مقبره امامزاده‌ها در سرزمین ما ایران به‌دلیل محبوبیت دین و اولیای آن بین مردم همیشه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است. یکی از حکومت‌هایی که بسیاری از اموال خزانه حکومت را صرف آبادانی امامزاده‌ها کرد، حکومت صفوی بود. یکی از این امامزادگان، امامزاده هارون ولایت در قلب شهر اصفهان و جنب میدان امام علی (علیه‌السلام) است. وقتی قدم‌زنان از این میدان عبور کنید و به ضلع جنوبی برسید، از دور مناره مسجد علی را می‌بینید. با دیدن مناره متوجه امامزاده هارون ولایت می‌شوید که مردم شیرین‌زبان اصفهان به آن هارون ولات میگویند. با من در نابرو همراه شوید تا کمی بیشتر با دیدنی های اصفهان آشنا شویم.
موقعیت امامزاده هارون‌بن‌علی
این امامزاده در ضلع جنوبی میدان عتیق و روبه‌روی یکی از درب‌های مسجد علی در کوچه هارونیه (میدان قیام-خیابان هارونیه) بنا شده است .کوچه سنگفرش‌شده این امامزاده وجود مکانی بااهمیت در این منطقه را نشان می‌دهد. چرا‌که از زمان صفویان معمول بود که مسیر منتهی به اماکن بااهمیت را با سنگفرش راه، تزیین می‌کردند.
نسب امامزاده هارون‌بن‌علی‌بن‌موسی‌الکاظم (علیه‌السلام)
هارون‌بن‌علی، به‌نقل از بعضی منابع از اولاد امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)، به‌گفته برخی دیگر از فرزندان امام علی‌النقی (علیه‌السلام) و به‌نقل از بعضی دیگر از منابع از فرزندان امام جعفر صادق (علیه‌السلام) است.
الواح موجود در امامزاده، هارون را از فرزندان امام موسی‌بن‌جعفر (علیه‌السلام) معرفی می‌کند. چیزی که از نمایش سردر ورودی امامزاده نیز معلوم و مشخص است.
گنبد امامزاده
یکی از ورودی‌های هارون ولایت که درب شرقی امامزاده محسوب می‌شود، به حیاطی متصل است که امروزه با عنوان حسینیه هارونیه از آن نام برده می‌شود. از دالان این حسینیه که گذر کردیم، با نگاه به سمت چپ متوجه گنبد بی‌نظیر امامزاده و تصویر نقاشی‌شده شهید دکتر بهشتی و شهید علی‌اکبر اژه‌ای می‌شویم.
یکی از نکات جالب توجه تماشای گنبد امامزاده از میدان امام علی (علیه السلام) است. گنبدی زیبا با کاشی‌های فیروزه‌ای که آیات سوره فتح را بر پایه‌های آن حکاکی کرده‌اند. قائده گنبد را از الواحی به‌خط نستعلیق سفید بر زمینه لاجوردی ساخته‌اند. مضمون این الواح نشان‌دهنده تعمیراتی در زمان فتحعلی شاه قاجار به‌دست محمدحسین خان صدر نماینده شاه در اصفهان است.
سردر ورودی امامزاده هارون ولایت
سردر امامزاده از این صحن که صحن شمالی محسوب می‌شود، بسیار مجلل است. این سردر سال ۹۱۸ هجری قمری و به‌عبارتی دوره حکومت شاه اسماعیل صفوی را نشان می‌دهد که باتوجه به دیگر کتیبه‌ها قدیمی‌ترین تاریخ موجود را بیان می‌کند. این سردر باشکوه، هم‌چون دیگر بناهای صفوی با کاشی‌های معرق فیروزه‌ای تزئین شده است.
معماری بنا
ورود به امامزاده و تماشای معماری شگفت‌انگیز آن با ازاره‌های کاشی‌کاری شده و گل و بوته‌های آبی بر زمینه سفید، ما را یاد مسجد شعیا می اندازد. با این تفاوت که کاشی‌های امامزاده هارون ولایت، کوچک و از نوع سنگینه کاشی است.
اولین چیزی که به‌محض ورود به ساختمان امامزاده (که در معماری سنتی به آن «گنبدخانه» میگویند) توجه ما را به‌خود جلب می‌کند، مقبره میرزا علی‌محمد اژه‌ای است. وی را به‌عنوان پدر شهید بزرگوار اصفهانی، علی‌اکبر اژه‌ای می‌شناسند. این مزار، تقریبا در میانه رواق قرار دارد.
