آتشکده آتشکوه یکی از آثار باستانی محلات است که از مهم‌ترین آثار به‌جا مانده از دوران باستان در ایران به شمار می‌آید. این بنا در فاصله ۱۲ کیلومتری جنوب‌غرب شهرستان دلیجان در ۷ کیلومتری جنوب‌شرق شهر نیم‌ور محلات قرار دارد. وجود این اثر باستانی برای ایران‌دوستان بسیار حائز اهمیت است. برای دیدن این آتشکده ابتدا باید به شهرستان محلات سپس به شهر نیم‌ور و در آنجا به روستای آتشکوه سفر کرد. در این سفر همراه من باشید تا با این اثر تاریخی آشنا شوید.
آشنایی با نیم‌ور یا نیمه‌ور
نیم‌ور یا نیمه‌ور شهری مهم و تاریخی است که در قسمت مرکزی محلات استان مرکزی واقع شده و در ۲۵۰ کیلومتری جنوب تهران و بین شهرهای دلیجان، محلات و خمین قرار دارد.
قدمت این شهر به دوره ساسانیان و اشکانیان بازمی‌گردد. نیم ور از آنجایی که در بخش مرکزی ایران قرار گرفته، آب‌وهوایی نسبتا خشک دارد. نیم‌ورعلاوه‌بر داشتن آثار باستانی بسیار، معادن و کوه‌های غنی هم دارد.
در این شهر هم بافت شهری مدرن و هم بافت روستایی قابل مشاهده است. بافت های صنعتی و سنتی در این شهر کنار یکدیگر زیبایی بیشتری به شهر داده‌اند و سعی شده هر دو بافت در جای خود باقی مانده و با هم دیده شوند. به همین دلیل هنرمندان این شهر بزرگ‌ترین فرش گل و سنگ کشور را در نیم ور درست کردند تا نمادی از صنعت سنگ و سنت فرش‌بافی باشد.
دسترسی به آتشکده آتشکوه
آتشکده آتشکوه ۱۲ کیلومتر از سمت غرب با دلیجان فاصله دارد. در جاده نیم و به سمت دلیجان پس از ۵ کیلومتر باید به سمت معدن سنگ آتشکوه بروید تا به روستای آتشکوه برسید؛ در ضلع شرقی جاده و در فاصله کوتاهی بنای آتشکده آتشکوه را خواهید دید.
امکان رفتن تا نزدیک این آتشکده با اتومبیل وجود دارد و شما می‌توانید در صورت خلوت بودن این مکان خودرو خود را روبه‌روی آتشکده و در نزدیک‌ترین نقطه ممکن پارک کنید.
آشنایی با آتشکده آتشکوه
این آتشکده یکی از مهم‌ترین آثار به‌جا مانده از دوران باستان ایران است و نزدیک شهر نیم‌ور، در روستای آتشکوه واقع شده است. قدمت این بنا به دوره ساسانیان می‌رسد. آتشکوه نام روستایی است که این آتشکده تاریخی در آن قرار دارد، همچنین نام کوهی در مجاورت روستای آتشکوه.
نام یک معدن سنگ تراورتن و یک رشته کاریز است که همه آن‌ها در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارند. این آتشکده در جنوب‌غربی روستای آتشکوه و در کوه‌پایه‌های کم‌ارتفاع کوه آتشکوه بنا شده است.
آتشکده از مصالحی نظیر سنگ، آجر، گچ، کاهگل، شفته آهک ساخته شده است. همچنین تیرچه‌های چوبی متعددی به عنوان عامل استحکام داخلی در آن وجود دارد که بنا را سر پا نگه داشته است. این آتشکده اکنون خاموش و تخریب شده، به طوری که تنها ستون‌هایی از آن باقی مانده است.
این بنا شامل دو تالار غربی و شرقی و یک راهرو است. تالار شرقی که به نظر تالار اصلی می‌رسد، محل قرار گرفتن آتشدان و برای نیایش بوده است. تالار اصلی با راهرویی به طول ۱۰ متر به تالار غربی وصل می‌شود. دیوارهای ساخته شده از سنگ و ساروج، دیوارهای شمالی و جنوبی این تالار را تشکیل می‌دهند که حدودا 1.5 متر عرض و 5.5 متر پهنا دارند.
