شهر اصفهان، مهد امامزادگان است و در هر کوی و برزن، نام و نشانی از حداقل یک امامزاده بزرگ و مورد تمجید مردم، به چشم می‌خورد. در گذشته، بازارها مکانی بودند که مسجد، امامزاده و… در آن‌ها واقع می‌شد. یکی از امامزادگان در اصفهان و در دل بازار، امامزاده احمد ابن باقر علیه‌السلام است که در این مقاله از نابرو به این نقطه معنوی از جاهای دیدنی اصفهان سر می‌زنیم.
امامزاده احمد در کجای بازار اصفهان قرار دارد؟
وقتی در یک عصر زمستانی، قدم زنان از خیابان سپاه عبور کنید و وارد میدان نقش جهان شوید، با نگاهی به دور تا دور میدان متوجه چندین بازار و بازارچه به‌هم‌پیوسته در حواشی میدان می‌شوید. یکی از این بازارها، بازار آهنگرها در ضلع جنوبی میدان نقش جهان است که با طاق‌های چشمه ضربی و آجری و صدای هنر قلم‌زن‌ها مزین شده‌است.
پس از طی مسافتی نسبتاً طولانی، میان این‌همه هیایو و صدا، تابلویی، آستان امامزاده احمدبن علی‌‌بن محمدباقر علیه‌السلام را نشان می‌دهد. گنبد زیبای امامزاده از دور مشخص است. به آن سو گام بردارید.
سبک معماری صفوی در بنای امامزاده احمد
سردر بنای امامزاده، ترکیبی از آجر و کاشی با طرح بی‌بدیل مقرنس است. پنجره‌ای کوچک و مشبک از جنس چوب، زیبایی سردر را دوچندان کرده‌است. دو سکو در دو سمت ورودی امامزاده برای استراحت و لحظه‌ای نشستن در میان بازار برای رهگذران در نظر گرفته شده است.
وارد صحن امامزاده احمد شوید. صحن، پر از دسته‌های گل و درختان سر به فلک کشیده است که فضا را نسبتاً شلوغ نشان می‌دهد. کتیبه‌هایی بر طاق ایوان و کتیبه‌هایی بر بدنه ایوان می‌بینید که همه طبق معمول معماری دوره صفوی، با کاشی کار شده‌اند و زیبایی و قدمتی بی‌نظیر به صحن امامزاده بخشیده‌اند. نگاهتان به کتیبه‌ای به خط «علی‌نقی امامی» می‌افتد که نشان می‌دهد این بنا در سال ۱۱۱۵ هجری قمری، توسعه یافته است.
گنبد امامزاده احمد
گنبد امامزاده احمد گنبدی کوچک با ساقه بلند است که با کاشی‌های آبی، مزین شده‌است. صحنی بزرگ، شیر سنگی برای حفاظت از امامزاده (طبق باورهای عموم مردم در گذشته)، شهیدی مدفون در کنار شیر سنگی، سردری زیبا و تاریخی، درهایی چوبی و حوضی بزرگ و پر از آب، همراه با صدای زیبای آب، دنیایی دیگر را داخل محوطه امامزاده ایجاد کرده‌است که انگار این‌جا دنیایی جدا از دنیای بیرون امامزاده است.
در سمت راست، چند سنگ قبر به چشم می‌خورد که با نزدیک شدن به آن متوجه می‌شوید چه کسانی در زیر آن آرام گرفته‌اند: آقا نجفی اصفهانی و همای شیرازی ازجمله این مقابر شریف هستند.
ورود به آستان امامزاده احمد
امامزاده احمد رواقی ندارد و با وارد شدن از درِ چوبی، مستقیما وارد گنبدخانه می‌شوید. کاشی‌کاری‌ها، مقرنس‌ها، طاق کاربندی‌شده و زیبا، نقاشی‌هایی با ترکیب رنگ‌های سفید و سبز و قرمز و طلایی،کتیبه‌هایی دور تا دور گنبدخانه که آیات سوره دهر و چند آیه از سوره صافات را به قلم ثلث با رنگ طلایی بر زمینه آبی نمایش می‌دهد.
ضریحی چوبی که دور تا دور آن، حفاظی شیشه‌ای ساخته شده، محراب کوچکی که با مقرنس‌های چشم‌گیر و گچ‌بری‌های بی‌نظیر، همه و همه از دیدنی‌هایی هستند که هر بیننده‌ای را به یاد معماری پرشکوه دوران صفوی می‌اندازند. فضای کوچک گنبدخانه امامزاده احمد با نورگیری مهندسی‌شده به سبک معماری عهد صفوی، روشن شده است.
بنا بر مدارک موجود، قبل‌از سال ۵۳۷ هجری قمری این امامزاده، مقبره‌ای بیش نبود، ولی در این سال، بنایی ساده بر آن ساخته شد. این بنا تا سال ۱۳۰۷هجری قمری، چندین بار مرمت شد و توسعه پیدا کرد. از بنای اولیه، فقط کتیبه‌ای بر جای مانده است که بر روی آن عبارت «آمین یا رب العالمین» و سال ۵۳۷ حک شده است.
دیوارهای زیبای گنبدخانه
یکی دیگر از جاذبه‌های این بنای معنوی، دیوارهای گنبدخانه است که با ازاره و کتیبه و گچ‌بری‌های بی‌همتا که ریشه در معماری عصر صفوی دارد، تزئین شده است.
گفتنی است که بقعه و ضریح در زمان حکومت فرزند ناصرالدین‌شاه قاجار، تعمیراتی شده و کتیبه‌ای با همین محتوا به خط نستعلیق به آن اضافه شده است.
منبت‌کاری ضریح امامزاده احمد همراه با محجره‌های فلزی نیز همین زمان به بقعه افزوده شد. این امامزاده، سقاخانه‌ای هم در خارج از محوطه امامزاده دارد که دارای کتیبه‌ای جالب است. بر روی این کتیبه، اشعاری از محتشم کاشانی به چشم می خورد. سقاخانه امروزه استفاده خاصی ندارد. برپایی نماز جماعت و انجام مراسم مذهبی از کارکردهای دیگر این امامزاده در این سال‌هاست.
حرف آخر
بازارها از قدیم‌الایام تقریباً همه نیازهای مادی و معنوی افرادی را که به آن مراجعه می کردند، برآورده می‌کرده‌اند. یکی از بازارهایی که می‌تواند نیاز معنوی افراد را پاسخ بدهد و مزین به وجود امامزاده‌ای بزرگ است، بازار حسن‌آباد اصفهان است.
گفتنی است این مکان از اماکنی است که وقتی، خستگی راه زیاد، به سراغتان می‌آید یا خستگی زندگی آزارتان می‌دهد، با آبی خنک و آغوش باز پذیرای شما خواهد شد. بعد از قدم زدن در بازار و لذت بردن از احساس سفر به چندین قرن پیش، حال خوب خود را با زیارت امامزاده احمد شیرین‌تر کنید.
