته به آینده را دارند. عروسک‌ها وسیله‌ای قدرتمند هستند که می‌توانند آداب‌ورسوم و فرهنگ هر کشوری را به نقاط دور جهان برده و جوامع مختلف را با آن آشنا کنند. آن‌ها همچنین با داستان‌ها، روایت‌ها، افسانه‌ها و قصه‌های شیرینی که همراه دارند، می‌توانند سفیران فرهنگی نیز به‌شمار آیند. موزه عروسک های ملل با بیش از ۲۰۰۰ عروسک از فرهنگ‌های مختلف جهان که متعلق به ۸۰ کشور هستند، فعالیت می‌کند.
این موزه عروسک‌ها را به تفکیک قاره، در این مجموعه کنار هم گرد آورده است. همچنین موزه عروسک های ملل قصد ترویج و اشاعه فرهنگ ایران از دوره عیلامی تا قاجار را با نمایش پوشاک مردان و زنان آن دوره‌ها و مجسمه‌هایی از زنان با پوشش‌هایی زیبا، سنتی و اصیل دارد. این مجسمه‌ها نماینده نواحی گوناگون کشورمان، آداب‌ورسوم آن‌ها و عروسک‌هایشان محسوب می‌شوند. در این مطلب از نابرو با من همراه باشید تا با این محیط فرهنگی و دیدنی‌های تهران بیشتر آشنا شویم.
موزه عروسک های ملل
موزه عروسک های ملل موزه‌ای خصوصی با مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به‌شمار می‌آید که بعد از دو بار جا‌به‌جایی با حمایت و پشتیبانی «موسسه فرهنگی خانه دوستان آشنا»، «برنامه کمک‌های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی» و «گروه حامیان موزه عروسک‌های ملل» ابتدای خیابان سعدی شمالی، در ساختمانی با قدمت بیش‌از ۸۰ سال واقع شده است.
این موزه در سال ۱۳۹۳ با تلاش‌های دو کلکسیونر به‌نام‌های علی گلشن و مسعود ناصری‌دریایی با حمایت فریده ناصری‌دریایی و جمع‌آوری چندین‌وچند ساله تک‌تک عروسک‌ها از سرتاسر جهان احداث شد. تحقیق چند ساله درباره آداب‌ورسوم و پوشش نواحی مختلف ایران و گردآوری فرهنگ‌های بومی مناطق مختلف از اقدامات آن‌ها برای تاسیس موزه بود.
همچنین این موزه دو سال پی‌درپی از طرف شورای بین‌المللی موزه‌ها، به‌عنوان موزه برتر از گروه خصوصی با شاخصه‌های پژوهش، آموزش، بازدید و کودک‌ونوجوان نشان «ایکوم» را دریافت کرد. این موزه به دو بخش تقسیم می‌شود. بخش اول این موزه مربوط به عروسک‌های ملل مختلف جهان است که مجموعه‌ای بیش از ۲۰۰۰ نوع عروسک از ۸۰ کشور جهان با نوع پوشش، فرهنگ‌ها و آداب‌ورسوم مختلف‌شان را نشان می‌دهد. هریک از عروسک‌ها با پیشینه، روایت‌ها و افسانه‌های شیرینی که دارند، کنار هم گردآوری شده‌اند.
بخش دوم این موزه مجسمه‌هایی هم‌اندازه پیکر اصلی از زنان مناطق مختلف ایران با صورت‌هایی ترسیم شده از اهالی خود منطقه دارد. در این بخش با نحوه زندگی، آداب‌ورسوم، عروسک‌های قومی‌وقبیله‌ای و با عقیده‌ها، قصه‌ها، افسانه‌ها، پوشاک خاص و زیبای هر منطقه و نقاشی‌هایی که روی دست، پا و گردن خود می‌کشند، آشنا می‌شوید.
