وقتی از کار خسته شدید، وقتی می‌بینید زندگی به سختی و کُندی می‌گذرد، وقتی حس می‌کنید دیگر توان ادامه ندارید، تنها کاری که باید بکنید این است که سراغ چمدان بروید و خود را برای سفر آماده کنید. من اینجا هستم تا راهنمای خوبی برای سفر تو باشم. قرار است امروز به قزوین برویم و از ورای قلعه الموت و نفس‌های گرم اسماعیلیان الموت، شهر زیبای قزوین را نظاره کنیم. در این مطلب جاهای دیدنی قزوین را به شما نشان خواهم داد تا زحمت و خستگی سفر را به کامتان شیرین کنم.
1- آرامگاه حمدالله مستوفی
یکی از جاهای دیدنی قزوین آرامگاه حمدالله مستوفی است. این بنای زیبا از دوره ایلخانان بر جای مانده است. به خیابان طالقانی که قدم بگذارید، یک گنبد لاجوردی که نوعی معماری مغولی است به پیشواز چشمانتان می‌آید. بنای این آرامگاه یک برج آجری است که به رسم ایلخانان گنبد مخروطی آن سر به آسمان برداشته است.
نمای داخلی بنا با کاشی‌کاری فیروزه‌ای و منبت مزین شده که آیات قرآن روی آن حکاکی شده است. در روزگار قدیم گنبد این بنا آجری بوده که بعدها طی مرمت، کاشی‌کاری شده است. در قسمت شمال این بنا دو اتاق زیرزمین برای نگهبان و نیز حوض و آب‌انبار وجود دارد. اگر از گنبد دراز قزوین دیدن کردید در همان حوالی سری هم به بقعه امامزاده علی و آمنه خاتون بزنید.
نشان دادن مکان روی نقشه
2- حسینیه امینی‌ها
این بنا در دوره قاجار توسط یکی از تجار قزوین به نام حاج محمدرضا امینی بنا شده است. این حسینیه با معماری زیبای ایرانی و فرش‌های یک تخته و چلچراغ و آینه کاری مسحور کننده امروزه یکی از جاهای دیدنی قزوین است که مسافران و گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
حسینیه امینی‌ها در خیابان مولوی قزوین واقع شده است. این بنا دارای سه تالار موازی است که با اُرسی از هم جدا شده و در زیر آن شربت‌خانه و سردابه قرار دارد. مرحوم امینی این ملک را برای روضه خوانی و اطعام فقرا، وقف عام کرده بود.
نشان دادن مکان روی نقشه
3- حمام بلور
حمام بلور یکی دیگر از جاهای دیدنی قزوین است که حتما باید از آن دیدن کنید. هر چند تاریخ ساخت این بنا به درستی معلوم نیست؛ اما برخی آن را یادگار دوره قاجار یا صفویه می‌دانند. از آن‌جایی که روزگاری قزوین پایتخت صفویه بوده، بعید نیست که این بنا از آن دوره به یادگار مانده باشد. احتمال این نیز می‌رود که در دوره صفویه ساخت این بنا آغاز و در دورۀ قاجار تکمیل و مرمت شده باشد.
حمام در زیر زمین واقع شده که با طی کردن سیزده پله به سربینه می‌رسید که در زیر گنبد واقع شده است. سربینه یا رختکن با نقاشی‌های چشم‌نوازی از انسان و گل و طبیعت مزین شده که بر روی آهک نقش بسته‌اند. این بنا در آخوند محله قزوین که بافت تاریخی مهم این شهر را شامل می‌شود واقع شده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
4- مسجد جامع عتیق
مسجد جامع قزوین یا مسجد عتیق قزوین یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین مساجد جهان اسلام به شمار می‌رود. این مسجد کهن که ابتدا روی آتشکده‌ای که از دوران ساسانی بر جای مانده بود بنا شده، یکی دیگر از جاهای دیدنی قزوین است که باید آن را ببینید و وصفش را برای دوستان آشنایانتان بازگو کنید. این بنا در اواخر قرن دوم هجری که مقارن با خلافت عباسیان بوده به دستور هارون‌الرشید عباسی ساخته شده است.
