از مناطق نمونه بین‌المللی گردشگری استان اصفهان می‌توان به تالاب بین‌المللی «گاوخونی» اشاره کرد که در نقطه پایانی «زاینده‌رود» قرار گرفته‌است. رودخانه «زاینده‌رود» بیش از 380 کیلومتر است که از کوه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرد و درنهایت به تالاب گاوخونی می‌ریزد. این تالاب یک اکوسیستم طبیعی واقع در منطقه‌ای خشک است و باتلاق منابع زیستی غنی‌ای دارد. همچنین پناهگاهی برای پرنده‌های مهاجر است. در این مقاله از نابرو با من همراه باشید تا از تالاب گاوخونی از دیدنی های اصفهان شناخت بیشتر و بهتری پیدا کنید.
چرا دیدن تالاب گاوخونی؟
تالاب‌ها یکی از بی‌نظیرترین، زیباترین، بکرترین و شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی هستند که هر کدام جلوه‌های بسیار بدیع و جالبی دارد. تالاب‌ها در جلوگیری از گسترش کویر نیز نقش به‌سزایی دارند. بسیاری از تالاب‌های جهان در نقاطی واقع شده‌اند که مرز بین دو بوم‌سازگان آبی و خشکی است.
برای مثال تالاب گاوخونی تنها دریاچه آب شور دائمی در فلات مرکزی ایران و در دل کویر است که نقش مؤثری را در جلوگیری از گسترش کویر ایفا می‌کند. از سی سال گذشته شکار بی‌رویه و نیز کاهش ورودی آب به تالاب، نه‌تنها در شرایط زیست‌محیطی منطقه ایجاد بحران کرده، بلکه موجب کاهش اشتغال، افزایش فقر و مهاجرت‌های فزاینده به حاشیه شهر اصفهان شده است.
مسیر رفتن به تالاب گاوخونی
تالاب گاوخونی در 30 کیلومتری شهر ورزنه و 140 کیلومتری اصفهان قرار گرفته است ، کافی است ابتدا خود را به شهر اصفهان برسانید و سپس به سمت جنوب استان حرکت کرده و به شهر ورزنه بروید.
در مجاورت تپه‌های شنی تالاب بین‌المللی گاوخونی قرار گرفته است. در مسیر ابتدا از آبشار گاوخونی بازدید کنید و سپس به تالاب بروید. مسیر آبشار و تالاب گاوخونی جداگانه است.
مسیر دسترسی
این تالاب در سال‌های اخیر خشک بوده است؛ به همین دلیل دسترسی به آن همانند دیگر مکان‌ها راحت نیست و از ورزنه به‌سمت تالاب باید مسیر زیادی را در جاده‌های خاکی طی کنید. به‌همین دلیل با وسیله نقلیه مناسب در این مسیر حرکت کنید.
وضعیت کنونی
باتوجه‌به بارندگی بسیار زیاد در اوایل امسال تالاب گاوخونی مجدد آبگیری شده بود که در عکس‌ها مشخص است. در برخی نقاط مردم با کندن زمین در تالاب به آب می‌رسیدند که از آن برای درمان استفاده می‌کردند.
علت نامگذاری گاو خونی
در فرهنگ دهخدا در توضیح واژه گاوخونی آمده است: «گاوخونی یعنی خانه گاو، در گذشته رسم بر این بوده که روستاییان گاوهای خود را جهت چرا در اطراف باتلاق‌ها رها می‌کردند و این رسم از دیرزمان به یادگار مانده است.» شاید به همین دلیل باشد که در برخی نوشته‌ها به صورت گاوخانه ذکر کرده‌اند.
همچنین در فرهنگ آنندراج «گاو» را به‌معنی «بزرگ» و «خان» را به‌معنی «چاه» آورده‌اند. دهخدا گمان می‌برد «گاوخانه» باشد؛ زیرا در گذشته روستاییان گاوهای خود را برای چرا به اینجا می‌آورده‌اند.
زیستگاه تالاب گاوخونی
این منطقه در گذشته زیستگاه مناسبی برای آهو، میش، قوچ، گورخر و یوزپلنگ بوده است. در این ناحیه خزندگانی ازجمله بزمجه، مارمولک و انواع مار و قورباغه باتلاقی فراوان بوده است.
مجموعه تالاب گاوخونی شامل تنوع قابل ملاحظه‌ای از زیستگاه‌ها و رویشگاه‌ها مرکب از آب‌شوره و نمکزار، رودخانه، مصب، نیزار، آبگیرهای فصلی، تپه‌های ماسه‌ای بادی است.
فصل مناسب سفر
به‌طور کلی استان اصفهان در مناطق گرم و خشک قرار گرفته است. پس بهتر است فصول سرد و بهار را برای سفر به این مناطق در نظر بگیرید. همچنین باتوجه‌به وجود تپه‌های شنی و کویری در اطراف شهر ورزنه بهتر است فصل بهار و ماه فروردین را برای سفر انتخاب کنید.
اقامتگاه حوالی تالاب گاوخونی
باتوجه‌به نزدیکی شهر ورزنه، اقامتگاه ورزنه و همچنین سایت تفریحی واحه، واقع در کیلومتر 6 جاده حسن‌آباد گزینه‌های مناسبی برای اقامت هستند.