فضای داخلی موزه
ابتدای خیابان سعدی شمالی، نبش کوچه فیات، موزه پمپ بنزین دروازه دولت قرار دارد که همسایه موزه عروسک های ملل است. انتهای کوچه ساختمانی قدیمی دیده می‌شود که با زدن زنگ آن مسئولین محترم مجموعه با رویی باز از شما استقبال می‌کنند. وارد ساختمان که می‌شوید، در طبقه اول مسئولین موزه ابتدا در سالن نمایش کوچکی، ازطریق ویدیو پروژکتور روی پرده نمایش، ویدیویی 10 دقیقه‌ای را برای شما نمایش می‌دهند.
در این ویدیو با چند عروسک بسیار قدیمی و داستانهای شیرین آن‌ها که از مناطق مختلف جهان و از اعتقاداتشان سرچشمه می‌گیرد، آشنا می‌شوید. عروسک‌هایی چون داروما (عروسک آرزوهای ژاپنی)، ماتریوشکا (نمادی از کشور روسیه)، لایکونیک (قهرمان لهستان)، فندق‌شکن (از آلمان) و… توجه شما را جلب خواهند کرد.
سپس مسئول موزه کنار شما است تا اطلاعات لازم و داستانهای شیرین عروسک‌ها را برایتان بازگو کند. در همان اتاق، عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی وجود دارد که می‌توانید حرکتشان دهید. در ویترین‌های متعدد موزه عروسک های ملل مختلف جهان دیده می‌شوند که به‌سبب موقعیت‌شان در بخش‌های مشخصی قرار داده شده‌اند. عروسک‌های رنگارنگی که با پوست بلال، سیب، پارچه، نخ، چوب و… درست شده‌اند. هر عروسک از فرسنگ‌ها فاصله به اینجا آورده شده است و با خود رازورمزی همراه دارد. عروسک‌هایی از کشور‌هایی چون آلمان، آفریقا، مکزیک، ژاپن، چین، گرجستان، نپال، افغان، عربستان، ارمنستان، اتریش و بسیاری از کشورهای دیگر که با فرهنگ و زندگی مردمان خود، گره خورده‌اند.
همچنین عروسک‌های خدایان هندی، عروسک‌های تاجیکی بدون چهره و عروسک‌های باران‌خواهی مازنی را می‌بینید. کوچک‌ترین عروسک موزه داستانی شنیدنی دارد. این عروسک را از کشور گواتمالا آورده‌اند. پدر و مادر، عروسک را به کودکان خود می‌دادند و به او می‌گفتند که هر غم‌وغصه‌ای که داری هنگام خواب به عروسک بگو و آن را زیر بالش خود بگذار. صبح پدر یا مادر آن عروسک را از زیر بالش کودک برمی‌داشتند و هنگامی که کودک از خواب برمی‌خواست والدین به او می‌گفتند که عروسک همه غم‌وغصه‌های تو را با خود برده است.
از پله‌ها که به طبقه دوم می‌روید، ابتدای در ورودی سمت چپ به‌وسیله چند پله وارد یک اتاق خیلی کوچک ولی رنگارنگ و پر رمزوراز می‌شوید. این اتاق به‌شکل سنتی با وسایل بی‌شمار خود تزیین شده و بسیار زیبا است. طبقه دوم شامل مجسمه‌هایی از پیکرهای زنان با قومیت‌های گوناگون کشور می‌شود. این مجسمه‌ها هم‌اندازه با پیکر انسان ساخته شده‌اند که آداب‌ورسوم و پوشش مناطق مختلف کشور عزیزمان را به‌نمایش گذاشته‌اند. مسئول موزه عروسک های ملل با حوصله یک‌به‌یک درباره پیشینه، داستان و خصوصیت‌های آن‌ها توضیحاتی می‌دهد که بسیار شنیدنی هستند. چهره مجسمه‌ها الهام گرفته از اهالی همان منطقه است.