بخشی از این مسجد با حمله مغول به الموت و قزوین تخریب گشت؛ اما در دوره‌های آتی تجدید بنا و مرمت گشت. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بنا این است که شما با مشاهده آن، تلفیق هنر و معماری چند دوره مختلف را یک‌جا نظاره خواهید کرد. یعنی این بنا از قرن دوم اسلام تا قاجاریه زبان به گفتن تاریخ گشوده است. در این بنا کتیبه‌هایی به خط کوفی و ثلث به چشم می‌خورد که در نوع خود اعجاب‌آور است. بله اینجا مسجد عتیق قزوین است که از کوران حوادث تاریخی جان به در برده و بردبارانه به نظاره ما نشسته است.
در روزگار قدیم این مسجد درهای متعددی داشت و برای هر در یک ایوان اختصاص داده شده بود؛ اما اکنون تنها دو در دارد. بزرگ‌ترین ایوان مسجد، ایوان جنوبی آن است که از لحاظ عظمت و اسلوب ساختمان و تزیینات، از شاهکارهای معماری ایرانی شمرده می‌شود.
بانی این ایوان شاه عباس، پادشاه صفوی بود که در سال ۱۰۶۹ به اتمام رسیده است. در سال ۱۳۹۲ سازمان میراث فرهنگی استان قزوین ضمن مرمت مناره غربی مسجد عتیق، موزه سنگ و سفال را در شبستان غربی این مسجد تاریخی افتتاح کرد. در این موزه انواع سفالینه‌ها، سنگ‌نگاره‌ها ، اُرسی کاشی و انواع گچ بری‌ها در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته‌است.
نشان دادن مکان روی نقشه
5- کلیسای کانتور
برج ناقوس یا کلیسای کانتور یکی از منحصربه‌فردترین دیدنی های قزوین است. اگر این بنا را نبینید گویا از سفر به قزوین بهره‌ای نبرده‌اید. این کلیسای کوچک و زیبای ارتدکس در دوره قاجار توسط روس‌ها بنا شده است. ماجرای ساخت این بنا توسط روس‌ها به اینجا می‌رسد که ناصرالدین شاه قاجار طی سفرهایی که به دیار فرنگ کرده بود، تصمیم به احداث راه‌ها و جادهایی در ایران می‌گیرد. احداث راه بندر انزلی به قزوین به شرکتی روسی واگذار می‌شود و آنان برای اجرای مراسم مذهبی خود که مسیحیت ارتدکس بود اقدام به احداث این بنا می‌کنند.
معماری کلیسا با آجر قرمز لعابدار پوشیده شده و در نمای بیرونی آن نیز ستون‌های تزیینی زیبایی به چشم می‌خورد و به دلیل همین شکل و شمایل خاص کلیسای کانتور در میان بناهای تاریخی قزوین جایگاهی متفاوت پیدا کرده‌است. دو گوشه طبقه اول برج ناقوس همچون نمازخانه دارای ستون‌نماهای بزرگی است ولی در طبقه دوم برج، چهار ستون در چهار گوشه آن با فاصله‌ای از دیوارها قرار گرفته است. به غیر از نورگیرهای نمازخانه، برج ناقوس نیز دارای نورگیرهایی می‌باشد. این بنا در بلوار مدرس شهر قزوین به انتظار شما نشسته است.
نشان دادن مکان روی نقشه
6- کاخ چهلستون
عمارت کلاه‌فرنگی یا کاخ چهلستون قزوین از روزگار صفویه، زمانی که قزوین پایتخت صفویه بود بر جای مانده است. شاه تهماسب صفوی در سال ۹۵۱ هجری قمری به دلیل تهدیدات ترکان عثمانی تصمیم به انتقال پایتخت از تبریز به قزوین گرفت. وی به معماران برگزیده کشور دستور داد تا باغی به شکل مربع در آن بسازند و در میان آن عمارت‌های عالی، تالار، ایوان‌ها و حوض‌های زیبا بنا کنند. این بنا دارای پنجره‌های کوچک و ظریفی است که نور کاخ را تامین می‌کند و در دوره قاجار توسط فرماندار وقت مرمت و نام چهلستون بر آن نهاده شد. این کاخ در سال ۱۳۳۷ به عنوان گنجینه اشیای تاریخی و باستانی مورد استفاده قرار گرفت و هم‌اکنون به موزه خوشنویسی قزوین تبدیل شده‌است.