دو ستون دو طرف ورودی اصلی سر پا ایستاده‌اند که با ایجاد یک نیم‌دایره برج دیده‌بانی را تشکیل می‌دهند. راهرو اصلی تالار مربع شکل است که در بخش شرقی آتشکده به تالار غربی مستطیل شکل منتهی می‌شود.
آتشکده یا چهارطاقی؟
بر اساس تحقیقاتی که روی معماری ایران صورت گرفته، همه آتشکده‌های ایران و بناهای مذهبی پیش از دوران ساسانی بر اساس الگوی چهارطاقی شکل می‌گرفتند. بنای آتشکده آتشکوه یکی از بناهای باستانی ایران است که تمام شاخص‌های چهارطاقی را دارد.
ممکن است در دوره‌های بعد به عنوان آتشکده نیز از آن استفاده شده باشد. این اثر تاریخی همواره مورد توجه علاقه‌مندان به گردشگری و بازدید از آثار تاریخی باستان و معماری ایران بود.
اقامتگاه بوم‌گردی اهورا
روستای آتشکوه یکی از مکان های دیدنی اراک، یک اقامتگاه بوم‌گردی دارد که گردشگران می‌توانند از آن استفاده کنند. این اقامتگاه حدودا در ۲۰۰ متری آتشکده آتشکوه قرار گرفته است. اقامتگاه سنتی آتشکده آتشکوه اهورا نام دارد؛ این اقامتگاه خانه‌ای قدیمی بوده که مربوط به بومیان این روستاست و توسط علاقه‌مندان به بناهای باستانی مرمت و بازسازی شده است.
معماری و بافت این اقامتگاه قدیمی و چیدمان آن سنتی است، اصالت این چیدمان و محیط این اقامتگاه بسیار زیباست. دیوارهای این اقامت کاهگلی بوده و دیوارهای پهن گلی آن یادآور خانه‌های قدیمی است، گویی شبی را در گذشته‌ها به سر می‌برید.
در، پنجره و سقف این اقامتگاه چوبی بوده و سعی شده در مراحل بازسازی اصالت آن از بین نرود. این بنا یک بنای اصیل ایرانی با امکانات مناسب برای سکونت گردشگران است. این خانه بومی که اکنون به اقامتگاهی زیبا برای ایران‌دوستان و گردشگران بدل شده، سوئیت، سالن، اتاق خواب و آشپزخانه دارد؛ ظرفیت این اقامتگاه ۱۵ نفر است که برای سکونت خانواده‌ها مناسب‌تر است. امکانات گرمایشی این مکان هم در فصول سرد سال کرسی و بخاری نفتی است که برای بسیاری از افراد تداعی خاطرات کودکی خواهد بود.
پرسنل این مجموعه به منظور ارتقاء سطح رفاه و رضایت گردشگران در صورت هماهنگی قبلی انواع غذاهای محلی نظیر آش دوغ، خورشت کنگر، قورمه سبزی و جوجه کباب را برای شما تهیه، طبخ و سرو می‌کنند.
مکانی برای عکاسان
روستای آتشکوه و بنای آتشکده بسیار زیبا هستند. به همین دلیل این مکان برای عکاسان مکان دلپذیری است. طبیعت این روستا کنار بافت زیبا و دل‌انگیز آن در فصل بهار و تابستان مثال‌زدنی است.
بافت پله‌ای و کاهگلی خانه‌های روستایی و انبوه سبز درختان از ویژگی‌های چشم‌نواز این روستا هستند که دل هر بیننده‌ای را می‌برند. اهالی این روستا بسیار مهمان‌نواز هستند و از گردشگران به خوبی استقبال می‌کنند. این توجه و میزبانی مردمان آتشکوه بسیار جذاب بوده و دل کندن از این روستا را سخت‌تر می‌کند.
ایده‌آل دوچرخه سواران و کوهنوردان
موقعیت جغرافیایی این منطقه و وجود کوه‌های زیاد، آن را به مکانی مناسب برای کوهنوردان و دوچرخه‌سواران تبدیل کرده است.
در نهایت باید گفت اگر به این روستا سفر کردید، علاه‌بر آتشکده آتشکوه می‌توانید از زیبایی‌های طبیعت روستا، غذاهای محلی و… هم لذت ببرید.
