قدم زدن در باغ‌های ایرانی تجربه‌ای است که همیشه برایم دلنشین بوده‌است. زمانی‌که در باغ‌ها و عمارت‌های ایرانی قدم می‌زنم، تصور می‌کنم من هم اگر روزی بخواهم یک باغ طراحی کنم، خیلی شبیه‌به آن‌ها خواهد بود. هماهنگی و تناسب یکی از ویژگی‌هایی است که در معماری باغ‌های ایرانی برای من جالب‌توجه است، چیزی که کمتر در معماری جدید ایران به آن توجه می‌شود. در این متن می‌خواهم از تجربه بازدید از باغ گلشن بنویسم. اگر به بازدید از باغ‌های ایرانی علاقه‌مندید، پیشنهاد می‌کنم در نابرو این نوشته را تا انتها بخوانید.
باغ گلشن کجاست؟
باغ گلشن در شهر طبس واقع شده‌است. شهر طبس شهر کمابیش شناخته‌شده‌ای است و گردشگران زیادی دارد. بیشتر گردشگرانی که به این منطقه سفر می‌کنند طبس را با مناطق کویری زیبایش می‌شناسند.
هرچند شهر طبس در منطقه‌ای گرمسیر با آب‌و‌هوای گرم‌و‌خشک واقع شده‌است، در همین منطقه کویری می‌توانید مناطق سرسبز بی‌نظیری را ببینید.
باغ گلشن در دوره زند ـ قاجار ساخته شده و در سال 1355 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برای بازدید از این باغ نیازی به خرید بلیت ندارید و می‌توانید به‌صورت رایگان از آن دیدن کنید. در گذشته برای ورود به این باغ نیاز به تهیه بلیت بود، اما درحال‌حاضر می‌توانید به‌صورت رایگان از این باغ بازدید کنید.
باغ طبس؛ باغی با بوی نارنج
وارد باغ گلشن که می‌شوید، درختان تودرتویی را می‌بینید که در عین اینکه در یک باغ محصور و به دست انسان کاشته شده‌اند، در طراحی فضای سبز آن و کاشت گیاهان و درختانی که در آن قرار دارد، توجه زیادی به نزدیک بودن به طبیعت در آن به‌چشم می‌آید.
همین ویژگی باعث می‌شود شما احساس نکنید در یک پارک قدم می‌زنید که هر دو سمت شما را به‌تقارن درخت زیتون تلخ و لاله کاشته‌اند. هرچند تلاش زیادی کرده‌اند، باز انسان‌ها هیچگاه احساس آرامشی را که در طبیعت دارند در پارک‌ها و بوستان‌ها ندارند.
به‌نظرم یکی از مهم‌ترین دلایل آن نحوه طراحی پارک‌ها و بوستان‌هاست که در آن بسیار سعی شده تقارن و نظم و ترکیب رنگ را رعایت کنند، درحالی‌که در طبیعت شما هیچگاه نمی‌توانید تقارن ببینید. در طبیعت نظم بسیار زیادی وجود دارد، اما نظم طبیعت نظم خط‌کشی‌شده نیست.
حداقل این چیزی است که من احساس می‌کنم و شاید درباره همه سلیقه‌ها درست نباشد. درختان باغ گلشن تاحدودی بیشتر درختانش، در تمام فصول سبز هستند. نخل و نارنج را به‌راحتی می‌توانید در بین بقیه درختان تشخیص دهید.
اگر فصل پاییز از این باغ دیدن کنید، می‌توانید از لکه‌های نارنجی نارنج‌ها درمیان سبزهای تیره درخت نارنج که چشمک می‌زنند نیز، علاوه‌بر دیدن، مزه کنید.
میوه‌های باغ گلشن را کسی نمی‌چیند و طبق معمول بازدیدکنندگان زحمت چیدن این نارنج‌ها را می‌کشند. گاهی در فصل زمستان که به این باغ می‌روید، هنوز هم نارنج‌های چیده‌نشده‌ای را می‌توانید ببینید که برروی درخت‌ها مانده است.
بهترین زمان بازدید از باغ
اگر ترجیح می‌دهید زمانی از باغ گلشن بازدید کنید که خلوت‌تر باشد، بهتر است صبح را برای بازدید در نظر بگیرید. اگر تابه‌حال صبح زود در ساعتی که کارکنان اداره‌ها سر کار می‌روند به این باغ رفته باشید، متوجه می‌شوید افراد زیادی برای رسیدن به مقصدشان پیاده از این باغ عبور می‌کنند.
بهترین فصل باز هم من تصور می‌کنم، باتوجه‌به آب‌و‌هوای بسیار گرم شهر طبس، اواخر پاییز تا اواسط زمستان باشد، هر چند داخل باغ که می‌شوید گرما دیگر اذیت‌کننده نیست، هم به‌دلیل پایین‌تر بودن دما به‌خاطر وجود درختان و هم به‌دلیل سرسبزی زیاد باغ که مانع ورود آفتاب در بخش زیادی از پارک می‌شود.
علاوه‌بر نخل و نارنج، انار، سیکاس و کاج و همچنین گل‌های بوته‌ای تزیینی مانند گل رز و گل ختمی در محوطه باغ وجود دارد. یکی از نکات جالبی که در معماری این باغ وجود دارد این است که این باغ به‌صورت مربع ساخته شده و باغ گلشن را تشبیه به تاج محل ایران می‌کنند، از این نظر که تاج محل هم باغی مربعی است.
وسط باغ گلشن استخر بزرگی قرار دارد که یکی از بخش‌های زیبای باغ است. بیشتر درختان اطراف، درختان نخل هستند که منظره زیبایی را درکنار آب به وجود آورده‌اند.
در انتهای باغ گلشن نیز یک درِ خروجی کوچک قرار دارد که هم‌زمان با درِ وروی باز می‌شود و باعث می‌شود رهگذرانی که این باغ در مسیر راهشان قرار دارد، عبور از این باغ را به‌جای عبور از خیابان ترجیح بدهند.
در سال 1357 بنای اصلی باغ گلشن تخریب و دوباره بازسازی شده است و دیگر اثری از تخریب در آن دیده نمی‌شود. بازدید از باغ گلشن برای من تجربه‌ای است که اگر چندین مرتبه هم تکرار شود، گمان نمی‌کنم تکراری شود. آخرین کلماتی که در وصف این باغ می‌نویسم، دوست دارم درباره صدای دلنشین پرندگانش باشد که باعث می‌شود دیگر چیزی کم از یک بهشت زمینی نداشته باشد.