نشان دادن مکان روی نقشه
7- دروازه درب کوشک
دورازه کوشک که یکی از کهن‌ترین دروازه‌های شهر قزوین است با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای آغوشش را به روی شما گشوده است. این دروازه به سوی الموت، رودبار و کوشک گشوده می‌شود و از دوره قاجاریه پا بر جاست. از قدیم‌الایام شهر قزوین دارای دروازه‌های متعددی بوده که دروازه کوشک یکی از آن‌هاست و دروازه تهران نیز بر جای مانده است؛ اما دروازه رشت و سایر دروازه‌ها از میان رفته است.
در دو طرف این دروازه دو طاق‌نما وجود دارد و بنا از آجر ساده ساخته شده است و دارای چهار مناره با گنبدهای کوچک کاشی‌کاری است. محال است نقش و نگار این کاشی‌ها از یادتان برود. آغوش گرم این دروازه سال‌هاست که به روی شما گشوده شده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
8- امامزاده حسین
امامزاده حسین فرزند علی‌بن موسی الرضا است که مدفن ایشان در قزوین قرار دارد. بنا به قولی ایشان در سن دو سالگی در طی سفر به مَرو در قزوین از دنیا رفته و همان‌جا به خاک سپرده می‌شود. این بقعه در میان صحن وسیعی واقع شده و دارای دو در ورودی است. در طرفین صحن ایوان‌هایی تعبیه شده که با کاشی‌کاری‌های مختلف تزیین شده است.
ورودی آن دارای مقرنس است که در دورۀ قاجاریه تالارهایی به آن افزوده شده است. در غرب و شرق این بنا دو رواق به نام‌های بالاسر و پایینِ پا وجود دارد که دارای گچ‌بری و کاشی‌کاری بی بدیلی است. فضای داخلی بقعه با کاشی خشتی هفت رنگ و آیینه کاری و زیر گنبد با کتیبه‌هایی به خط ثلث در زمینه لاجوردی تزیین شده‌است. قدیمی‌ترین و زیباترین اثر این مجموعه در چوبی منبت کاری شده آن است که در قرن دهم هجری به آن اضافه شده‌است.
نشان دادن مکان روی نقشه
9- موزه قزوین
یکی از مکان‌هایی که تاریخ و تمدن را برای ما ملموس و زنده می‌کند موزه است. موزه آثار دوران مختلف تاریخ را به نمایش گذاشته و پلی می‌شود به گذشته‌های دور. قطعا یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی قزوین موزۀ قزوین است. موزۀ قزوین گنجینه‌ای از آثار کهن این شهر 9000 ساله را در دل خود چون رازی نگاه داشته تا آن را با شما بازگوید. از کاخ چهلستون که بیرون بیایید تا موزه قزوین را می‌توانید پیاده قدم بزنید.
این موزه در میدان آزادی قزوین قرار دارد و از دوران مختلف تاریخ این سرزمین چیزهایی را در خود دارد، از بشقاب خسروپرویز ساسانی گرفته تا سکه‌های دوره ساسانیان. اغلب اشیا مفرغی و سفالی در این مجموعه به نمایش در آمده است. بسیاری از آثار به نمایش در آمده در این موزه در جاهایی غیر از قزوین کشف شده اما اشیای بسیاری نیز از الموت کهن کشف و به معرض دیدگان نهاده شده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
10- سرای سعدالسلطنه
سرای سعد السلطنه با گنبدها و طاق‌هایش، از دوره قاجار پای در زمین نهاده و دلاورانه بر دیدگان فخر می‌فروشد. این کاروانسرا که به دستور سعدالسلطنه یکی از حکمای عهد قاجار بنا شده، بزرگ‌ترین مرکز تجاری سرپوشیده شهری به شمار می‌آید که وسعت آن به شش هکتار می‌رسد. مرمت این بنا در دوره معاصر و بنا به قولی حدود بیست سال به طول انجامیده است. قسمت‌های مرمت شده به کاربری‌هایی همچون هنرمندان و تولیدکنندگان و عرضه کنندگان محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی ایرانی، رستوران‌ها و کافه‌های سنتی مناطق مختلف ایران ، تولید و فروشگاه لباس‌های سنتی و شیرینی جات سنتی و غیره اجاره داده شده‌است.
