
روستای گرمه خور و بیابانک اصفهان؛ تجربه تعطیلات در کویر و نخلستان
در شرق استان اصفهان، در منطقهای به نام خور و بیابانک، روستایی در دل کویر قرار دارد که با نخلستانهای سرسبز، چشمه ماهیها و اقامتگاه مازیارش، چند سالی است که به چشم گردشگران آمده و رونقی به منطقه بخشیده است. با این مطلب در نابرو همراه شوید تا سری به روستای گرمه از جاذبههای زیبای اصفهان بزنیم.
موقعیت جغرافیایی روستای گرمه
از تهران به سمت نائین و سپس خور حرکت کنید. حدود 800 کیلومتر بعد از حرکت از تهران، به جاده فرعی نیشابور و گرمه میرسید که پس از طی هشت کیلومتر، تابلوی نخلستان گرمه را خواهید دید. اتومبیل خود را در ابتدای ورودی روستا متوقف کنید و قدم به کوچههای روستا بگذارید.
میتوانید مسیر کنار جوی آب روستای گرمه را بگیرید و ادامه دهید، از میان نخلستان عبور کنید و به چشمه ماهی برسید. راه دیگر این است که اول، در کوچهپسکوچههای خاکی بگردید، از قلعه خرابه روستا دیدن کنید و سپس، راهتان را به سمت چشمه ادامه دهید.
نخلستان گرمه
در ابتدای مسیر نخلستان روستای گرمه کافهای از جنس تنه و برگهای نخل قرار دارد که راهتان را از کنار آن آغاز میکنید. جلوتر که میروید، جوی آب روانی میبینید که شما را به دل نخلستان و به سمت چشمه راهنمایی میکند.
اگر در فصلهای بهار و تابستان به آنجا سفر کنید، نخلها را سبز و پرطراوت خواهید دید، اما گرمای هوا را هم باید تحمل کنید. شاید بهترین زمان برای دیدن نخلستانی سبز در کنار خنکای نسیم، اواخر زمستان و اوایل بهار باشد.
شاید برایتان جالب باشد بدانید، نخلها رفتارهایی مشابه انسان دارند و از این رو آنها را با واحد «نفر» میشمارند. مثلا، اگر سر یک نخل را قطع کنید، درست مانند انسان، حیات خود را از دست میدهد و میمیرد و یا آب که از سرش بگذرد، غرق میشود.
نخلها حدودا در سن شانزده سالگی، سنی نزدیک به سن بلوغ انسان، بالغ میشوند و عمر مفید آنها حدود نود سال است. بعد این سن، دندانههای (دندانهای) روی تنه نخل میریزد و تنه صاف میشود.
میگویند نخلها فقط از یک درخت ماده باردار میشوند. شاید این حرف علمی نباشد؛ اما نخلها را عاشق جلوه میدهد. به خصوص که خود اهالی، نخلها را دارای ناز هم میدانند. با نخلها صحبت میکنند، نوازششان میکنند و سال اولی که به بار مینشیند، بارش را نمیچینند و میگویند اگر این کار را بکنیم، درخت قهر میکند و سالهای بعد، بار نمیدهد.
راستی حتی وقتی درخت، دیگر خرمایی نمیدهد و به هر دلیل سرش از تنش جدا میشود، میشود از مغز شیرین سفیدرنگی که داخل سرش وجود دارد، تغذیه کرد. ممکن است در نزدیکی نخلستانها این خوراکی سفیدرنگ را برای فروش دیده باشید که اسمهای مختلفی هم دارد مثل پنیر نخل، پنیرو و غیره.
چشمه ماهیها در روستای گرمه
در انتهای مسیر پیادهروی روستا، به یک کوه آهکی قرمزرنگ، ترکیب شده با املاح معدنی میرسید. پای این کوه یک چشمه زلال جریان دارد که ماهیهایی کوچک در آن میچرخند. گفته میشود این ماهیها از نوع خاصی هستند که در برخی کشورها برای ماهیدرمانی مورد استفاده قرار میگیرند. ماهیدرمانی روشی است برای درمان بعضی بیماریهای پوستی یا به دست آوردن آرامش و غلبه بر اضطراب و نگرانی.
