روستای لیوس، روستایی تمام سنگی با قدمتی مربوط به دوره ساسانیان در ۷۳ کیلومتری دزفول واقع شده که از شمال به کوه‌های لنگر و از جنوب به دره کول محدود شده است.
برای دیدن طبیعت بکر و تاریخ غنی کنار هم به دزفول سفر کنید و به سمت منطقه شهیون و روستای لیوس حرکت کنید در جاده شهیون به یک دو راهی می‌رسید که یکی به سمت روستای پامنار و سد دز می رود و دیگری به سمت روستای لیوس.
جاده لیوس جاده‌ای کوهستانی و آسفالته است. کوه‌های لنگر با شیب تندی که دارد مسیر چشم نوازی را ایجاد می‌کند. پوشش گیاهی و طبیعت زاگرس در مسیر خیره کننده است ولی به محض رسیدن به روستا قطعا محو تماشای این روستای قدیمی سنگی خواهید شد.
اهالی لیوس از خاندان لربزرگ و طایفه حاجی وند بوده و عموما به دامداری و کاشت انار و خرما کنار مشغول هستند.
معماری روستای لیوس
لیوس برگفته از نام سرداری رومی است چون روستا توسط رومیان بنا شده است. در معماری خانه‌ها حداکثر استفاده از فضاها انجام شده است. ستون‌های خانه ها دوجداره هستند و به عنوان مخزنی برای ذخیره جو و گندم استفاده می شده است.
محل خروج گندم از داخل خانه‌ها بوده که با نام تابو شناخته می‌شود. سقف خانه‌ها گنبدی شکل و از ساروج ساخته و برای سفید کاری از گچ خود منطقه استفاده شده است. درهای خانه‌ها چوبی و باریک است و عموما تخته سنگی بالای در خانه‌ها برای ممانعت از ورود باران وجود دارد.
دیدنی های روستای لیوس
حتما در کوچه پس کوچه‌های روستا قدم بزنید. کوچه‌هایی با دیوارها و کف سنگی که لذت قدم زدن در آنها را چندین برابر می‌کند. مسیر کوچه‌ها به شکلی است که راحت ترین دسترسی به جاده اصلی برای ساکنان مهیا باشد.
دیگر سازه سنگی که در روستا مشاهده می‌شود، بردر است که برای آرد کردن بلوط‌ها از آن استفاده می‌شده است.
همچنین بگلو از دیگر لوازم سنگی است که استوانه‌ای است که برای صاف کردن گلی که برای گل اندود کردن بام خانه‌ها استفاده می‌شود.
یکی دیگر از جذابیت‌های این روستای لیوس، باغ‌های انار و نخل‌های سر به فلک کشیده هستند. همچنین آبشارها و طبیعت فوق العاده بکر منطقه از نقاط قوت آن است. درحال حاضر ۴۱ خانوار در روستا ساکن هستند، افرادی مهمان‌نواز و مهربان.
منطقه، غنی از حیات وحش است. اگر شانس با شما یار باشد قطعا قادر به دیدن آن خواهید بود.
از دیگر عجایب روستا قبرهای روستا هستند که روی تمام آنها اتاقک‌های سنگی ساخته شده که از چهار طرف دارای پنجره هستند که گویا شهر سنگی دیگری است.
از دیگر جاذبه‌های تاریخی و مذهبی روستا مقبره سید ولی الدین گوشه است. همچنین بقایای آسیاب‌های روستا که بازمانده دوره ساسانیان هستند از دیگر دلایل جذابیت روستای لیوس است.
اهالی روستای لیوس
ساکنان این روستا بختیاری هستند و اولین و بهترین چوقای ساخته شده به چوقای لیوسی معروف است. ولی متاسفانه با توجه به عدم حمایت سالهاست کسی چوقا نمی‌بافد. علاوه بر چوقا، کپو، قالی و سیاه چادر و حصیر از جمله صنایع دستی لیوس هستند.
غذای سنتی و سوغات روستای لیوس
غذای سنتی منطقه آبگوشت و کباب بره و سوغات روستا ترشی انار و انواع صنایع دستی روستایی است
روستای لیوس در سال ۸۷ به عنوان یکی از روستاهای گردشگری خوزستان دارای شناسنامه شده است.
روستای سزار
بعد از لیوس جاده‌ای خاکی تا روستای سزار وجود دارد که امکان تردد با ماشین عادی در این جاد وجود ندارد. فقط با نیسان یا ماشین آفرود می‌توان به آن رفت. پیشنهاد می‌کنیم پیاده روی ۳ ساعته در این جاده را از دست ندهید تا درهای بکر که در میانه مسیر قرار دارد را ببینید.
کوه‌های لنگر که از روستای لیوس شروع می‌شود در تمام مسیر تا رسیدن به سزار امتداد دارند. در راستای رود دز روستای سزار ساخته شده که در حال حاضر فقط ۷خانواده در آن زندگی می‌کنند. یکی از این ساکنان پیرمرد ۱۲۰ ساله سزاری است که با داستان‌هایی که تعریف می‌کند از نابترین تجربه های این روستاست.
پل معلق سزار؛ سازه‌های رومیان در ایران
اگر دنبال ماجراجویی و هیجان هستید از روستا به سمت غرب حرکت کنید روی دیواره کوه لنگر مسیری با میله گرد و سنگ و توری ساخته شده است بعد از پیاده روی ۱ ساعته روی این مسیر هیجان انگیز به پل معلق سزار خواهید رسید که روی دره قرار دارد. رود خروشانی که از سرچشمه‌های دز وجود دارد، زیر پل درجریان است. از عبور از این پل به جاده معروف به جاده شاهی می‌رسید که جاده خاکی بالای دره است که فقط امکان پیاده روی در آن وجود دارد.
تمام این مسیر محل کوچ عشایر بختیاری از گذشته تا به امروز بوده است. برای اینکه دوباره مجبور به بازگشت از این مسیر نباشید دو ساعت پیاده روی در این مسیر به ایستگاه قطار شهبازان خواهید رسید که همه روز قطار محلی درود اندیمشک ساعت ۱۰ صبح و قطار تهران خرمشهر ساعت ۱۰ شب به این ایستگاه می‌رسد. شما بعد از سوار شدن دراین ایستگاه و بعد از ۱ساعت قطار سواری به اندیمشک می‌رسید. اگر دوستدار سفرهای ماجراجویی هستید این پیمایش را از دست ندهید.