بعید می‌دانم به قصد بازدید از جاهای دیدنی قزوین به این شهر قدم بگذارید و از این کاروانسرا به راحتی دل بکنید. می‌توانید از اینجا سوغات و صنایع دستی خریداری کنید، با شیرینی‌های محلی کامتان را شیرین کنید و یا در یکی از کافه‌های سنتی این مجموعه قهوه‌ای میل کنید.
نشان دادن مکان روی نقشه
11- پارک جنگلی باراجین
پارک جنگلی باراجین یا پارک جنگلی فدک در منطقه باراجین شهر قزوین قرار دارد که مساحت آن به 1500 هکتار می‌رسد و یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های کشورمان به شمار می‌رود. این مجموعه دارای زمین چمن، پیست‌های دوچرخه سواری، سینما و آب‌نماهای متعدد است.
دهکده طبیعت نیز بخش مهم و قابل توجه این مجموعه است که کاربرد آموزشی، تحقیقاتی و گردشگری دارد که شامل آمفی تئاتر، باغ وحش، خانه‌های روستایی، آبشار، مجتمع پذیرایی و پارکینگ است. اینجا نگین جاهای دیدنی شهر قزوین به شمار می‌رود.
نشان دادن مکان روی نقشه
12- حمام قجر
حمام قجر یا حمام شاهی از سه بخش اصلی رختکن، میاندر و گرمخانه و همچنین از دو قسمت مجزایِ زنانه و مردانه تشکیل شده است. این بنا همانطور که از نامش پیداست مربوط به دوره قاجاریه است. درب اصلی آن رو به جنوب گشوده می‌شود و پله‌های مارپیچ دارد که به رختکن می‌رسد و دارای شش شاه‌نشین است و چند طاق‌نما است و در مرکز آن نیز حوض فیروزه‌ای تعبیه شده. این بنا در دوره اخیر بازسازی شده و هم‌اکنون به عنوان موزۀ مردم‌شناسی درسه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل به معرض دید قرار گرفته است.
نشان دادن مکان روی نقشه
13- آب انبار سردار
آب‌انبار سردار بزرگ، بزرگ‌ترین آب انبار جهان است که در شهر قزوین و در محله راه ری بنا شده و قدمت آن به اوایل قرن سیزدهم هجری می‌رسد. این بنای آجری با گنبدی بسیار بلند که دارای نورگیرهای متعددی است که توسط دو برادر به نام‌های محمد حسن و محمد حسین خان که از اُمرای دورۀ قاجار بودند بنا شده است.
این بنا یک سیستم منظم و عالی از شبکه آبرسانی آن روزگار را به نمایش می‌گذارد که نشان از نبوغ مردمان سرزمین‌مان دارد. ورودی آب‌انبار دارای یک طاق نمای عریض با قوس جناقی و دو پا طاق جانبی به صورت دو طبقه بوده که با آجرکاری و کاشی‌کاری در طرح هندسی آراسته شده است. سقف داخلی طاق نمای میانی دارای تزیینات آجرکاری همراه با رسم بندی و استفاده از پا باریک‌های تزیینی است که با کاشی آراسته‌تر می‌نماید.