چهره‌های نقاشی شده از حضرت علی (علیه‌السلام) و حضور ایشان در یکی از جنگ‌های مسلمانان با کفار سمت شمال‌شرقی و تصویری زیبا در شمال‌غربی رواق از حضرت علی (علیه‌السلام) و حسنین (علیهما‌السلام) بنای امامزاده هارون ولایت را زیباتر می‌کند. تصاویری از دو فرشته با بال‌های گشوده در هر دو سمت و تصویر نقاشی‌شده از درویشی متعلق به همان دوران، از دیگر زیبایی‌های این حرم مطهر است.
آیینه‌کاری و مقرنس‌های بی‌نظیر و جالب توجه امامزاده از زیباترین دیدنی‌های آن به‌حساب می‌آید. همان‌طورکه گفته شد، این تزئینات مسجد شعیا در اصفهان را در ذهن بیننده تداعی می‌کند.
ضریح امامزاده را بازسازی کرده‌اند و از آن ضریح چوبی سابق خبری نیست. فضای عرفانی و ملکوتی امامزاده و طاق کاربندی‌شده گنبدخانه با رنگ سفید و خطوط آبی آسمانی یکی دیگر از جاذبه‌های این مکان مقدس است.
رواق غربی به مسجدی متصل می‌شود که امروزه برای برگزاری مراسم مذهبی از آن استفاده می‌کنند. متاسفانه ورود به آن فقط در لحظات برپایی نماز و مراسم عبادی امکان‌پذیر است. رواق شرقی امامزاده با ستون‌های سنگی و ایوان‌های کوچک آن، مشرف به جاده قدیم و روبه‌روی سردر مسجد علی قرار می‌گیرد. این رواق به‌وسیله پنجره مشبک چوبی به بقعه متصل می‌شود. البته این پنجره بزرگ چوبی بسته است و امکان ورود و خروج ندارد.
محراب امامزاده
یکی از نکات جالب این امامزاده، محراب زیبای آن است. محرابی که در گذشته فقط مخصوص مساجد بود. محرابی با طاق‌هایی کاربندی‌شده به رنگ‌های سفید و آبی و کاشی‌های لاجوردی زیبا که نمایی فوق‌العاده جذاب به آن می‌دهد.
کتیبه‌های امامزاده
یکی از دیدنی‌های امامزاده که به‌محض ورود به آن چشم‌مان را می‌گیردد، کتیبه‌های نسبتا زیادی است که دورتادور ضریح و فضای امامزاده، نصب شده‌اند. اولین کتیبه در دالان واقع شده که روی آن سال ۹۶۲ هجری قمری را حک کرده‌اند. کتیبه دیگر به سال ۱۰۶۶ هجری قمری و زمان سلطنت شاه عباس دوم تعلق دارد که نشان می‌دهد این بنا در آن زمان تعمیر و ترمیم شده است.
اطراف محراب نیز چندین لوح قرار گرفته که به دوران قاجار و سال‌های ۱۲۹۸ هجری قمری و ۱۳۲۸ هجری قمری مربوط می‌شود. خطاط یکی از کتیبه‌ها که سردر رواق شمالی قرار دارد، خطاط برجسته آن روزگار، محمدرضا امامی بوده است.
در نمای خارجی ایوان شرقی نیز کتیبه‌ای خواهید دید که نشان می‌دهد شخصی به‌نام حاجی جعفر در سال ۱۳۲۹ هجری قمری، آن را حکاکی کرده است.
سخن آخر
امامزاده هارون ولایت هم مکانی جذاب برای آرامش معنوی و هم محلی جالب و دیدنی با زیبایی‌های غیرقابل وصف است. این امامزاده را ترکیبی از هنر و مذهب می‌دانند. هنگام سفر به اصفهان و دیدن بناهای باشکوه آن و زمان گذر از میدان بزرگ عتیق، حتما سری هم به امامزاده هارون ولایت بزنید و از آرامش معنوی آن بهره‌مند شوید.
تجربه حس خوب آرامش معنوی غیرقابل توصیف است. اگر این تجربه را در امامزاده هارون ولایت داشتید، نظراتتان را با نابرو به‌اشتراک بگذارید.