وقتش رسیده است، کفشها را بکنید و پاهایتان را در آب خنک چشمه فرو کنید. طولی نمیکشد که ماهیها به دور پای شما حلقه میزنند و کمکم شروع میکنند به نوک زدن به پوست شما. تصویری شبیه به سکانس پایانی فیلم سینمایی «بچههای آسمان» اثر مجید مجیدی.
حسی شبیه سوزن سوزن شدن، به شما دست میدهد و شاید حتی قلقلکتان بیاید و خندهتان بگیرد. میگویند این ماهیها سلولهای مرده پوست را میمکند و از آن تغذیه میکنند. حتی اگر این مطلب صحت نداشته باشد، مکیدن پای شما توسط ماهیهای کوچولو، ذهنتان را آرام و شاد میکند. اگر در روزهای خلوت به این چشمه رفته باشید، میتوانید با آرامش، ساعتی آنجا بنشینید و بگذارید حستان با طبیعت یکی شود.
آبگیر گرمه
در ابتدای مسیر پیادهروی به سوی نخلستان و چشمه، زمانی که هنوز چند قدمی بیشتر از روستا دور نشدهاید، کوچهای کوتاه و خاکی قرار دارد که منظره انتهای کوچه شما را شگفتزده خواهد کرد. در انتهای این کوچه، با یک فضای باز مواجه میشوید و آبگیری شفاف و نسبتا بزرگ که در مرکز آن قرار دارد.
شفافیت آب آبگیر روستای گرمه به حدی است که سایه نخلهای اطراف و نیزارها بر آن افتاده است. این آبگیر زیبا، از آبهای زهکشی نخلستان ایجاد شده است. به زبان ساده میتوان گفت زهکشی، خارج کردن آب و املاح اضافی از بستر و یا عمق خاک است که هدف آن، فراهم کردن محیطی مناسب برای رشد ریشه گیاه است.
. ویدئو از اعظم شهیدی
از آنجا که زمینهای این منطقه شور هستند و سطح آبهای زیرزمینی هم بالاست، زهکشی در این مناطق برای کشاورزی ضروری است. البته این تلاش انسانی منجر به ایجاد آبگیری زیبا و مسحورکننده نیز شده است.
اقامتگاه آتشونی و مازیار آل داود
گرمه از چه زمانی معروف شد و نامش بر سر زبانها افتاد؟ و گردشگری از چه زمانی به رونق این روستا و روستانشینان کمک کرد؟
چندین سال پیش، یکی از اهالی گرمه به نام مازیار آل داود که اصالتا متعلق به این روستا بود، اما در تهران زندگی میکرد، برای دوری از فضای شهری به روستای پدری خود بازگشت. وی هنرمندی بود که در تهران به تدریس سفالگری و مجسمهسازی مشغول بود. هنگامی که او به روستا بازگشت، چند سالی را به فعالیتهای روستایی، معاشرت با روستاییان و کسب دانش از بزرگان روستا گذراند. در همین دوران، چند مهمان خارجی را در خانه روستاییاش پذیرا شد و خوشآمد میهمانان از زندگی کویرنشینان، او را بر آن داشت تا خانه موقوفه آبا و اجدادیاش را مرمت کند و تحت نام اقامتگاه آتشونی، یکی از نخستین اقامتگاههای بومگردی ایران را به راه بیندازد.
کمکم، خانواده و اهالی روستا نیز به او پیوستند و این گونه آتشونی و گرمه، پذیرایی مهمانان بسیاری از داخل و خارج از ایران شد. نام آتشونی و گرمه در کتاب لونلی پلانت (Lonely Planet) که پررونقترین مجموعه کتابهای بینالمللی جهانگردی است، ثبت شده و همین امر موجب جذب گردشگران خارجی بسیاری به این اقامتگاه شده است.
سخن آخر
در میانه راه نخلستان میتوانید خودتان را به یک فنجان چای و خرمای گرمه مهمان کنید یا از پیرمردان و پیرزنان روستایی، سبزیهای خشک، زیورآلات درست شده با هسته بادام کوهی، خرما و حصیر تهیه کنید.
پیشنهاد میکنم در میان سفرهایتان حتما سفر به کویر را قرار دهید. سفر به کویر، شما را مانند کویرنشینان، صبور، آرام و سختکوش میکند.