نشان دادن مکان روی نقشه
14- دریاچه اُوان
این نگین آبی که نامش اُوان است در شمال الموت کهن، حوالی روستایی به همین نام و در دامنه کوه واقع شده است. وسعت آن بیش از هفتاد هزار مترمربع و عمق آن نیز به بیش از شش متر می‌رسد و از چشمه‌های کوچک زیرزمینی سیراب می‌شود. طبق روایات محلی این دریاچه بازمانده دریاچه بزرگی است که در روزگاران کهن وجود داشته و رفته رفته خشک شده و امروزه بدین شکل در آمده است.
از آب این دریاچه برای کشاورزی بهره‌برداری می‌شود. همچنین ماهیگری، آب‌تنی، قایق‌رانی و اسکی در اینجا رونق دارد و در موسم پاییز پناه مرغان مهاجری همچون مرغابی و قو است. همچنین این دریاچه محل زندگی گونه‌های گیاهی و جانوری بسیاری است. اگر به اُوان سفر کردید باید بیشتر مراقب خودتان باشید چون خرس قهوه‌ای و پلنگ نیز در آنجا دیده شده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
15- پارک ملت
پارک ملت بزرگ‌ترین بوستان قزوین و شاید قدیمی‌ترین آن نیز باشد. قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد و عمر برخی درختان آن نیز به بیش از صد سال می‌رسد. از جاهای دیدنی قزوین این بوستان بزرگ و زیباست که بنا به تعبیری بقایای باغ کهن حکم‌آباد است. امروزه این بوستان خرم دارای زمین بسکتبال، بدمینتون، والیبال، میزهای شطرنج، وسایل ورزشی و زمین بازی کودکان است.
همچنین آبخوری و سرویس بهداشتی در آنجا احداث شده است. اگر سحرخیز باشید می‌توانید از حلیم خوشمزه آنجا میل کنید، ضمنا لازم نیست نگران جای پارک برای خودروی خود باشید زیرا در خیابان‌های اطراف بوستان همیشه جا برای پارک وجود دارد.
نشان دادن مکان روی نقشه
16- بوستان ملا خلیلا
بوستان ملا خلیلا یکی دیگر از جاهای دیدنی قزوین است که به مساحت 7000 متر مربع در جنوب شهر قزوین احداث شده است. معماری این پارک الهام گرفته از اصول باغ‌های کهن ایران است و اکثر مصالح به کار رفته در آن طبیعی است.
در این بوستان محلی به مساحت 320 متر مربع برای تفریح کودکان تدارک دیده شده و همچنین امکانات رفاهی همچون غرفه‌های مواد غذایی، آب‌نماها و کوچه باغ‌هایی به سبک ایران کهن در آن تعبیه شده تا از اقامت و استراحت در آن لذت کافی را ببرید. از آنجا نیز می‌توانید به باغ های سنتی قزوین نیز بروید و در طبیعت آنجا برای خود خاطره بسازید.
نشان دادن مکان روی نقشه
17- باغ صفویه
در هرجای قزوین قدم بگذارید این موضوع برای شما کاملا روشن خواهد شد که روزگاری این شهر برو بیایی برای خود داشته است. در هر جای قزوین رد پای تاریخ و تمدن ایران را به وضوح می‌بینید. باغ صفوی یا ارگ تهماسبی یکی از جاهای تاریخی و دیدنی شهر زیبای قزوین است که از عهد صفوی برای ما به ارث مانده است.
این باغ مابین خیابان هلال احمر و پیغمبریه واقع شده و دارای شش هکتار مساحت است که از شمال و سر در عالی قاپو شروع و تا کاخ چهلستون قزوین امتداد دارد. در طول این مسیر بناهای متعددی از روزگار صفویه، زندیه، افشاریه و قاجار صف کشیده و قامت راست کرده‌اند. باغ صفوی دارای بناهایی بیش از آنچه امروزه موجود است بوده اما متأسفانه بسیاری از آن‌ها از حوادث و جنگ‌ها جان سالم به در نبرده‌اند، البته بناهای بسیاری یا مرمت شده و یا در دست بازسازی و تعمیراند.