لباس‌ها و پارچه‌ها تماما از خود منطقه به اینجا آورده شده‌اند و بسیار ارزشمند تلقی می‌شوند. عروسک‌های متعددی نیز از هر منطقه وجود دارد که باتوجه به اعتقاد هر قومی، داستانهای کهن ایرانی را بازگو می‌کنند. به‌علاوه سازهای هر منطقه، صنایع‌دستی، مجسمه‌ها و تزییناتی که برای مراسم‌های مختلف استفاده می‌شود، در آن‌جا وجود دارد. کتاب‌هایی با موضوع فرهنگ هر قوم توسط موسس مجموعه جمع‌آوری و نوشته شده است که شما با مطالعه آن‌ها بیش‌ازپیش با اقوام ایرانی آشنا می‌شوید.
فعالیت‌ها و کارگاه‌های آموزشی موزه
کارگاه‌های آموزشی متنوعی ازجمله اجرای موسیقی‌های زنده محلی، کارگاه‌های ساخت بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های سنتی ملل برای سنین مختلف، کارگاه آشنایی با ادبیات کودک و شیوه‌های ترویج آن، برپایی شب‌های فرهنگی، کارگاه آشنایی با اقوام ایران و کارگاه‌های آموزشی دیگر برگزار می‌شود. همچنین صاحبان موزه نمایشگاه‌ها و گالری‌های مختلف، موزه‌های سیار، تورهای گروهی و تخصصی برای همه سنین، کلاس پخت انواع غذاهای سنتی اقوام مختلف ایران و شیوه‌های مختلف برای ترویج فرهنگ ایرانی برپا می‌کنند.
در کارگاه‌های عروسک‌سازی همراه ساخت عروسک، باعث آشنایی شما با قصه‌ها و افسانه‌های ملت‌های مختلف می‌شوند. این کارگاه برای نسل جوان، مربیان و علاقه‌مندان به این حرفه ترتیب داده شده است. در این کارگاه‌ها هر شخص عروسک دست‌ساز خود را خواهد داشت. موزه برای مناسبت‌های ملی نیز مراسم‌های متنوع و برنامه‌های ویژه‌ای در تهران و شهرستان‌ها برگزار می‌کند که برای دانشجویان، پژوهشگران و گردشگران ایرانی و خارجی قابل توجه است.
زمان بازدید از موزه عروسک های ملل
همه افراد با گروه‌های سنی مختلف می‌توانند از موزه بهره ببرند. روزهای پنجشنبه و جمعه را از ساعت ۱۱ الی ۱۸ برای عموم و روزهای شنبه تا چهارشنبه را برای بازدیدهای گروهی درنظر گرفته‌اند. روزهای دوشنبه موزه تعطیل بوده و فعالیتی ندارد.
بازدیدهای گروهی برای دانش‌آموزان و کودکان با بازی و سرگرمی، قصه و نمایش‌های گوناگون بسته به رده سنی آن‌ها همراه است. در این موزه هر عروسک قصه‌ای خاص دارد و هر قصه در ریشه‌های تاریخ و فرهنگ سرزمین خود تاثیر می‌گذارد. می‌توان از این طریق، اقوام و ملت‌های گوناگون جهان را شناخت و این خود زمینه‌ای برای همدلی، دوستی و صلح پایدار و جهانی فراهم می‌کند.
راه‌های دسترسی به موزه
آدرس دقیق موزه: مترو دروازه دولت، ابتدای خیابان سعدی شمالی، بن‌بست فیات، پلاک دو
موزه بسیار نزدیک به مترو دروازه دولت است. فقط با چند قدم شما به موزه می‌رسید. خیابان سعدی شمالی در خیابان انقلاب، بعد از میدان فردوسی به‌سمت میدان امام حسین واقع شده است. قیمت بلیت موزه را به‌دلیل خصوصی بودن آن ۲۰۰۰۰ تومان درنظر گرفته‌اند. در ضمن شما می‌توانید با تماس با شماره تلفن زیر برای بازدید گروهی و انفرادی از موزه هماهنگ کنید.
تلفن: ۰۹۳۶۰۳۴۴۶۷۲
اگر تاکنون از موزه عروسک های ملل بازدید داشته‌اید، نظراتتان را با نابرو به‌اشتراک بگذارید.