این باغ دارای هفت ورودی است. این مجموعه بزرگ دارای چند بنای بسیار مهم است که از جملۀ آن‌ها می‌توان سردر عالی‌قاپو، عمارت نادری، عمارت پهلوی و عمارت قاجاریه، گراندهتل، کاخ چهلستون، عمارت کلاه‌فرنگی و پیغمبریه را نام برد.
سردر عالی قاپو یکی از ورودی‌های این باغ است که در عصر شاه تهماسب بنا و در دوره شاه عباس دچار تغییراتی شده است. عمارت نادری یکی از قصرهای مهم شاه صفوی بود که نامش را از نادرشاه افشار گرفته زیرا او دستور به مرمت آن داد. متاسفانه این بنا باشکوه در دوره‌های بعد با سهل انگاری به کلی از میان می‌رود. عمارت پهلوی و قاجاری دو بنا در کنار هم هستند که در دوره مذبور ساخته شده‌اند.
بنای قاجاری دارای سرستون‌هایی است که یادگار معماری ایران باستان است و عمارت پهلوی نیز در دوطبقه بنا شده است. گراند هتل از کهن‌ترین هتل‌های ایران است. قبلا سینمایی نیز به همین نام در آن مکان وجود داشت و راهی از هتل به سینما وجوداشت که این سینما در آتش‌سوزی از میان رفت. بقعه پیغمبریه مدفن چهارتن از پیامبران مسیحی و نیز مقبره امامزاده صالح بن حسن را شامل می‌شود.
نشان دادن مکان روی نقشه
18- قلعه الموت
دژ یا قلعه الموت که پیوندی ناگسستنی با تاریخ مادها، اسماعیلیان قزوین و نیز شخص حسن صباح دارد. بر فراز صخره‌ای بلند در شمال شرقی شهر قزوین چوت شتری خسته آرمیده است. امروزه بخش بزرگی از این بنا از بین رفته است. جنس این بنا از سنگ، ملاط و گچ است و چهار برج دیده‌بانی دارد.
قلعه به فراخور وضعیت صخره‌های آنجا چند ضلعی نامنظم است. در پای کوه‌الموت، در گوشۀ شمال‌شرقی، غار کوچکی که از آب‌رویِ مجراهای قلعه بوده، دیده‌می‌شود. آب قلعه از چشمه کلدر که در دامنۀ کوه شمال قلعه قرار دارد، تأمین می‌شد. آجرهای بنا که مربع شکل و به ضلع ۲۱ سانتی‌متر و ضخامت پنج سانتی‌متر هستند، روی بنا به کار رفته‌اند.
این قلعه در شوال ۶۵۴ هجری قمری به فرمان هلاکو به آتش کشیده و ویران شد و از آن پس به‌عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. اگرچه قسمت مهمی از این بنا نابود گشته اما همچنان یکی از جاهای دیدنی قزوین به شمار می‌رود. سخن بیراهی نیست اگر بگوییم که قزوین را با نام قلعه الموت می‌شناسند. پس برای رفتن به اینجا نباید تردید کرد.
نشان دادن مکان روی نقشه
19- آبشار ورچر
ورچر در زبان تاتی که منشعب از زبان گیلکی است به معنای کنار آبشار است. این آبشار در نزدیکی روستایی به نام رزجرد واقع شده که ارتفاع آن به بیش از سی متر می‌رسد. گونه‌های گیاهی مختلفی پیرامون این آبشار وجود دارند که از جملۀ آن‌ها سرو کوهی، تمشک، خاکشیر، سرخس و ون است که مورد اخیر در صنایع آرایش و بهداشتی کاربرد دارد. این آبشار میان درختان بید و صخره‌ها محصور شده که شکل اسرارآمیزی به آن داده است.
نشان دادن مکان روی نقشه
سفر به قزوین بخش زیادی از هویت و تاریخ ایران را پیش چشم شما به نمایش درمی‌آورد. جاهای دیدنی قزوین را ببینید و از این گشت‌وگذار لذت ببرید. ما در نابرو در انتظار تجربه‌های گردش شما در این شهر هستیم.
